Бұл формула бір сарапшы бағалау жүргізгенде қолданылады. Ал салмақтылық коэффициенттерді анықтауда бірнеше (k) сарапшылар қатысатын болса, онда сәйкесінше формуланың түрі келесідей болады:
мұнда J индексі ί-көрсеткішінің бағасы J-сарапшымен берілгенін көрсетеді, j 1-ден k-дейін мәндерге ие.
n - өнімнің сапа көрсеткіштерінің саны (ί = 1, . . . , n)
k – сарапшылар саны.
Мұндай жағдайда қорытынды баға сарапшылардың берген бағаларының ортақталуымен алынады.
Мысал: Нақты аяқ киім түрінің сапа көрсеткіштерінің салмақтылық коэффициенттерін табу керек. Сарапшылар бал бойынша салмақтықты үш сапалық көрсеткішке бөледі:
p1 – сыртқы көрініс көрсеткіші
p2 – бейне көрсеткіші
p3 – ішкі бөлімшенің көрсеткіші
Бес балдық шкаламен берілген салмақтылық коэффициенттері 12 кестеде көрсетілген.
12 - кесте
Сарапшы
|
Салмақтылық коэффициенттері
|
p1
|
p2
|
p3
|
Бірінші
|
5
|
4
|
5
|
Екінші
|
4
|
3
|
4
|
Үшінші
|
4
|
3
|
3
|
Төртінші
|
3
|
4
|
3
|
Бесінші
|
5
|
5
|
4
|
Алтыншы
|
4
|
4
|
5
|
Жетінші
|
5
|
3
|
4
|
Орташа мәні
|
4,3
|
3,4
|
4,0
|
Салмақтылық коэффициент мәндерін қалыптау формулалар бойынша анықталады:
Сараптау әдісімен объективтік мәліметтерді қолдануға негізделген әдістерді біріктіру мақсаты қарастырылған.
Сарапшылардың тәжірибелерін тек салмақтылық коэффициентерді тағайындау үшін ғана емес, сонымен қатар басқа сипаттамалар мәнін таңдауға қолдануға болады.
Негізгі әдебиеттер:
1. Фомин В.М. Квалиметрия. Управление качеством. Сертификация. Курс лекций. – М.: ЭКМОС, 2000 – 320 с.
2. Кириллов В.И. Квалиметрия и системный анализ: учебник/В.И. Кириллов.-М. : ИНФРА, 2012,-440с.
3. Федюкин З.К., Дурнев В.Д., Лебедев В.Г. Методы оценки и управление качеством промышленной продукции: Учебник. – М.: Филинъ, 2000. – 328 с.
7-дәріс. Квалиметриялық шкалалар. Рет шкаласы. Интервалдар шкаласы. Қатынас шкаласы.
Достарыңызбен бөлісу: | 
