23.Зерттеу әдістемесі. Тәжірибелік зерттеулер. Ғылыми зерттеулердің ең маңызды құрамдас бөлігі эксперимент болып табылады. Бұл жаңа ғылыми білім алудың негізгі тәсілдерінің бірі. Ғылымның барлық еңбек ресурстарының 2/3-нен астамы эксперименттерге жұмсалады. Эксперименталды зерттеудің негізінде ғылыми қойылған тәжірибе немесе құбылысты дәл есепке алынатын жағдайларда бақылау, оның барысын бақылауға, оны басқаруға, осы жағдайларды қайталаған кезде оны әр рет қайталауға мүмкіндік беретін эксперимент жатыр. Эксперимент әдеттегі, әдеттегі, пассивті бақылаудан зерттеушінің зерттелетін құбылысқа белсенді әсерімен ерекшеленеді.
Эксперименттің негізгі мақсаты теориялық жағдайды тексеру (жұмыс гипотезасын растау), сондай-ақ ғылыми зерттеу тақырыбын кең және терең зерттеу болып табылады.
Эксперимент мүмкіндігінше қысқа мерзімде алынған нәтижелердің ең жоғары сапасы кезінде ең аз шығындармен жүргізілуі тиіс.
Эксперименттер табиғи және жасанды.
Табиғи эксперименттер әлеуметтік құбылыстарды (әлеуметтік эксперимент) зерттеуде тән, мысалы, өндіріс, тұрмыс және т. б.
Жасанды эксперименттер көптеген ғылыми зерттеулерде кеңінен қолданылады. Бұл жағдайда сандық және сапалық қатынастарда бағалау үшін талап етілетін деңгейге дейін оқшауланған құбылыстарды зерделейді.
