3 Негізгі бөлім і-тарау Әр түрлі ортадағы элетр тогы тарауының қысқаша теориясы

1.1. Металдардың элетрондық өткізгіштігі...........................................................5

1.2. Жартылай өткізгіштердегі электр тогы..........................................................7

1.3. Вакуумдегі электр тогы.................................................................................11

1.4. Электролиттердегі элетр тогы.......................................................................12

1.5. Газдардағы электр тогы.................................................................................13

2.1. Әр түрлі ортадағы элетр тогы тарауында өтілетін тақырыптардың сабақ жоспары.................................................................................................................15

2.2. Әр түрлі ортадағы элетр тогы тарауы бойынша есептер шығару............22

Қорытынды..........................................................................................................26

Пайдаланылған әдебиеттер...............................................................................27

Түсiнiктеме сөздiк................................................................................................28

Кіріспе
Физика материя қозғалысының неғұрлым жалпы қасиеттері мен заңдарын зерттейді. Ол осы заманға жаратылыс тануда жетекші роль атқарады. Мұның өзі физикалық заңдардың, теориялардың және зерттеу әдістерінің барлық жаратылыс ғылымдары үшін шешуші мәні барлығымен байланысты. Физика – қазіргі заманғы техниканың ғылыми негізі. Электротехника, автоматика, радиотелеметрия және техниканың басқа да көптеген салалары физиканың сәйкес бөлімдерінен дамып өрістеді. Ғылым мен техниканың әрі қарай дамуы физика жетістіктерінің техника мен өндірістерінің түрлі салаларына одан әрі неғұрлым терең етуіне алып келеді. Жаратылыстану үшін және техниканы дамыту үшін физиканың мәні арта беруіне байланысты, физиканы білу қазіргі қоғамның әрбір адамына қажетті бола түсуде.

Физиканы оқыту процесінде оқушыларды физиканың өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығындағы, транспорт пен медицинадағы аса маңызды қолданыстармен таныстыруға, автоматика туралы түсінік беруге, практикада кеңінен қолданылатын өлшеу приборларымен және құрал-саймандармен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыруға мүмкіндік туады. Оқушыларды қоғамдық пайдалы еңбекке дайындау үшін мұның үлкен маңызы бар.

Физиканы оқып үйрене отырып, оқушылар көптеген табиғат құбылыстарымен және оларға берілген ғылыми түсініктермен танысады, балалардың бойында дүниенің материалылығы туралы, қандай да болсын жаратылыстан тыс күштің жоқтығы, адамның қоршаған әлемді тану мүмкіндігінің шексіздігі туралы сенім қалыптасады. Физика мен техниканың даму тарихымен таныса келе, оқушылар адамның, ғылыми білімдерге сүйене отырып, айналадағы шындық болмысты қалай қайта өзгертетінін, өзінің табиғатқа билігін қалай арттыратынын түсіне бастайды.

Физикалық теориялар мен заңдарды оқып үйрену, құбылыстар арасындағы себеп-салдарлық байланыстарды анықтау, нақты физикалық есептерді шешуге теориялық білімдерді қолдану оқушылардың логикалық ойлануын, олардың танымдық қабілеттерін дамытуда үлкен роль атқарады.

Орта мектептерде физиканы оқытудың алдында төмендегі негізгі міндеттер тұр:

• оқушыларға физика бойынша бастапқы білімдер жүйесін беру;

• физика жөніндегі ғылыми зерттеулерде қолданылатын әдістер туралы түсінік беру, бұл әдістерді меңгеруге жәрдемдесу;

• мектеп оқушыларының ойлауын дамытуға, олардың бойында дидактикалық-материалистік көзқарастың қалыптасуына көмектесу;

• оқушыларға политехникалық білім беруді, оларды қоғамдық пайдалы еңбекке және мамандық таңдауға әзірлеуді жүзеге асыру; Физиканың бастауыш курсы өзінің оңайлығына қарамастан, жүйелі білім беруге тиіс. Бұл жағдайда ол оқушылардың физикалық білімдерге деген қажетін толығырақ қанағаттандырады және олардың жоғарғы сыныптарда физика мен басқа да пәндерді оқып үйренуге дайындығын жақсартады.

Физика - эксперименттік ғылым, сондықтан мектепте физиканы оқытудың негізінде де эксперимент қойылуға тиіс.

Курстық жұмыстың мақсаты: Әр түрлі ортадағы элетр тогы тарауына теориялық тұрғыдан сипаттама бере отырып, мұндағы сабақтардың сабақ жоспары, физикалық практикум және есептердің шығарылуын талдап, Әр түрлі ортадағы элетр тогы тарауын оқыту әдістемесін қалыптастыру.

Курстық жұмыстың міндеті:

1. Әр түрлі ортадағы элетр тогы тарауының теориясын қарастыру, оның ішінде металдардың элетрондық өткізгіштігі, жартылай өткізгіштердегі электр тогы, вакуумдегі электр тогы, сұйықтардағы электр тогы, газдардағы электр тогын зерттеу.

2. Әр түрлі ортадағы элетр тогы тарауын оқыту әдістемесін қарастыру, оның ішінде:

Әр түрлі ортадағы элетр тогы тарауында өтілетін тақырыптардың сабақ жоспары мен әр түрлі ортадағы элетр тогы тарауында қойылатын физикалық практикумдар;

3. Әр түрлі ортадағы элетр тогы тарауына берілген есептердің шығарылуын талдап көрсету.


І-тарау Әр түрлі ортадағы элетр тогы тарауының қысқаша теориясы
1.1. Металдардың элетрондық өткізгіштігі

Металдағы токты еркiн электрондар туғызады. Олардың концентрациясы үлкен болады және металл атомдарының концентрациясымен бiр реттi болады.

Металдар электр өткiзгiштiгiнiң классикалық электрондық теориясының негiзiнде келесi ұйғарымдар жатады:

1) металдағы еркiн электрондар өздерiн идеал газ молекулары төрiздi ұстайды; “электрондық газ" идеал газ заңдарына бағынады;

2) ретсiз қозғалыс кезiнде еркiн электрондар өзара соқтығыспайды ( идеал газ молекулалары төрiздi), олар кристалдық торлардың иондарымен соқтығысады;

3) электрондар иондармен соқтығысқанда өздерiнiң кинетикалық энергиясын толығымен бередi.

Металдағы электрондардың реттелген қозғалысының орташа жылдамдығы өткiзгiштiң берiлген нүктесiндегi элекр өрiсiнiң кернеулiгiне пропорционал болады:

(7.1)

мұндағы е- электрон заряды, m- оның массасы, - тектелес екi соқтығудың арасындағы орташа уақыт (электронның еркiн жолының орташа уақыты).