1 дәріс. Психология ғылымының жалпы мєселелері. Психология пәні, оның міндеттері мен әдістері
жүктеу/скачать 1,11 Mb.
|
Психология дәріс толық
| Органикалық түйсiктер. Органикалық түйсiктер, бiрiншiден, организмнiң органикалық қажеттiлiктерiмен байланысты туады, екiншiден, iшкi мүшелердiң қызметiнiң бұзылу кезiнде пайда болады. Органикалық түйсiктерге аштықты, шөлдi түйсiну, жүрек-қан тамырлық, тыныс алу және жыныстық жүйеден келетiн түйсiктер, сонымен қатар, жалпы көңiл-күйдiң жақсы немесе жаман сезiмдiк негiзiн құрайтын айқын емес, ажыратылмайтын түйсiктер жатады. Түрлi iшкi мүшелерде кездесетiн рецепторлар ×. Шерингтонның жiктемесi бойынша интероцепторлар категориясына жатады. Интероцепторлар механикалық, химиялық, физикалық-химиялық сипаттағы тiтiркендiргiштердi қабылдайды.
Барлық органикалық түйсiктердiң бiрқатар ортақ қасиеттерi болады. Мысалы: Олар көп жағдайда органикалық қажеттiлiктермен байланысты. Бұл қажеттiлiктер осы органикалық түйсiктер арқылы санада бейнеленедi. Органикалық түйсiктердiң барлығы белгiлi-бiр қысылумен байланысты. Мұның өзiнде оларда қажеттiлiктердi қанағаттандырумен байланысты болатын түйсiктер тәрiздi динамикалық, елiгу, ұмтылыс және кернеудi босату сияқты сәттерi болады. Органикалық түйсiктерде сенсорлық, перцептивтi сезгiштiк әлi аффективтi сезгiштiкпен ұласады. Сондықтан ңаштықты түйсiнудiң ңаштық сезiмiң, ңшөлдi түйсiнудiң ңшөлдi сезiнуң деп бекерден айтпайды. Барлық органикалық түйсiктер күштi аффективтi сипат, айқын эмоциялық бояуға ие. Сондықтан органикалық түйсiктерде тек сенсорика ғана емес, сондай-ақ аффективтiлiк те көрiнiс табады. Органикалық түйсiктер организмнiң қасиетiн емес, ал оның күйiн бейнелейдi, және көп жағдайда саналанбайды. Органикалық түйсiктер жиi диффузды сипатта болып, өзiнiң шоғырланған жерiн көрсетпейдi. Органикалық түйсiктер қажеттiлiктердi бейнелей келе, әдетте, қозғалыстық импульстармен байланысты болады. Осылайшва, мысалы аштық сезiмiнде, тыныс қысылғанда және т.б. спазмалық қозғалыстар және түрлi ырықсыз әрекеттер пайда болады. Осылайша, органикалық түйсiктер психиканың әр түрлi жақтарымен – аффективтiк күйлермен, елiгулермен және ұмтылыстармен жапсарлас келедi; ең басынан бастап, олар қажеттiлiктермен тығыз байланысты болады. жүктеу/скачать 1,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|