–Дәріс тақырыбы: Мемлекеттік билік билік жүйесіндегі PR

Паблик рилейшнз (РR) – тікелей билік пен қоғам арасындағы қатынаста өзара түсіністік танытып, екі жақты сенімді қалыптастыратындықтан қазіргі саяси жүйедегі бірден-бір тиімді технология болып табылады деп қорытындылайды. Сондықтан, көршілес елдердегі паблик рилейшнзді жүзеге асыру механизмдерін басшылыққа ала отырып, Қазақстандағы РR-ді (паблик рилейшнз) бір жүйеге келтірудің заңдылық базасын қалыптастыру мәселелерін шешу қажет.

Қоғам мен биліктің өзара қатынасы бұл демократиялық жүйенің негізгі жемісі. Себебі өткен тоталитарлық кезеңде біз, биліктің бағыты дұрыс, ал қоғам тек берілген нұсқауды орындауға міндетті деп санап келдік. Алайда, күйреген жүйенің орнына келген жаңа жүйе Қазақстан Республикасын тамыры терең бастамаларға алып келді. Біздің санамызға «жат» деп келген саяси терминдер ғылыми айналымға енгізіліп, сөздік қорымызды молайтты.

Қазақстан Республикасындағы қоғамдық-саяси қатынастар жүйесінің дамуымен қазіргі жағдайын жетік талдағанда, қоғам мен мемлекеттің демократиялық жаңаруының жоғарыда аталған екі жолының элементтерін бір өзінде үйлестірген елдің жаңаруы үшінші нұсқа бойынша жүргендігін ескерген жөн. Қазақстанда өтпелі кезеңде өтіп жатқан саяси процестердің негізгі мазмұны – республиканың ерекшелігіне орайластырылған демократиялық дамудың өзіндік үлгісін іздестіру болды.

Сонымен, елімізде электрондық үкімет жобасын жүзеге асыру жұмыстары қолға алынғанына бірнеше жыл болды. 2004 жылдың 10 қарашасында Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен «Қазақстан Республикасында «электрондық үкімет» қалыптастырудың 2005-2007 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы» қабылданды. Демек, бұл саяси жүйеде жаңа ақпараттық жүйелердің орын алуы саяси коммуникацияның, яғни, мемлекеттік ақпараттық саясаттағы алатын орнын білдіреді.

Президенттік басқару өз жемісін беріп, елімізде көптеген сәтті реформалардың жүргізілуіне себепші бола білді. Ал, ендігі жерде президенттік-парламенттік басқару нысанындағы Қазақстан өзіндік дамудың тағы бір жаңа жүйесін қалыптастырмақ. Бұл біздің еліміздегі саяси коммуникацияның рөлін одан әрі жоғарылатады деп сенеміз. Себебі, кез келген демократиялық мемлекеттің басты ұстанған бағыты – ашықтық, пікір алуандылығы, сенімді таңдау жасау сияқты т.б. шаралардан тұрады. Қазақстан Республикасы да халық пен билік байланысын алдыңғы орынға шығаруы тиіс. Аталған екіжақты байланыс нәтижесінде сенімді саяси коммуникация құралдары жүзеге асырылады. Қоғам мен билік арасындағы өзара қатынаста мынадай қиындықтар кездесетіндігін көрсетеді: біріншіден, Қазақстан азаматтары саяси өмірге қатысу арқылы билік органдарына жеткілікті түрде ықпал ететіндігіне сенімсіздікпен қарайды; екіншіден, сайлауға түскен саяси партиялардың халықтың әл-ауқатын жақсартады деген бағдарламаларына күмәнданушылық; үшіншіден, сайлау науқаны туралы ақпарат тарататын БАҚ өкілдерінің қызметтерінің объективтілігіне деген сенімсіздік; төртіншіден, сайлауға қатысушы үміткерлердің халықтың талаптарына жеткіліксіз көңіл бөлуі (алдыңғы сайлауларда сайланған депутаттардың қызметін бағалау арқылы); бесіншіден, сайлаудың қарсаңы жақсы өткенімен, соңы неге апарады? деген үрейдің басымдығы (сайлау соңынан жол жүру құнының, тұрғын үйдің коммуналдық қызмет ақысының, нанның, азық-түліктің т.б. қымбаттауы); алтыншыдан, сыбайлас жемқорлықтың қоғамда кең тарауы, азаматтардың билікке деген сенімін төмендетеді; жетіншіден, саяси билік субъектілерімен қоғамның өзара қарым-қатынасын ұйымдастыратын байланыс құралдарының жеткіліксіздігі (әсіресе, облыс, аудан орталығынан шалғай жатқан ауылды мекендерде).

1. Блэк Сэм. Паблик рилейшнз.Что такое?. М., 2000.

2. Блэк Сэм. Введение в паблик рилейшнз. Ростов-на-дону, 2008.

3. Блажанов Е.А. Приглашениев мир цивилизованных рыночных и общественных связей. М., 2004.

4. Паблик рилейшнз или как успешно управлять общественным мнением. М.,2008.

5. Буари Ф.А. Паблик рилейшнз или стратегия доверия. М., 2001.

1. Паблик рилейшнз концепциясының дамуы. Қоғаммен байланыстың теориясы мен іс-тәжірибесі.

2. PR теориясы мен тәжірибесінің жалпы мәселелері.

3. Қоғаммен байланыстың ақпараттық-құқықтық базасы

4. PR әлеуметтік қызмет ретінде

5. PR-дың мәні мен мазмұны

6. Қоғаммен байланыс мамандары қызметінің этикалық аспектілері

7. Қоғаммен байланыстың әлеуметтік ролі. Қазіргі қоғамдағы паблик рилейшнз институттарының қызметі

8. Қазіргі қоғамдағы PR институттарының қызметі

9. Қоғаммен байланыс қызметінің негізгі құрамды бөліктері

10. PR-дың қалыптасу тарихы және дамуы

11.XVII-XX ғасырдағы қоғаммен байланыс

12. Қазіргі қоғамдағы РR институтының қызметі

13. Паблик рилейшнздің басқару саласындағы рөлі

14. Паблик рилейшнз институттарының кеңестік кезеңнен кейінгі қалыптасу ерекшеліктері және коммуникациялық кеістіктегі қызметі

15.Маркетинг жүйесіндегі PR

16. Биліктің тиімділігі және демократияның алғышарты- қоғаммен өзара қызмет.(Аралық бақылау жұмысы)

17. Қоғамдық пікірді зерттеу және олардың құралары

18.Қоғаммен байланыс агенттіктері

19.PR және қоғамдық пікір, ықпал ету әдістері

20.Билік және бизнес имиджі

21.Бұқаралық коммуникация құралдарының бөлігі ретіндегі БАҚ

22.Қоғаммен байланыс жүйесіндегі жарнама

23.Қоғаммен байланыс қызметін ұйымдастыру

24.Қоғамдық-саяси саладағы PR

25.Бұқаралық ақпараттың ролі мен маңызы

26.Дағдарыс жағдайындағы ҚБ қызметі

27.Баспасөз хатшысының жұмысын ұйымдастыру

28.Мекемелердегі қоғаммен байланыс арқылы басқару

29.Мемлекеттік билік билік жүйесіндегі PR

30.Мемлекеттік саясат және PR қызметінің тиімділігі.(Аралық бақылау жұмысы)


4 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
СӨЖ-ге әдістемелік нұсқау: СӨЖ тапсырмалары жазбаша (бақылау жұмысы, реферат, конспекті, т.б) және БАҚ-да мақалалар жазу түрінде беріледі. Студенттің СӨЖ тапсырмаларын тапсыру барысында олардың теориялық білімі, белсенділігі, ынтасы, тапсырманы меңгеру деңгейі, шығармашылық шешім таба білу дағдысы және келешек журналист маман ретінде тіл мәдениеті, сөз байлығы, орфоэпия нормаларына сай мәнерлеп, көркемдік нақышына келтіріп айта білу шеберлігі бағаланады.
1 Қазақстан Конституциясында БАҚ туралы қандай тұжырымдар бар?

2 Республикамызда цензура қолданыла ма?

3 БАҚ туралы заңның маңызы қандай?

4. 
   Баспасөз бостандығын қалай түсінесің?
   
5. 
   Демократия мен сөз бостандығының сипаты.
   
6. 
   Мемлекеттік және тәуелсіз ақпарат құралдарына көзқарас.
   
7. 
   Бүгінгі БАҚ-тың қоғамдық орны мен рөлі.
   
8. 
   Журналистің құқықтары мен міндеттері.
   
9. 
   БАҚ-тың азаматтармен және ұйымдармен қатынасы.
   
10. 
    БАҚ-тың халықаралық қатынастары.
    
11. 
    БАҚ туралы заңды бұзғандық үшін жауаптылық.
    
12. 
    Ақпаратты жария етпеудің ерекше жағдайлары.
    
13. 
    Журналистикадағы халықаралық шарттар мен келісімдер жөніндегі ұғым
    
14. 
    БАҚ қызметіне араласуға жол бермеу туралы.
    
15. 
    Қазақстандағы авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы заңның