Күні:                     Сыныбы:10

1.      Қандай оксидтер тобын білесің?

2.      Қышқылдық және негіздік оксидтерге қандай оксидтер жатады?

3.      Барлық қышқылдық оксидтердің ортақ химиялық қасиеттері қандай?

4.      Барлық негіздік оксидтердің ортақ химиялық қасиеттері қандай?

5.      Әкті су арқылы көбірек ауа өткізгенде ерітінді не себептен лайланады?Тиісті реакция теңдеуін жаз

6.      Қара түсті-оксид берілген. Ол оксидтердің қай тобына жататынын анықта?

7.      Күкірт қышқылын пайдаланып, мырыш  сульфатын қалай алуға болады?

8.      Тиісті металдың оксидінен сілтіні қалай алуға болады? Мысал келтір.          

Жаңа сабақ: Заттарды класқа – оксидтер,негіздер,қышқылдар,тұздар деп бөлдік. Әр- қайсысына тән қасиетті қарастыру арқылы олардың арасындағы генетикалық байла- нысты түсінуге мүмкіндік туады.Оқушыларға металдар мен бейметалдардың генети- калық қатарының өзара байланысы туралы мәліметтерді естеріне түсіремін.Генетикалық қатарлардың өзара байланысы:           Металл           Жай зат            Бейметалл  Бұл сызба-нұсқаға қарап,оқушылар металл мен бейметалдың генетикалық қатары тұз түзілумен аяқталатындығы туралы қорытындыға келеді. Заттарды жіктеуде судың алатын орны туралы сұрақты талқылауға болады. Судың негіздік және қышқылдық оксидтермен әрекеттесіп, нәтижесінде негіз және қышқыл түзетіні белгілі. Оқушыларға сұрақтар қойылад1. Судың өзі қандай қасиет көрсетед2. Суды қандай класқа жатқызуға болады?5-жаттығу. Төмендегі айналуларды іске асыруға болатын тиісті реакция теңдеулерін жаз:  а) Cu →  CuO → CuCI₂ → Cu(OH)₂  → CuO  → CuSO₄ ә) AICI₃  → AI(OH)₃  → AI₂O₃  → AI₂(SO₄)₃   → AI(OH)₃   → AI(OH)₂CI

Үйге тапсырма: §49(5-9). Жұмыс дәптері.

 Тексерілді:

Сабақтың  тақырыбы:  Химиялық тепе-теңдік және оның ығысу шарттары Ле-Шателье принципі  

Сабақтың мақсаты:

 Білімділік :  химиялық тепе-теңдік туралы түсініктерді қалыптастыру, тепе-

                                        теңдіктің динамикалық сипатын көрсету және әртүрлі 

                                        факторлардың (концентрацияның,температураның және 

                                        қысымның) химиялық тепе-теңдіктің ығысуына әсерін

                                       қарастыру,

  Дамытушылық: Ле-Шателье принципін тұжырымдау.Есеп шығару дағдысын      

                                        одан  әрі жетілдіру.

 Тәрбиелік: Ұйымшылдыққа,шапшаңдыққа тәрбиелеу. 

Сабақтың көрнекілігі: Power Point презентациясы

Құрал-жабдықтар: Д.И.Менделеевтің  ПЖ

Сабақтың барысы:

                             Ә) Үй тапсырмасына шолу

- Катализ(өршіткі), катализдің түрлері

- Тежегіштер дегеніміз не?

-Катализдік реакциялар

-Адсорбция, адсорбат, промоторлар, катализдік улар, ферментерге қысқаша сипаттама беріңіздер.

 Жаңа тақырыпты түсіндіру:

 Тура және кері реакциялар бірдей жылдамдықпен жүрген жағдайда химиялық тепе-теңдік күйі орнайды.Тек қана бір бағытта жүретін және бастапқы әрекеттесуші соңғы заттарға толық айналуымен аяқталатын реакцияны қайтымсыз реакция деп атайды.Қайтымсыз реакцияға қыздырғанда (бертолле тұзы) калий хлораты мысал бола алады.  

2KClO_{3         MnO2} ^t°        2 KCI  + 3O₂ ↑                    

Калий хлораты калий хлориді мен оттегіге  толық айналғанда ғана реакция тоқтайды. Қайтымсыз реакциялар онша көп емес.Реакциялардың көбі қайтымды болады.

        Қайтымды реакциялар теңдеулерінің оң және сол жақтарының арасына қарама-қарсы жаққа бағытталған екі стрелка қояды.Қайтымды реакцияға сутегімен азоттан аммиакты синтездеу мысал болады:

N₂ + 3 Н₂                            2 NН₃ + Q

алынған өнімнің біреуі реакция сферасынан бөлініп тұнба түрінде,газ күйінде ұшып кететін, мысалы:

             ВаСІ ₂     +  Н₂ SO₄ =ВаSO₄ ↓ +  2HCl   

                      Na₂CO₃+ 2HCl  =  2NaCI  + CO₂ ↑  +  H₂O   

өте аз диссоцияланатын қоcылыс түзілетін, мысалы су    

                  НСl + NaOH = H₂O  + NaCl    

реакция жүргенде өте көп жылу бөлініп шығатын, мәселен магнийдің жану реакциялары жатады.

 Тексерілді: