41 Қ. Күзембаев, Г. Күзембаева
жүктеу/скачать 4,74 Mb. Pdf көрінісі
|
ЖАБДЫҚТАР
- Бұл бет үшін навигация:
- 3.3. Ет қопсыту механизмдері
- 3.5. МФК-2240 котлет ңалыптау машинасы
- 3.6. Балық қабығын тазалау машинасы
| §•
О N. н ф а >* 0 1 «о со 42 1 — ит ер у тетігі ; 2 — т ие у т аб аг ы ; 3 — ау ы зы ; 4 — қ а қ п а қ ; 5 — ко р пу с; 6 — т іс т е ге р іи і; 7 — э л е к т р қ о зг а гы и і; 8 — ц а п т а м а ; 9 — т істегеріш; 10 — ос ь; 11 — сы р га н а у м о й ы н т ір е гі ; 12 — ж ете кші бі лі к; 13 — ш не к б іл іг і; 14 — цапсыр ма ; 15 — ш нек , 16 — ко р пу с; 17 — с а у с а қ ш а ; 18 - ке су т о р ы ; 1 9 - п ы ш а ц торл ар ы; 20 - сы н а ; 2 1 - гайк а; 22 - т ір ек с а қ и н а с ы ; 23 - п ы ш а қ ; 24 - б ц р а н д а лы а р н а л а р 1 - тиеу табагы; 2 - щ йрыцш а; 3 — шнек, 4 - корпус; 5 — бцранда 3.8-сурет. УММ-2 ет тарту механизмі: 1 — тор; 2 — щ йрыцша; 3 - цуыс; 4 — тесік; 5 — толцын; 6 — кесу торы; 7 - пышац 43 Ет тарту машиналарынын, техникальщ сипаттамала- ры 3.1-кестеде көрсетілген. ЗЛ-кесте Көрсеткіштері Өлшем бірлігі МИМ-82; МИМ-82М МИМ-105; МИМ-105М МИМ-60 МС2-70 МС2-15 Өнімділігі кг/сағат 180 400 20 70/150 Электрңозғағыш ңуаты КВт 0,75 2,2 - - Ш нектің айналым саны с- 2,8 3,3 - 2,8 Айналым ж иілігі С-* 23,5 23,8 - - Торкөз диаметрі мм 82 105 60 60/82 Сыртқы өлшемдері ұзындығы ені биіктігі мм 840 310 420 850 450 1000 840 310 420 310/350 310/310 200/360 масеасы кг 75 244 15 6,5 /1 2 ,5 3.3. Ет қопсыту механизмдері Там ақтанды ру кәсіпоры ндары нда кесек еттерді өң- деу алды нда ет ұлпасы ндағы байланыс талш ы ңтары н бүзу үш ін арнаулы механизмдермен ңопсытады. Тамақ- танды ру кәсіпоры ндары нда етті ңопсыту үш ін MCI 9- 1400, МРП-11-1 ж әне МРМ-15 деп аталаты н ет қопсыту м аш иналары пайдаланы лады. Марк асы M C I9-1400 деп аталаты н ет ңопсыту м еха низм! ПМ -1,1 ж эн е П У -0,6 деп аталаты н эмбебап же- тектерге ж алған ады . М еханизм (3 .10-сурет) корпустан, пы ш ақ блоктары нан түраты н кареткад ан , тиеу ш ана- ғы н ан, берілістен ж ен е ж ал ғау қүры лы м ы нан түрады. Қ о зғал ы с м е х а н и зм ге ж а л ғ а у қ ү р ы л ы м ы н д а ғ ы мо- йы нтіректерге орнаты лған б ілікке беріледі. Ж ал ғау ме х ан и зм ! к о р п у с қ а б ү р ан д ал ар к ем егім ен б ек іт іл е д і. Б іл ік т ің бос ж ағы н д ағы тістегеріш д ең гел екті айнал- ды рады . Ол д ең гел ек б іл ікш еге б екітілген . Д ең гелек тістер саны бірдей ек ін ш і дөңгелекпен іл ін іск ен . Е к і білікш елер біріне-бірі ңарам а-қарсы бағытта айналады . К өлденең бағы ттағы ек і б іл ік к е таб аңш алы кесу пы- 44 ш ақтар ы б екітілген . П ы ш ақтард ы ң арасы нда ш айба- л ар бар. П ы ш аңтар б іл ік к е гай ка арңы лы б екітіледі. П ы ш ақ блоктары к ар етк ан ы ң іш ін е орн аты л ған . К а ретка екіге бөлінген. 