Гештальтпсихология Германиядағы психикалық мектеп. Оның негізін қалаған Макс Вертгейлер (1880-1943) және В. Келер (1887-1967), К.Коффка (1886-1941) Ассоциативті психологияға қарсы болды. Мақсаты: жеке психикалық процестің құрылымын тәжірбие жүзінде зерттеу - гуманистік бағыттың негізі болып табылады, тұлғалық қасиеттерінің өсуіне негізделеді. Гештальт деген сөзді неміс тілінен аударғанда «форма» сөз, яғни барлық ұсақ бөлшектердің бірігуі және органикалық бүтінді құрайды.
Психоанализ (З.Фрейд, А. Адлер, К. Юнг, К. Хорни)
Гуманистік психология (А. Маслоу, Роджерс)
Когнитивті психология (Дж. Брунер, Д. НОрман, Л. Фистингер).
Интерактивная психология (Э. Берн). адамды зат ретінде қарастырады, адамдармен өзара әрекет, қарым-қатынас негізгі мінездемесі болып табылады. Психологияның мақсаты-қарым-қатынас, өзара қатынас, қақтығыс, өзара әрекеттестіктің заңдылығын үйретеді.
ХХ ғ. Отандық психология дамуына бірқатар үлесін қосқан Біздің психологтар: Л.С. Выготский (1896-1934) психолог, психикалық функцияның мәдени-тарихи концепциясының негізін қалаушы; психикалық функцияның дамуы туралы жазған, балалардың дамуын қарастырған және аномальді балалар психологисының негізін қалаушы; Ломоносов М.В.- материя 1-ші пайда болады д.а. Ол бойынша, ең 1-ші таным процестерін дамыту керек. Запорожец и Элконин – балалар психологиясы; Смирнов – ес психологиясы; Лазурский- тұлға сұрақтарымен айналысты, әсіресе адам м-қ қараст. Ланге – Россиядағы эксперименталды психологияның негізін қалаушылардың бірі. А.Р. Лурия (1902-1977) – ес пен ойлаудың нейрофизиологиясының негізін қалады. Анохин П.К.- отандық физиолог, А.Г. Ковалев және П. Я. Гальперин. Отандық психологияда іс-әрекет психологиясына үлес қосқандар: А.Н. Леонтьев Выготскийдің мәдени-тарихи концепциясын қолдана отырып, жоғарғы психикалық функцияға эксперимент жүргізді; Рубинштейн, Плотонов, Ананьев, Тевлов – олар адамның дамуының негізгі көзі іс-әрекет деген, кейіннен іс-әрекет теориясын өңдеген; Абульханова-Славская – жеке адамды іс-әрекет субьектісі ретінде қарастырды, Климов индивидуалды психологиялық ерекшеліктерін анықтады, Брушлинский жеке адамды шығармашылық әрекеті тұрғысынан қарастырды.
