Дененің еркіндік дәрежелер саны деп оның (дененің) кеңістіктегі орнын анықтау үшін қажет болатын тәуелсіз коордннаталар санын айтады. Молекуланың ілгерілемелі қозғалысының еркіндік дэрежесінің қай-қайсысының да басқаларынан ешкандай артықшылыгы болмайтындықтан, олардың эрқайсысына орташа есеппен
Өрнекпен анықталатын мәнінің үштен біріне, ягни тең болатын энергия келуі керек.
Газ бірдей молекулалардан кұралған болып және олардың әркайсысының еркіндік дәрежесі і болсын; сонда әрбір молекулаға (оның қозғалыстарының барлық түріне) орта есеппен мынадай энергиядан келеді:
мүндағы і - ілгерілемелі, айналмалы жэне екі еселенген тербелмелі еркіндік дэрежелері сандарының қосындысы: i = ni + nайн + 2nтерб Осы формуладан газдың ішкі энергиясы молекулалардың еркіндік дәрежесінің і саны мен газдың Т абсолют температурасы арқылы өрнектелетіндігін көреміз.
Сонымен, идеал газдың берілген мөлшерінің ішкі энергиясы тек кана онын Т абсолют температурасына байланысты болады, ал оның көлеміне, олай болса оның кысымына байланысты болмайды.
Накты газдар жагдайында, жоғарыда айтқанымыздай, молекулалар қозғалысының кинетикалык энергиясы мен олардын потенциялык энергиясынан қүралатын толык ішкі энергия газдын алып түрган көлеміне байланысты болады.
4 Дәріс