52 3.9-сурет. МС19-1400 ет цопсыту механизмі: 1 — ццйрыцша; 2 - білік; 3 — тістегеріш; 4 — дөңгелек; 5 - бцранда; 6 - корпус; 7 - штифт; 8 - шайба; 9 - тиеу шанагы; 1 0 - гайка; 1 1 - цапсырма; 1 2 - бцранда; 13 — біліктер; 1 4 - білікше; 1 5 - цапсырма; 16 — сырганау мойынтірегі; 1 7 - цаптама; 1 8 - тазалау тарацшасы; 1 9 - тіректер; 20 - каретка; 2 1 - фреза-пышацтар; 22 - ілгіш; 23 - беттер; 24 - цысцыш М еханизмнің жүмые істеу тәртібі. Тиеу ш анағы на са- лы нған кесек ет ай н алы п түрған ф реза-пы ш аңтарм ен тілгіленеді. Өңделген ет арнаулы ыдысқа түсіріледі. МРМ-15 деп аталаты н ет ңопсыту маш инасы (3.10-су- рет). Бүл маш инаның дербес жетегі бар. Ж етек электр- 45 3.10-сурет. М РМ -15 ет қопсыту механизмі: а — жалпы көрінісі; э — кинематикалъщ сцлбасы; 1 — корпус; 2 — қақпақ; 3 - каретка; 4 — т азалау тарацшасы; 5 — тиеу терезесі; 6 - пышақ блогы; 7 —редуктор; 8 — сына белдікті беріліс; 9 —электрцозгагыиі; 10 - ажыратцыш; 11 — негіз; 12 — тірек; 1 3 - тусіру цуысы; 1 4 - штифт қозғағыш тан, сына белдікті берілістен, редуктордан және ц и л и н д р л і тісті берілістен тұрады . М аш ина корпусы үстіңгі ж ағы нан ж абы лады . М аш ина корпусының ішін- де пыш аң блоктары, тазалау тараңш алары ж әне ж етек бар. П ы ш аң блоктары көлденец екі б ілікке бекітілген фреза-пыш аңтардан тұрады. Б іл іктер екі ж аң ты карет- каға орнатылған. К аретка үсті тиеу терезесі бар қақпаң- пен ж аб ы л ад ы . М аш ина н егізге б е к іт іл ге н , ал негіз тіректер арңылы жүмыс үстеліне орнықтырылады. Өңде- лінген ет кесектері саңылау арқы лы маш инадан шыға- рылады. 46 М аркасы М РП-11 -1 ет ңопсыту механизмі П -11 -1 әмбе- бап ж е т е г ін е ж ал н а н а д ы . М ех а н и зм н ің ң ү р ы л ы м ы М С19-1400 м еханизм іне үңсас. М еханизмнің редукто- ры ны ң іш індегі біліктің бір басына тістегеріш бекітіл- ген. Ол б іл ік к е б екітілген тісті дөңгелекпен іл ін ісіп фреза-пыш ақтарды айналдырады. М еханизм екі карет- камен ж әне пы ш ақ тазалау тараңш алары мен жабдық- талынған. Редуктор мен каретка пластина және саусаң- шалармен жалғанған (3.11-сурет). Б-Б а - жалпы көрінісі; э — кинематикалық сцлбасы; 1 — жалгау тетігі; 2 - білік; 3 - редуктор; 4 - тістегеріш; 5 - дөңгелек; 6 - цапсырма; 7 — цацпац; 8 - жапцыш; 9 - саусацша; 10 — шайба; 1 1 — гайка; 1 2 - тцтца; 1 3 - пышац-фрезалар; 1 4 - шайба; 15 — пышақ біліктері; 1 6 - тарацшалар; 1 7 — біліктер; 1 8 ,1 9 - кареткалар 47 Б ұ л м аш и н ал ар д ы ң өн ім д іл ігін м ы на ф орм улам ен аны қтауға болады: Q = v o (7.36) мүндағы vo - пы ш ақты ң ж ы лдам ды ғы ,м /с; vo = 7 t n r op/ Z O = n n S / m , (7.37) мүндағы п - пышаңтардың айналым жылдамдыгы, м и н 1; гор ~ пы ш аң-ф резаны ң орташ а радиусы, м; S - пы ш ақ блоктары ны ң араңаш ы қты ғы , м; L - өңделінген өнімнің үзындығы, м; п = 0,3 - өнім берудің б іркелкілігін есеп- тейтін коэффициент. Ж етектегі ңуат мөлшері: N = ( N 1 + N 2)/ 77 , (7.38) мүндағы N і - табаңш алы пы ш ақтарм ен өнімді кесуге кететін ңуат мөлш ері, Вт; N 2 ~ өнім мен тазалау тараң- ш асы н ы ң арасы ндағы ү й к е л іс к ү ш ін ж ең у ге кететін ңуат мөлш ері, Вт; N 1 = P 1h m , (7.39) м үндағы P j - өнімді кесердегі табақш алы пы ш аң жү- зіндегі күш , Н: P x = qbb, (7.40) мүндағы qd - кесуге менш ікті кедергі, Н /м (500-800 Н /м); b - бір тістің ж ү зін ің үзы нды ғы ,м ; һ - кесу тереңдігі,м; т - бір секундтағы кесу саны: т==гл 2 ф п / 6 0 > (7.41) мүндағы гл - пы ш ақтағы тістер саны; г - бір блоктағы пы ш ақтар саны. 48 = Ь Ь һ г * 2ф п / 6 0 > (7.42) N 2= P m v 0, (7.43) мүндағы Р т - өнім нің тазал ау тарақш асы н а үй келу к у п и , Н: Р т = 2 асж F f = 2 s E F f , (7.44) мүндағы асж - өнімнің қы сы лу кернеуі, П а; Ғ - тазалау тараңш алары на өнімді ңысатын аудан мөлш ері, м 2; / - өнім мен тазалау тараңш алары ны ң арасындағы үйкеліс коэффициента; е - тараңш а арасымен өткен өнімнің са- лы сты рм алы ңысылу деформациясы (0,4-0, 6 ); Е - өнім- ніц серпім ділік модулі, Па; Ғ = 2 rcp t (гф - 1) = S t (гф - 1); t - тазалау тарақш а пластина ені, м. Сонда: N 2= e E S 2t f { 2 ф~ l)7t п /3 0 , (7.45) Ет ңопсыту м аш иналары ны ң техникальщ сипаттама- лары төмендегі кестеде берілген. 3.2-кесте К өрсеткіш тері Өлш ем бірлігі М РМ -15 М РП '11-1 M C 19-1400 Ө німділігі д ан а/сағат 1800 1500 1400 П ы ш аң м и н 1 90 80 80 блоктары ны ң а й я ал у ж и ілігі С ы ртқы мм өлш емдері: үзы нды ғы 560 370 375 ені 260 140 130 би іктігі 390 200 225 Э лектрқозғағы ш кВт 0,27 1Д 0 ,6 ; 1,1 ң уаты Массасы кг 25 7,4 10 4 - 48 * 49 Д о п сы т у м е х а н и зм д е р і м е н м а ш и н а л а р ы н п а й д а л а н у Ж үм ы с басталмас бүрын ет ңопсыту м ехан и зм ін ің қақп ағы н алы п, п ы ш ақтарды ң арасы нда бөгде заттар- ды