Версаль-Вашингтон бейбіт жүйесі
Париж және Версаль конференциялары, Ұлттар Лигасының құрылуы
Вашингтон конференциясы
Париж бітім конференциясы. Бірінші дүниежүзілік соғыстың жеңімпаз елдерінің конференциясы 1919 ж. 18 қаңтарында ашылды. Бұл датаны таңдап алудың терең мағынасы болды: 1871 ж. осы күні Версаль сарайында Германия жарияланған болатын. Конференцияны ашып тұрып, француз президенті А. Пуанкаре былай деді: «Әділетсіздіктен пайда болған Германия масқаралықта өмір сүруін тоқтатты».
Францияның астанасы Германия соғыс жариялаған Антантаның одақтастары – 27 мемілекеттің өкілдері келді. Конференция жұмысына қатысуға Германия мен оның одақтастары және Кеңестік Ресей шақырылмады. «Орыс мәселесі» конференция баксшыларын ең алдымен Ресейге қарсы интервенцияны жалғастыру және оның территориясын бөлісу жоспарларының бір бөлігі ретінде ғана мазалады. Одессада рейдте тұрған француз кемелеріндегі теңізшілердің көтерілісі конференция басшыларының соғысқұмарлық ниеттерін су сепкендей басты.
Конференциядағы мәселелерді «үлкен үштік»: Францияның премьер-министірі Жорж Клемансо, Ұлыбританияның премьер-министірі Дэвид Ллойд Джордж және АҚШ президенті Вудро Вильсон шешті. Олардың арасында оппоненттеріне қарсы сөйлеген жалынды сөздері үшін жолбарыс деген атқа ие болған Клемансоның зор тұлғасы ерекше көзге түсті.
Шешімдерге қызу таластар мен айтыстар арқылы қол жетті, өйткені қатынасушылардың мүдделері мен мақсаттары әртүрлі, көбінесе, қарама-қарсы болды. Француз делегациясы өзінің ежелгі жауы Германияны барынша әлсіретуді талап етті, бұл Францияға Еуропада жетекші роль атқаруға мүмкіндік берген болар еді. Ал ағылшын премьер-министрі Ллойд Джорж Германияның күшін сақтап, оны Францияның алдағы уақытта Еуропадағы ықпалының күшейіп кетуіне және «большевизмнің қаупіне» қарсы тосқауыл ретінде пайдалануды мақсат етіп қойды. Вильсон Германияға қойылатын талаптарда жұмсартып, соғыстан кейінгі Еуропада Франция мен Англияның күшейіп кетпеу жағын қарастырды. Көптеген мәселелер осы үштіктің арасында жабық есіктердің арғы жақтарында шешілді.
Достарыңызбен бөлісу: |