Ќ азаќстан республикасыныњ білім жєне ѓылым министрлігі
жүктеу/скачать 2,11 Mb.
|
| И.Н.Тихонин М.М.Сенькин ұсынған белдік (бүйрек аумағы) новокаин тежеулерін пішуден болған асқынуларда, еннің зақымдалуында, тік ішектің ауруларында тағы да осы аумақтың мүшелерінің ауруларына қолданылады.
Ұлпа терапиясы. Жануарлар мен өсімдіктер ұлпалары ежелден емдік мақсатта қолданылып келген. 1930 жылы М.П.Тушнов құрамында жоғары молекулярлы белок гидролизінің өнімдері бар ағзамен емдеу әдісін ойлап тауып ұсынған. Ал Н.И.Краузе 2% хлорацид ерітіндісінде консервіленген тері мен басқа ұлпаларды қолданып, жарақаттың жазылу процессін жеделдету әдісін ойлап тапқан. В.П.Филатов 1993 жылы ұлпа терапиясының негізін ашып, ол үшін жануарлар мен өсімдіктердің консервіленген ұлпасын қолдануды ұсынған. В.П.Филатов бойынша консервіленген ұлпалардың ынталандыруды және емдік әсері жануарлар ұлпаларын төменгі температуда, өсімдіктер ұлпасын қараңғылықта өңдеу процессінде пайда болатын ерекше заттар — биогенді стимуляторлардың әсеріне байланысты. Биогенді стимуляторлар ақуызтектес емес заттар: олардың құрамы негізінен алма, лимон, сүт, янтарь, карбон қышқылдарынан, сонымен қатар 2 амин қышқылдары — аргинин мен глютаминнен тұрады. В.П.Филатов осы құрама бөліктердің барлығының да ынталандырушы әсерін ұлпаларды консервілеу процессінде пайда болатын ақуыздың ыдырау өнімдері — нуклепротеидтер мен гистамин, сонымен қатар гиалурон қышқылы және биокатализаторлармен байланыстырады. Биогенді стимуляторлар тек консервіленген ұлпаларда ғана пайда болып қоймай, мал организмінде сыртқы ортаның қолайсыз жағдайларының әсерінен де, атап айтқанда малды аса зорықтырғанда пайда болатыны белгілі. Олар Богомольцтің антиретикулярлы цитотоксикалық сарысуын тері астына еккенде, ультракүлгін және рентген сәулесі әсер еткенде, төмен қарқынды (интенсивті) гелий - неонды лазердің қызыл сәулесінің әсерінен де пайда болатыны анықталады. В.П.Филатов бойынша консервілеу кезінде пайда болатын биостимуляторлар жүйесімен оның вегетативті бөлімдеріне әсер етіп, сонымен қатар зат алмасу процесстеріне және басқа да организмнің көптеген қызметтерін ынталандырып қалпына келтіреді. А.М.Заблудовский биогенді стимуляторлар организмге новокаин тежеулеріне ұқсас әсер етеді деп санайды. Г.Е.Румянцев бойынша ұлпа препараттары қалпына келу процесстеріне қатысатын өзіне тән заттар — биокатализаторлардың (аутокатализаторлар, гистологиялық гормондар) құралады. Бұлардың басқа да пікірлер көп, бірақ препараттарының мал организмінің қызметтерін ынталандырып қалпына келтіру әсері бүгінгі танда толық дәлелденген. Ұлпа препараттары жүйке жүйесінің торфикалық қызметін жақсартып тиреоидты ұлпаның, бүйрек безінің, ұйқы безінің қызметтерін жоғарылатады; адренокортикотропты гормонның түзілуі көбейеді; кортикостероидтардың бөлінуі үдейді; ішек-қарын жолының қызметі, фосфорлы және газ алмасу жақсарады; ретикулоэндотелий жүйесінің (РЭЖ) қызметі және регенеративті қалпына келу процесстері ынталанады; жүйке қызметі, қан көрсеткіштері, жара экссудатының РН ортасы қалпына келеді немесе үдейді, малдың жалпы жағдайы мен тәбеті жақсарады. Емдік мақсатта жануарлардың ағзаларының консервіленген ұлпаларын атап айтқанда: теріні, көкбауырды, бауыр, жемсау безі, қан, қағанақ (планцета), шарбы (іш майы), ішперде, көздің қасаң қабығы, шыны дене, көз бұршағы, ен, тырнақ ұлпасын, өсімдік тектестерден - алоэның жапырағын пайдаланады. Ұлпа препараттарын дайындау. Теріні ауру малдың өзінен немесе басқа сау малдардан асептика, антисептика ережелерін сақтап алады. Ол үшін малдың мойын аумағының жүнін қырқып, теріні йодты спирт ерітіндісімен (1:1000) өңдеп ұршық тәрізді етіп кесіп алады, паренхиматозды ағзалар бірден мал сойылғаннан кейін алынады. Тері мен алынған ұлпаларды 10-15 мм мөлшердегі бөліктерге кесіп стерильді Петри ыдыстарына немесе аузы тығыз жабылатын ыдыстарға салады. В.П.Филатов бойынша ұлпаларды консервілеу. Ұлпалар салынған Петри ыдысын немесс аузы кең ыдыстардың бетін дәкемен жауып, тем-пературасы 4º С тоңазытқышқа 6 - 8 күнге қойып, сосын 120°С автоклавта 1 сағат залалсыздандырады. Залалсыздандырылған ұлпаны асептика, антисептика талаптарын қадағалап емдік мақсатқа пайдаланады. Қолданылғаннан қалып қойған консервіленген ұлпаларды қайта залалсыздандырады. Өсімдік тектес ұлпаларды қара қағаздан жасалған конвертке немесе сырты қара қағазбен қапталған шыны құттыға салып 10-15 күн қараңғы жерде 2 - 4º С температурада ұстайды. Сосын консервіленген өсімдіктерді натрий хлордың изотониялық ерітіндісімен шайып, кішкене бөліктерге бөледі де жоғарыда айтылғандай автоклавта залалсыздандырады. жүктеу/скачать 2,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|