ң ж оң екендігіне көз ж еткізу керек. П ы ш аң фрезала- ры мен тараң ш аларды ң біліктерге дүрыс орнаты луы н тексеру керек. Содан соң ж ү к түсіру терезесінің астына арнаулы ыдыс ңойы п, кесек етті тиеу терезесіне сала- ды. Қорш ауы мен ңаңпағы ж оқ маш инамен ж үм ы с іс- теуге ты йы м салынады. Ж үм ы с аяқтал ған соң электрқозғағы ш токтан ажы- раты лады , м аш ина кареткасы аш ы лы п, пы ш аңтар ыс- ты ң сумен ж уы лады . Ж уы л ған бөлш ектер қүрғаты ла- ды. Ал фрезаларға түздалмаған тоң май ж ағы лады . 3.4. Е т т а р т у м а ш и н а л а р ы н есептеу Т өм ен дегі 3 .1 3 -с у р ет те ет т а р т у м аш и н асы н д а ғы ш н е к т ің соң ғы о р ам ы н ы ң өн ім ге әсер і к ө р сетіл ге н . М үндағы N - ңалы пты ңысым күш і; Т - үйкеліс күш і; (Т = N f, f - үйкеліс коэффициент!). Осы күш терді теңгеруш і Р күш ін Р п және Р ( күште- ріне ж іктеуге болады. Р п к үш і өнімді кесу ңүры лы мы на ж ы лж ы тады , ал P t күш і өнімнің білік бойымен айналуы- на эсер етеді. Осы күш тердің арақаты насы: P t / P n = tg (/}n + p ), (3.1) мүндағы р - үйкеліс бүрыш ы. Ет тарту маш инасы ны ң өнімділігі: Q = Fovop (3.2) мүндағы Ғ о - ш некке ж ақы н орналасқан торлы пыш ақ- тағы тесіктердің аудандарының қосындысы, м 2. 50 Ғ = лсҒ z /4 , 0 0 0 ' 7 (3.3) мүндағы do - бір тесіктің диаметрі, м; zo - тесіктер саны; v - бірінш і торлы пыш аңтан ш ығатын өнімнің жылдам- дығы, м /с. '>. = * № ( г н + Г' ) і в РяК я, (3.4) мүндағы п - ш нектің айналым ж ы лдам ды ғы , м ин-1; гн, гд - ш нектің соңғы орамының сыртңы және іш к і радиус- тары , м; К в - өнімнің көлем дік беру коэффициенті: К д = ( а - (о)/(о, (3.5) мүндағы о)(і - өнімнің бүры ш ты қ ж ылдамдығы, 1/с; со — ш нектің бүрыш тың ж ы лдам ды ғы , 1/с. Тәжірибе бойынша К д = 0,35-0,4. Ет тарту маш инаеының жетегіне керекті ңуат мөлшері N ^ N ^ N ^ N J tj , (3.6) мүндағы N i - өнімді кесуге кететін қуат, Вт; N 2 ~ кесу механизміндегі үйкеліс күш терін жеңуге кететін ңуат, Вт; N s - өнім мен ш нек арасы ндағы үйкеліс күш тері мен тиеу табағы нан кесу м ехан изм ін е өнім ді ж ы л ж ы ту ға кететін кедергіні жеңуге кететін қуат мөлш ері, Вт. N, = Ғр (К пр+ 2К р1 + К р2) а 2 п /6 0 , (3.7) мүндағы Ғр - торлы пы ш ақ ауданы, м 2; К пр - кесу торы- ның ауданын пайдалану коэффициенті; К р1 ж әне К 2 - ір і ж әне майда тор аудандарын пайдалану коэффициент- тері; а - өнімді кесуге керекті м енш ікті ңуат ш ығыны , Д ж /м 2 (а = 2,5 103-3,5 103 Д ж /м 2); z - пы ш аңтағы кесу ңанаттарыны ң саны; п - ш нектің