1. Жұқпалы аурулар туралы жалпы түсінік



Pdf көрінісі
бет12/34
Дата28.10.2022
өлшемі6,19 Mb.
#155460
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   34
Байланысты:
Снимок экрана 2021—10—21 в 14.18.27

Сальмонеллездің
 
ауыр
 
дəрежесі
 
дене
қызуы
39
С

тан
жоғары

көп
рет
құсу

іш
өту
тəулігіне
20 
реттен
көп

көп
мөлшерде

сулы

жағымсыз
иісті

Улану
жəне
диспепсиялық
бұзылыстардың
өршуі
науқасты
қажытады

Ол
əлжуаз

қозғалуға
шамасы
болмайды

Тері
жамылғысы
бозғылт

цианозды

мұздай
термен
жабылады

Науқастардың
беттері
үшкірленген
,
көздері
кіртиген

даусының
шығуы
жай

қарлыққан
афонияға
дейін

Пульс
жиілейді

артериялық
қан
қысымы
төмендейді

жүрек
үндерінің
тұйықталуы
байқалады

Науқастардың
жартысында
бауыр
мен
талақтың
ұлғаюы
болады

Зəр
бөлінуі
анурияға
дейін
азаяды

Аяқ
қол
бұлшықеттерінің
құрысуы
дамуы
мүмкін

Процес
жайылған
кезде
клиникасы
сүзек
парасүзек
ауруын
еске
алатындай
сальмонеллездің
сүзек
 
тəрізді
түрі
дамуы
мүмкін
.
Сүзек
 
тəрізді
 
түрі
қызба
кезеңінің
салыстырмалы
ұзақ
болуы
жəне
клиникасында
улану
белгілерінің
басым
болуымен
сипатталады

Ауру
жедел
қалтырау
жəне
дене
қызуының
жоғарлауы
жəне
гастроэнтерит
сиптомдарымен
басталады
. 1-2 
күннен
кейін
ішектік
көріністер
басылады
жəне
улану
белгілері
күшейеді

Əлсіздік

адинамия

ұйқының
бұзылуы

науқастар
тежелген

Іштері
кебіңкі

брадикардия

бауыр
мен
талақтың
ұлғаюы
байқалады

Аурудың
6-7
күндері
іштің
терісінде
розеолалы
бөртпелер
көрінеді

Жалпы
қан
анализінде
лейкоцитоз
(
лейкоциттер
санының
көбеюі

лейкопенияға
(
лейкоциттер
санының
азаюы
)
ауысады
,
лейкоцитарлы
формула
солға
ығысады

Аурудың
ұзақтығы
3-4 
аптаға
созылады
.
Сальмонеллездің
 
септикалық
 
түрі
 
ауыр
түрде
өтеді

Жедел
гектикалық
қызбамен
гепато
-
спленомегалиямен
жəне
буындарда

бүйректерде

бас
миында
екіншілік
септикалық
ошақтардың
түзілуімен
сипатталады

Жиі
аурудың
бұл
түрі
иммунитеті
төмендеген
адамдарда
дамиды

мысалы

АИТВ
инфекциясы
немесе
онкопатологияда
).
Сальмонеллездің
5-6% 
науқастарда
асқыну
болуы
мүмкін

инфекциялық
-
токсикалық
шок

жедел
бүйрек
жетіспеушілігі

шажырқай
тамырларының
тромбозы
.


Тасымалдаушылық
жедел
( 3 
айға
дейін

жəне
созылмалы
( 3 
айдан
асқан

жəне
транзиторлы
(
қоздырғыштардың
бір
немесе
екі
рет
бөлінуі
).
Диагностикасы
:
Клинико
-
эпидемиологиялық
мəліметтер
Лабораториялық
зерттеулер
:
1. 
Бактериологиялық
(
құсық

тамақ
қалдықтары

нəжіс

асқазан
шайындысы
)
2. 
Серологиялық
(
КБР

комплемент
байлау
реакциясы

ИФА

иммунды
ферментті
анализ

РА
-
аглютинация
реакциясы
)
Науқастарға
 
күтім
 
жасау
 
ерекшеліктері
.
1. 
Аурудың
барлық
клиникалық
көрінісі
кезеңінде
төсек
тəртібін
сақтау

ол

күнге
созылады
.
2. 
Іш
өту
жəне
құсу
кезінде
шыққан
сұйықтықты
есептеп
максималды
жайлылықты
қамтамассыз
ету

əр
2-4 
сағат
сайын
бақылап
тұру
қажет
)
3. 
Ауыз
арқылы
«
Цитроглюкосолон
», «
Глюкосолон
, «
Регидрон
», «
Оралит
» 
тəрізді
қантты
-
тұзды
ерітінділердің
аз
мөлшерде
жиі
( 1-1,5 
л

сағатына
) 2-3 
сағат
көлемінде
жəне
ары
қарай
емдеу
барысында
жоғалтқан
сұйықтықты
əр
2-4 
сағат
сайын
бақылап
,
енуін
қамтамассыз
ету
.
4. 
Дəрігердің
тағайындаған
дəрілерін
индометацин
50 
мг
тəулігіне

