Кәсіпорынның кәсіпкерлік міндеттемелері мен құқықтары

Экономика облысында әрекет ететін мемлекеттік заңдар мемлекеттің компетенциясы мен оның кәсіпорын (фирма) жұмысына араласу шекарасын анықтайды. Жеке, кооперативтік және акционерлік кәсіпорындар мемлекеттік бақылаудан босатылмайды, олар мыналарға жүргізіледі:

• 
  кәсіпорындар табыстары және олармен салықтардың төленуі;
  
• 
  өндірістің санитарлық жағдайы;
  
• 
  өнімнің бағыты мен техникалық деңгейі;
  
• 
  өндіріс стандарттары мен техникалық шарттарын сақтау;
  
• 
  жалдамалы персоналды құқықтық қорғау және кәсіпорын қызметінің кейбір басқа тұстары.
  

• 
  мемлекет мүддесі мен азаматтар құқығын сақтау;
  
• 
  заңдар мен қоршаған ортаның қорғалуын қадағалау;
  
• 
  мемлекетпен немесе акция ұстаушылармен оған сеніп тапсырылған мүлікті көбейту;
  
• 
  өндіріс тиімділігін арттыру.
  

Кәсіпорын әкімшілігі персонал үшін қалыпты еңбек жағдайларын жасауға міндетті. Әлеуметтік-экономикалық мәселелер бойынша шешімдер еңбек ұжымының қатысуымен қабылдануы тиіс. Әкімшілік пен еңбек ұжымы арасында еңбек келісімі жасалады, онда төмендегідей өзара міндеттемелер бекітіледі:

• 
  жұмыстардың санитарлық жағдайы мен техникалық қауіпсіздігі бойынша;
  
• 
  кәсіпорын мен оның бөлімшелерінің жұмыс режимінің жағдайы;
  
• 
  еңбек демалысының ұзақтығы мен ақы төлеу мөлшері;
  
• 
  жұмыскерлер категориясы бойынша еңбекке ақы төлеу шарттары мен формалары.