18 Атмосфера
"Философия – адамзат дамуының қайнарынан бастау алатын ғылым"
жүктеу/скачать 1,13 Mb.
|
123456.жаныл docx
4 МӨЖ Рахымбаева Ж, pptx 20221226 121647 0000
- Бұл бет үшін навигация:
- Медицинадағы фармакогнозия
- Үндістан
| "Философия – адамзат дамуының қайнарынан бастау алатын ғылым"
Философия ұғымы грек тілінен аударғанда даналыққа деген сүйіспеншілдікті білдіреді. Мысалы әл-Бирунидіңүлкен еңбектері үшін сыйлық ретінде сұлтан Әл-Бируниге күміс тиелген пілді сыйлыққа жібереді. Бірақ ғалым: «Маған күміс қажет емес, менде ең жоғары байлық - білім», - деп сыйлықты қазынаға қайтартқан. Бұл ғалымның білімге, даналыққа деген сүйіспеншілігі мен оның материалдық дүниеге тең емес екендігін көрсеткен. Берунидің «Медицинадағы фармакогнозия» («Китаб ас-Сайдана фит-т-тибб») негізгі еңбегі қазіргі уақытта үлкен маңызға ие. Бұл кітапта ол 880-ге жуық өсімдіктерді, олардың жеке бөліктері мен бөлінуін нақты сипаттамаларын берді, терминологияны оңтайландырды. «Сайдана» («Фармакогнозия») құрамында дәрілік өсімдіктердің таралуы мен олардың аудандары туралы бай материалдар да бар. Беруни 4500 -ге жуық араб, грек, сирия, үнді, парсы, хорезм, соғды, түркі және басқа өсімдік атауларын жинап түсіндірді. Бұл синонимдер қазіргі заманғы фармакогнозияда көне трактаттардың шифрын шешкенде әлі де қолданылады. әл-Бируни замандастары арасында да, ұрпақтары арасында да онша танымал болған жоқ, өйткені оның тілін түсіну қиын болды. Ол өзеңбектерін қарапайым адамдар үшін емес, ғалымдар үшін жазғанын айтты. Оның керемет «Үндістан» және астрономиялық «Масуд каноны» туралы мұсылман әдебиетінде кейінірек айтылған жоқ. Еуропада 19 ғасырға дейін ол туралы ештеңе білмеді. Негізгі еңбектері тарих, математика, астрономия, география, топография, физика, медицина, геология, минералогия, т.б. ғылым салаларын қамтиды. Әбу Райхан әл-Бируни топографияға байланысты «Геодезия» атты үлкен еңбек жазды. Онда Әмударияның бұрынғы кездегі ескі арналары жөніндегі зерттеулері аса қызғылықты баяндалған. Әбу Райхан әл-Бирунидің тарихи-географиялық еңбектерінде Орта Азия мен Шығыс Сібірдің тарихи этнографиясы, сондай-ақ Орта Азия көшпелі тайпаларының батысқа, Шығыс Еуропаға дейін қоныс аударулары, Қазақстан географиясы, оны мекендеген түркі тайпалары, олардың әдет-ғұрпы, салт-жоралғылары жөнінде құнды деректер беріледі. « жүктеу/скачать 1,13 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|