Тақырыбы: Bloсkchain технологиясы
Блокчейн (блок-тізбегі) — сақтау құрылғылары жалпы серверге қосылмаған дерекқор. Бұл дерекқор блоктар деп аталатын реттелген жазбалардың үнемі өсіп келе жатқан тізімін сақтайды. Әр блоктағы уақыт белгісі алдыңғы блокпен байланысты жұмыс істейді.
Блокчейн (BIockchain) — биткойн (Bitcoin) немесе оның баламасы жүйесінде транзакциялары тобын жазуға арналған арнайы құрылым. Қарапайым тілмен айтқанда, сіздің өміріңізге қатысты барлық шынайы дерек, жазбаларды тізбектеп сақтау технологиясы. туған сәтіңізден бастап ешбір дерек тыс қалмайды. Тіпті бір кезде жол ережесін бұзғаныңыз, досыңызға шотыңыздан ақша аударғаныңыз, интернет дүкеннен жасаған саудаңыз, үйленгеніңіз, барлығы-барлығы блоктарда тізбектеліп сақталады. Қысқаша айтқанда қағазға жазылатын деректердің барлығын blockchain-ге де жазуға болады. Айырмасы blockchain-де жазбаны қолдан жасауға, өшіруге, жасыруға болмайды. Өткен күнмен жазба жасай салатын нотариустар, айыппұлыңызды базадан өшіретін пысықайлар, несие тарихын жаңартатын алаяқтар дәурені өтеді. Blockchain деректерін яғни блоктарды және олардың мазмұнын иесі рұқсат етсе кез-келген адам көре алады. Демек blockchain желісінің пайдаланушысына оның деректерін растайтын нотариус, тіркеуші, аудитор, сақтандыру агенті, бақылаушылар сияқты делдалдар қажет болмайды.[1] Термин алғаш рет Bitcoin жүйесінде енгізілген толығымен қайталанатын таратылатын дерекқордың атауы ретінде пайда болды, бұған блок көбінесе әртүрлі крипто-валютада операциялар деп аталады, бірақ блоктық тізбектер технологиясы қандай да бір өзара байланысты ақпарат блоктарына дейін кеңейтілуі мүмкін
Blockchain - көп мөлшерде деректерді есептеудің, тексерудің және сақтаудың балама әдісін ұсынатын таратылған кітап түрі. Таратылған бухгалтерлік технология орталықтандырылмаған желіде жұмыс істейді, яғни орталықтандырылған сервер немесе бірыңғай билік нүктесі жоқ. Керісінше, ол «тең-теңімен» желісінде жұмыс істейді, онда «тораптар» деп аталатын әкімшілер қол жетімділік пен рұқсатта тең дәрежеге ие. Қоғамдық блокчейн желілері Интернеттегі кез-келген адамға қол жетімді. Миллиондаған түйіндер кез-келген уақытта бір блокчейнді қабылдай алады және бұған ынталандырылады.
Жеке блокчейн біршама ерекшеленеді, сондықтан түйіндерді желіде жұмыс істейтін әкімшілер шақыруы керек. Алайда, бірде-бір әкімші түйінде бола алмайды. Шақырылған әрбір түйін үшін бортқа жауапты әкімшілер арасындағы келісімге келу керек. Жеке желі тораптардың қол жетімділігі мен рұқсаттарын шектейді, бірақ ол әлі де орталықсыздандырудың негізгі идеясы негізінде жұмыс істейді.
Дерекқорға қандай-да бір өзгерістер немесе жаңартулар енгізу үшін, желіні басқаратын түйіндер арасында консенсусқа қол жеткізу керек. Блокчейнге ақпарат белгілі бір транзакция туралы келісімге келгеннен кейін енгізіледі. Орталықсыздандыру нәтижесінде блокчейн бұзуға бейім, бірде-бір сәтсіздікке ұшырамайды және мүлдем өзгермейді.
Дәстүрлі деректер базасын басқарудан айырмашылығы, blockchain-те жасалған барлық жаңартулар мәңгі көрінеді. Осыны ойлаңыз, өсіп келе жатқан архивтер тізбегі сияқты, оны өзгертуге немесе жоюға болмайды, ақпарат тек қосылуы мүмкін. Блокчейнге енгізілген барлық жаңартулар барлығына қол жетімді және түйіндер нақты уақыт режимінде қосыла береді.
Блокчейн қалай жұмыс істейді? Әрбір адам интернетке өз ақпараттын орналастыра алады. Содан кейін әлемнің кез-келген жерінен басқа адам оған қол жеткізе алады. Блоктар тізбегі кез келген мәндерді жібере алады. Тек blockchain файл арқылы екінші адам ақпаратты ала алады. Сонымен қатар қабылдаушы адамда белгілі «криптографиялық кілт» болуы керек. Сол кілт арқылы белгілі блокты пайдалануға рұқсат алады.
Сол «криптографиялық кілттер» хэш-код немесе хэш ақпарат арқылы жұмыс істейді. Хэш-код адамның қол саусағының таңбасы сияқты ешқашан қайталанбайды. Транзакциялардың тұтастығын (өзгермелілігін) бақылау үшін блоктарда қолданылады.
Технологияның маңыздылығы
Блокчейн технологиясы қаржы саласының басты үш маңызды рөлін атқара алады. Олар мәмілелерді тіркеу, тұлғаның жеке басын растау және келісімшарттарды жасау.Бұл өте маңызды кезең. Өйткені қаржылық қызметтер нарығы бүкіл әлемдегі нарықтық капиталдандыру тұрғысының ең үлкені болып табылады. Осы жүйенің кем дегенде бір бөлігін blockchain технологиясына көшіру қаржы қызметтері секторында көптеген өзгерістерге әкеледі. Бірақ сонымен қатар, мұндай қызметтердің тиімділігін едәуір жақсартады.
Бұл технологиямен келісімшарт жасау өте ыңғайлы.Басқа валютаны (Bitcoin) енгізуден басқа, blockchain технологиясы кез-келген сандық ақпаратты, соның ішінде компьютерлік кодты сақтау үшін қолданылуы мүмкін.
Сол арқылы шарт жасасуға келіседі. Сол код сыртқы деректер ағындарынан (акция бағалары, метеорологиялық есептер, жаңалықтар тақырыптары және компьютермен талдауға болатын барлық нәрселер) ақпаратты ала алады. Және белгілі бір шарттар орындалған кезде автоматты түрде тіркелетін келісімшарттар жасай алады. Блокчейн технологиясының болашағы бар. Себебі оны әр түрлі салаларда қолдануға болады. Қазіргі таңда дамыған елдер осы технологияны саясат,денсаулық,білім жүйесінде тексеріп көруде. Егер технология сәтті болса әлем экономикасы өзгеретіні анық