6. Сұйықтар, олардың құрылысы мен жалпы қасиеттері. Сұйықтықтар қатты заттар мен газдармен бірге заттың үш жалпы күйінің бірі болып табылады. Бұл белгілі бір көлемге ие, бірақ белгілі бір пішіні жоқ заттар, яғни олар өз контейнерінің пішінін алады.
Сұйықтықтардың құрылымы олардың еркін ағу және қозғалу қабілетімен сипатталады. Сұйықтықтағы молекулалар бір-біріне жақын орналасқан, бірақ орнында бекітілмеген, сондықтан олар бір-бірінің жанынан сырғып өтуге қабілетті. Бұл сұйықтықтардың ағып, контейнер пішінін алу қабілетін береді.
Сұйықтықтардың бірнеше жалпы қасиеттері бар, соның ішінде:
1. Тұтқырлық: бұл сұйықтықтың ағынға төзімділігін білдіреді. Бал немесе меласса сияқты тұтқырлығы жоғары сұйықтықтар баяу ағып кетеді, ал су сияқты тұтқырлығы төмен сұйықтықтар тезірек ағып кетеді.
2. Беттік керілу: бұл сұйықтықтардың бетінің ауданын азайту үрдісі. Бұл сұйықтықтағы молекулалар арасындағы тартылыс күштерінен туындайды. Бұл қасиет тамшылардың пайда болуына және кейбір жәндіктердің суда жүру қабілетіне жауап береді.
3. Қайнау температурасы: бұл сұйықтық газға айналатын температура. Қайнау температурасы сұйықтықтың қысымымен, сондай-ақ сұйықтықтағы молекулалар арасындағы тартылыс күштерінің күшімен анықталады.
4. Тығыздық: бұл заттың көлем бірлігіне шаққандағы массасы. Сұйықтықтар әдетте газдарға қарағанда тығызырақ, бірақ қатты заттарға қарағанда тығыздығы аз.
5. Ерігіштік: бұл заттың сұйықтықта еру қабілеті. Заттың сұйықтықтағы ерігіштігі зат молекулалары мен сұйықтық молекулалары арасындағы тартылыс күштерінің күшімен анықталады.
52. Қосарлана жүретін тасымалдау үдерістерін сипаттайтын коэффициенттер Қосарлы тасымалдау процестерін сипаттайтын коэффициенттер зерттелетін нақты жүйеге байланысты. Алайда, жалпы алғанда, осы процестерді сипаттау үшін қолданылатын кейбір жалпы коэффициенттерге мыналар жатады:
1. Диффузия коэффициенті: бұл коэффициент кездейсоқ жылу қозғалысына байланысты бөлшектердің қозғалу жылдамдығын білдіреді. Бұл жүйенің бөлшектерді диффузия арқылы тасымалдау қабілетінің көрсеткіші.
2. Адвекция коэффициенті: бұл коэффициент бөлшектердің көлемдік ағынмен тасымалдану жылдамдығын білдіреді, мысалы, құбыр арқылы ағып жатқан сұйықтық. Бұл жүйенің адвекция арқылы бөлшектерді тасымалдау қабілетінің көрсеткіші.
3. Дисперсия коэффициенті: бұл коэффициент диффузияның да, адвекцияның да бөлшектердің тасымалдануына жиынтық әсерін білдіреді. Бұл жүйенің бөлшектерді тасымалдау қабілетінің жалпы көрсеткіші.
4. Пекле саны: бұл өлшемсіз Сан адвекцияның жүйедегі диффузияға қатынасын білдіреді. Пекленің жоғары саны адвекцияның бөлшектерді тасымалдаудың басым механизмі екенін көрсетеді, ал Пекленің төмен саны диффузия басым механизм екенін көрсетеді.
5. Рейнольдс саны: бұл өлшемсіз Сан Инерция күштерінің сұйықтық ағынындағы тұтқырлық күштеріне қатынасын білдіреді. Ол ағын режимін сипаттау және турбуленттіліктің пайда болуын болжау үшін қолданылады.
Бұл коэффициенттер мен сандарды химиялық реакторлардағы масса тасымалдау, сұйықтықтардағы жылу беру және кеуекті ортадағы бөлшектердің тасымалдануы сияқты әртүрлі тасымалдау құбылыстарын талдау және модельдеу үшін пайдалануға болады.