Өнімнің сапалық деңгейін бағалаудың аралас әдістемелері

Бірлікті және комплексті көрсеткіштерді қолдануға негіздеген өнімнің сапа деңгейін бағалау әдісі – аралас деп аталады.

Бұл аралас аманда сәйкестік мынадай:

Бірліктік көрсеткіштердің бір бөлігін бір топқа жиыстырып , әр топқа сәйкес келетін кешенді көрсеткішті анықтайды. Ереже бойынша жеке маңызды көрсеткіштер топтастырылмайды, оларды анализдерде бірлік ретінде қолданады. Осы негізде алынған бірлікті және комплексті көрсеткіштер жыйнтығы арқылы дифференциалды әдіспен өнімнің техникалық деңгейін анықтайды.

Мысал: Аралас әдісімен ГЦЛ-дің гүрсілінің сапалық деңгейін бағалау керекті мәлеметтер 11 кестеде берілген.

Но-мер	Бірліктік көрсеткіш атаулары, өлшем бірліктері	Өлшем бірліктерінің көрсеткіштері			Көрсеткіштің қатыстық мәндері
		ГЦЛ гүрлісі	базалық
1	Туымдылық W, т/сағ.	630	700	0,90
2	Бірінші жолын жөндеу-ге дейінгі қызмет көр-сету мерзімі Тср, мес	10,5	11,0	0,95
3	Қабылданбайтын жұмыс То, сағ.	550	500	1,10
4	Қалыптастырудың орташа уақыты Тв, сағ	3,5	4,0	1,14
5	Қабылданбағандар саны μ	12	14	1,17
6	Техникалық қолдан-ыстар коэффициенті Ки	0,984	0,990	0,99
7	Көтерімдік бағасы С1, руб	3200	3500	1,13
8	Бір сағаттың эксплуатациялық орташа бағасы С3, руб	0,40	0,45	1,14
9	Жөндеу эсерінен кей-інгі бір тоқталымның орташа бағасы С3, руб	500	560	1,12
10	Қыша бетінің ауданы-ның гүрсілдің жалпы ауданына қатынасы Кпл	0,9	0,8	1,12
11	Шудың деңгейі Кш, дБ	87	84	0,97

11 кестеде келтірілген алдынғы 9 бірлікті көрсеткіштер мына формула бойынша интегралдың көрсеткішіне біріктіріледі

W * Tср * Kи_____

Jr= C1 + C2KиTо + C3Tв

Бұл формуланы есептеу келесі интегралдық көрсеткіштерді береді:

Бағаланатын гүрсіл үшін Jr=152 т/руб.;

Базалық үлгі үшін Jr.б = 128 т/ руб.

Аралас әдіспен техникалық деңгейді бағалау үшін тек үш қатыстың көрсеткіш алы 152

Қатыстық интегралды көрсеткіш qj = 128 = 1,19;

Қыша бетін ауданының қатыстық көрсеткіші qк ш = 0,977

Алынған нәтижелерден бағаланатын гүрсілдің техникалық деңгілі өндірістік механизмдер үшін үлкен қызмет атқаратынына лаз жеткіздік.
Қолданылған әдебиеттер:
1. Фомин В.М. Квалиметрия. Управление качеством. Сертификация. Курс лекций. – М.: ЭКМОС, 2000 – 320 с.

2. Кириллов В.И. Квалиметрия и системный анализ: учебник/В.И. Кириллов.-М. : ИНФРА, 2012,-440с.

3. Федюкин З.К., Дурнев В.Д., Лебедев В.Г. Методы оценки и управление качеством промышленной продукции: Учебник. – М.: Филинъ, 2000. – 328 с.