рет

левомицетин
0,5
г
тəулігіне
4-5 
рет

доксациклин
0,1 
г

тəулігіне

мейіргердің
қатысуымен

қабылдауын
қамтамассыз
ету
.
5. 
Аурудың
бастапқы
кезеңінде
науқастардың
емдəмді
сақтауды
қамтамассыз
ету
.
6. 
Науқасты
күнделікті
мейіргерлік
тексеруден
өткізу

егер
мəселе
туындаса
оны
тез
арада
шешу
.
Алдын
 
алу
:
1. 
Тағам
дайындағанда
санитарлық
гигиеналық
ережелерді
сақтау
.
2. 
Жеке
гигиенаны
сақтау
.
3. 
Тағам
дайындайтын
жəне
тарататын
мекемелерде
істейтін
жұмысшылар
күніге
медициналық
тексеруден
өтуі
тиіс
.
4. 
Тағам
дайындайтын
мекемелерде

ет

сүт

жұмыртқа
арнайы
тексеруден

бактериологиялық
лабораториядан
өту
қажет

сосын
тағам
дайындауға
болады
.
29.
Ботулизм
 
анықтамасы

Этиологиясы
.
Эпидемиологиясы

Патогенезі

Негізгі
 
клиникалық
көріністері
.
Ботулизм
– 
ботулотоксиннің
əсерінен
дамитын

сопақша
ми
жəне
жұлынның
зақымдануымен
сипатталатын
жедел
токсико
-
инфекциялық
ауру
.
Этиологиясы

Қоздырғышы
– Clostridium botilinum - Clostridium 
тегіне
, Bacillacea
тұқымдастығына
жатады

Бұл
қоздырғыш
анаэробты

спора
түзетін
таяқша

Антигендік
құрылымы
бойынша
токсиннің

түрін
ажыратамыз

соның
ішінде
адамға
зиянды
төртеуі
ғана

А

В

Е
, F.

Өсуі
мен
токсин
түзуінің
оптимальді
температурасы
28-35°
С

Споралар
өте
төзімді
: 100°
С
температурада

сағаттан
кейін

ал
120°
С
температурада
30 
минут
ішінде
өледі

Қоздырғыш
ботулотоксин
бөледі
.
Ботулотоксин
– 
нейротоксиннен

гемагглютиннен
жəне
токсикалық
емес
белоктан
тұратын
комплекс

Ол
табиғатта
өте
күшті
улардың
біріне
жатады
.
Эпидемиологиясы
.
Ботулизм
сапрозоонозға
жатады

Ботулизм
кезінде
қоздырғыштың
негізгі
резервуары
:
А

жылықандылық
жануарлар
(
көбінесе
шөп
қоректілер
)
В

салқынқандылықтар
(
балықтар

шаян
тəрізділер

молюскалар
)
Б

сыртқы
орта
(
жер
қыртысы

көлдердің

теңіздердің
лайы
)
Ботулизмнің

түрі
бар
:
1.
Тағамдық
 
ботулизм

2.
Жарақаттық
 
ботулизм
3.
Нəрестелердің
 
ботулизмі
Тағамдық
ботулизм
ағзаға
токсин
түскенде

ал
жарақаттық
жəне
нəрестелердің
ботулизмі
споралар
түскенде
дамиды
.
Ең
жиі
кездесетін
түрі
– 
тағамдық
ботулизм

Жұғу
жолы

алиментарлы

токсин
дамыған
тағамдық
азықтар
арқылы
(
үйде
консервіленген
ет

көкеністер

саңырауқұлақтар

үйде
тұздалған
ет
,
тұздалған
жəне
қақталған
балық
)
Патогенезі
.
Тағамдық
ботулизмнің
даму
механизмі
:
Ботулотоксин
асқазан
– 
ішек
жолына
түседі
.
Токсин
қанға
өтіп

қанқа
бұлшық
еттерінің
парезін
,
қан
тамырларының
парезін
шақырады

капиллярдың
сынғыштығын
жоғарылатады
.
Ботулотоксиннің
əсерінен
бульбарлы
жəне
паралитикалық
синдромдар
дамиды

Шеткі
моторлы
жүйке
бұлшық
еттеріне
əсер
етеді
(
ацетилхолиннің
өндірілуін
тежейді
).
Токсинмен
парасимпатикалық
жүйке
жүйесінің
белсенділігінің
төмендеуі

гиперкатехолемияның
дамуы
(
тамырлардың
зақымдануы
жəне
олардың
тарылуы

бозару

бас
айналу

көздерінің
алдында
«
тор
» 
жəне
«
шіркей
», 
шырышты
қабықтарының
құрғауы

іштің
қатуы
).
Гипоксияның
барлық
түрлері
.
Негізгі
 
клиникалық
 
көріністері
.
Ботулизмнің
жасырын
кезеңі
2-12 
сағаттан

күнге
дейін
созылады

жиі
18-24 
сағат
.


Ботулизм
жедел
басталады

Алғашқы
кезеңде
ауру

клиникалық
синдромдар
кездеседі
:
паралитикалық

гастроинтестиналды
жəне
жалпы
улану
.
Улану
 
синдромына

бас
ауру

бас
айналу

бұлшық
еттердің
əлсіздігі

тез
шаршағыштық
,
ұйқысыздық
.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   34




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет