18 Атмосфера
Планеталар Дене ғаламшарға жатқызылуы үшін оның бірнеше физикалық сипаттамалары болуы керек: Масса
жүктеу/скачать 1,13 Mb.
|
123456.жаныл docx
- Бұл бет үшін навигация:
- Ішкі дифференциация
- Магнитосфера
- Кіші планеталар
- Ергежейлі планеталар Өлшемі және массасы
- Орбиталық үстемдік
- Ергежейлі планета
| Планеталар
Дене ғаламшарға жатқызылуы үшін оның бірнеше физикалық сипаттамалары болуы керек: Масса Оның гидростатикалық тепе-теңдік күйіне жету үшін электростатикалық күштерді еңсеру үшін жеткілікті ауырлық күші болуы үшін массасы жеткілікті болуы керек. Гидростатикалық тепе-теңдіктің маңызы зор, өйткені планеталар өмірінің басында ол сұйық, жер қыртысы және барлығы дерлік болады Ішкі дифференциация Планетаның өмірлік циклі мантиямен қоршалған, әлдеқайда ауыр металдардың планетаның центрінде орналасуына алып келеді, ол белгілі бір уақытта сұйық болған болуы керек (ол әлі де қатты күйінде болуы мүмкін және ол планета деп аталады) қолданылған сұйық болу.) Атмосфера Мұны әдетте оның массасы басқарады, бірақ планетада атмосфера болуы керек. Бұл дегеніміз, ол кейбір газдарды оның бетіне ұстап тұру үшін жеткілікті ауырлық күшіне ие болуы керек. Үлкен масштабтағы ғаламшарлар жеңіл газдарды, мысалы, сутегімен байланыстыра алады. Яғни Юпитер. Магнитосфера Магнитосфера дененің әлі де геологиялық белсенді екендігін көрсетеді. Бұл олардың интерьерінде электр тогын өткізетін элементтер ағындарының бар екендігін білдіреді. ХАА көрсеткендей: (А) Күннің айналасында орналасқан аспан денесі (b) өзінің ауырлық күші үшін қатты дене күштерін жеңуге жеткілікті массаға ие, сондықтан ол гидростатикалық тепе-теңдікті (дөңгелек) пішінге келтіреді және (с) оның орбита айналасындағы көршілестік. Кіші планеталар Кішкентай планеталар - бұл астероидтар сияқты заттар, олар әдетте ұсақ массалы, тасты денелер. Бұл негізінен мұз немесе су болуы мүмкін шағын денелерден өзгеше. Ергежейлі планеталар Өлшемі және массасы ХАА массивтің ергежейлі планета ретінде қарастырылуының жоғарғы немесе төменгі шегін белгілемеген, сондықтан оны келесі басқа белгілер анықтайды: Орбиталық үстемдік Орбиталық үстемдік дене өз орбитасын барлық басқа денелерден тазартқан кезде жүзеге асырылады. Мысалы, планеталар әсер ету, басып алу немесе гравитациялық бұзылыстар арқылы кішкентай денелерді өз аймағынан алып тастай алады. Мұны істей алмайтын кез-келген денені ергежейлі планета деп санайды. Егер Юпитер өзінің айналасын денеден тазартуға қабілетсіз болса, онда ол да Гном планета болар еді. 2006 жылы Халықаралық астрономиялық одақ (IAU) (бұл жүктеу сілтемесі, 85KB) планета бұл: (а) Күннің айналасында орналасқан аспан денесі, (б) өзінің ауырлық күші үшін қатты дене күштерін жеңуге жеткілікті массаға ие, сондықтан ол гидростатикалық тепе-теңдікті (дөңгелек түрінде) қабылдайды және (с) оның орбитаның айналасындағы маңай A Ергежейлі планета бұл: (а) Күннің айналасындағы орбитада тұрған аспан денесі, (b) гидростатикалық тепе-теңдікті (дөңгелек) пішінді қабылдауы үшін дененің қатты күштерін еңсеру үшін өзінің ауырлық күші үшін жеткілікті массаға ие, (с) және (d) спутник емес. Сол қарарда жерсеріктерден басқа кез-келген нәрсе «Күн жүйесінің шағын денесі» ретінде жіктелетіні айтылған. 20) Астероид (гр. ἀστεροειδής – жұлдызсияқтылар) — газ-тозаңды бұлттардың эволюциясы барысында пайда болған Күн жүйесіндегі кіші денелер, кіші планеталар деп те аталады. Олар планеталардың серіктері емес және Күнді айнала өз еркінше қозғалады. Бірінші астероидты 1801 жылы 1 қаңтарда Италия астрономы Джузеппе Пиации ашты. Ол тура көтерілуі мен еңкеюі тәулік ішінде елеулі өзгеретін жұлдызды бақылады. Неміс математигі Гаусс үлкен жарты осі 2,77 а.б. болатын бұл астрономиялық дененің орбитасын есептеп тапты. Сатурн мен Юпитердің арасынан планета табылды деп есептеп, оған ескі Римнің табыс әкелетін әйел құдайы Церераның есімі берілді. 1802 жылы астрономиямен айналысатын неміс дәрігері Ольберс Церераға жақын жерден жаңа астероидты ашып, оны Паллада деп атады. 1804 жылы Юнона, 1807 жылы Веста табылды. Кішкентай планеталарды Гершель грекше «жұлдыз бейнелі» деген мағынаны білдіретін астероидтар деп атауды ұсынды. Қазіргі кезде 12000-нан астам астероидтар белгілі. Бастапқы кезде құдайлардың аттарымен аталған астероидтарға кейін ұлы адамдардың есімі берілді. Астероидтар табылғанда оған ашылған жылы көрсетілген белгі тағылады. Астероидтың орбитасы есептелген соң тұрақты номер және аты беріледі. Астероид орбиталарының шеңберден өзгешілігі аз, сондықтан астероидтардың көпшілігі Күн жүйесінің ішіне кірмейді. Бірақ кейбір астероидтар Күнге жақын келіп немесе Сатурн орбитасының сыртына шығып кетеді. Юпитер орбитасы бойымен планетаның алдында және артында қозғалатын астероидтардың екі тобы бар. Олар «Гректер» мен «Трояндықтар» деп аталады. Олардың айналу периоды Юпитердің айналу периодына сәйкес келеді және орбитадағы орны аспан механикасының теориясын құрушы Лагранждың тапқан заңы бойынша есептеп шығарған нәтижесінен ауытқымайды. жүктеу/скачать 1,13 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|