айналыс ж ылдамдығы, мин"1. N , = P A r + г . ) f у/я п /6 0 , (3.8) 2 З ч m a x т і п ' 1 r ’ 7 v 51 мүндағы Р 3 - кесу м еханизм ін қы суға кететін күш , Н; Р 3 = Р bz (гтах + гпіп), мүндағы Р - пыш аң пен тор бетте- ріндегі қы сы м ны ң орташ а м әні, П а (Р = 2 106-3 106 Па); b - пы ш ақ ж ү зі мен тор арасындағы түйісу ауданының ені,м; гтах және гтіп - пышаңтын, іш к і ж әне сы ртқы ра- диустары, м; f = 0,1 - пы ш ақ пен тор арасындағы үйкеліс коэффициенті; ц/ - кесу аудандарының саны. N s = Р 0 т [(г»в - г3,) / , + 0,24 top (г \ - г \) \ я>п/90, (3.9) м үндағы Р 0 - ш нектің соңғы орамындағы ңы сы м, Па, (3 105-5 105); т - орам саны; t - ш нек орамдарының орташ а ңадамы, t gp = п dgp tg /? ; / - ш нек пен өнім ара- сындағы үйкеліс коэф ф ициент!. Ет тарту м аш иналары ны ң техникальщ сипаттамала- ры төмендегі кестеде берілген. 3.3-кесте К өрсеткіш тері Өлшем бірлігі МИМ-60 МИМ-500 М 2(764) МС2-150 ММП-11-1 УММ-2 Өнім ділігі к г /с а ғ а т 20 500 180 1 8 0 ...2 0 0 70 1 0 ...3 0 Ш н е ктщ айн ал у ж ы лдам ды гы мин-1 * 200 240 170 170 110 Торлы пы ш а қ тесік тер інің диаметрі мм 3 ,2 4,5 3 , 5 , 9 3, 5, 9 3, 5 ,9 3, 4, 5, 6 Сыртңы өлшемдері: үзы нды ғы ені биіктігі мм 700 355 940 840 310 480 3 50 310 360 385 210 305 220 180 230 Эл ек тр қозғағы ш қуаты кВ т 2,2 1,1 1.1 0 ,6 /0 ,8 5 0 ,4 5 М ассасы к г 15 140 70 12,5 7,0 4 ,0 3.5. МФК-2240 котлет ңалыптау машинасы Бүл м аш ина котлетке арналы п дайындалған массадан котлет немесе басқа өнімдерді ңалы птау үш ін пайдала- нылады. М ашина тамаңтандыру орындарының ірі кәсіп- оры ндары нда қолданы лады . Б ү л м аш ина (3.12-сурет) корпустан, электрқозғағы ш тан, редуктордан, тиеу ша- нағынан, ш нектен, ңалыптау үстелінен, ңатқан нан унта- ты на арналған ш анақтан және ңабылдау науасынан түра- ды. Қ алы птау үстелі ж үмыс органы ны ң ңызметін атңа- 52 рады. Ол дөңгелек немесе сопаңша үяш ы ң тары бар та- бақш а тәріздес. Ү яш ы ңтар іш іне поршеньдер орнатыл- ган. Үстел қуы сты білікке орнатылған. Қ уы сты ң іш інде ң алы п тау м ассасы н реттеуге арн алған м ехан изм бар. Ү стел үстін д егі е к і ш анаңтарда ет турам асы мен нан үнтағы бар. Ет турамасы бар цилиндрлі ш анақты ң іш інде қоректендіргіш ш нек орнатылған. Ол тураманы ш анақ- тан қалы птау үстелінің үяш ы ңтары на беруге арналған. 3.12-сурет. МФК-2240 котлет цальт тау машинасы: а - жалпы көрінісі; э — кинематикалыц сцлбасы; б — поршень мен цалыптау цстелінің циклограммасы; 1 — корпус; 2 - электрцозгагыш; 3 — ирек т іст іредуктор; 4 — шанац; 5 - шнек; 6 — цалыптау цстелі; 7 —шанац; 8 — цабылдау астауы; 9 — цуысты білік 53 Ү стел ай н ал ған кезд е порш ень и тер гіш тер і ар н аулы жолмен сырғанайды. Соның әеерінен поршень қайтым- ды-үдемелі ңозғалыс ж асайды . Қ алы птау үстелінің ңа- сында ж ү к тү сір ун ау асы орнатылған. М аш инаны ң ж үмы с істеу тәртібі. Ет турамасына ар- налған ш анақты ң іш індегі ңоректендіргіш пен ңалып- тау үстелі электрңозғағы ш ты ң әсерімен айналады . Үс- тел ай налған кезде оны ң ү яш ы ң тар ы кеп тірілген нан үнтаң тары бар ш анаңты ң асты на кезекп е-кезек келіп тоқтайды. Осы кезде үяш ы ң тағы поршеньдер 1,5 мм-ге дейін төмен түсіп, нан үнтаңтары ү я ға төгіледі. Бүдан кейін поршеньдер томен түседі де, үяш ы ң тарға ет тура- м асы келеді. Қ алы п тау үстелі ары қ ар ай ңозғалғанда поршеньдер ж оғары көтеріліп, ңалы птанған өнім үстел- д іқ үстіне ш ы ғары л ад ы . А ры қ ар ай котлеттер түсіру науасына ңарай итеріледі. Ж ү м ы сты бастауды ң ал д ы н д а м аш и н а корпусы на поршеньдері бар ңалыптау үстелі орнатылады. Бүдан соң ет турамасына және кепкен нан үнтағы на арналған ша- нақтар орнатылады. Ет турам асы на арналған ш анаңңа қоректен діргіш ш н ек , ал үстел үстіне л ақты р у м ех а низм! бекітіледі. Содан соң маш инаны іске ңосып, оның ж үмыс істеу ңабілетін байңайды. Бүдан соң бір ш анаңңа 10 кг-ға дейін ет турамасын, екінш ісіне 0,4 кг кептіріл- ген нан үнтағы салынады. Б ірін ш і ңалы пталы нған кот лет өлш еніп, оның массасы реттелінеді. Ж үм ы с бары- сында ет турамасы мен кептірілген нан үнтағы шанак,- тарға үстемелеп салы ны п отырады. Ж үм ы с аяңталған соң м аш инаны ң ж үм ы сш ы органдары алы ны п, ыстьщ сумен ж уы лады ж әне кептіріледі. 3.6. Балық қабығын тазалау машинасы Т ам ақтанды ру кәсіпоры н дары нда б алы ңты ң ңабы- ғы н арш у үш ін PO-IM1 деп аталаты н м аш ина қолданы- лады . Б үл м аш ина (3.13-сурет) ңораптан, қаң п аң тан , 54 ж ұмыс органынан, ж үм саң біліктен ж әне электрңозға- ғы ш тан түрады. Ж үм ы с органы болып қы рғы ш есепте- лінеді. О е ы ң цилиндрлі бетінде өткір қы рлары бар қа- быргалары болады. М айысқаң білік гайка арңылы электр- қозғағы ш ты ң білігімен қосылған. 3.13-еурет. Балы ц цабыршагын тазалау машинасы: 1 — фреза; 2 — сабы; 3 — иілмелі білік; 4 - электрқозгагыиі; 5 — кронштейн; 6 — қыргыш білігі; 7 — сацтандыру қорабьі; 8 - цыргыш Ж үм ы с басталар алдында м аш инаны ң корпусы крон ш тейн арңы лы өндірістік үстелге бекітіледі. М ашина- ның жүм ы сы бос ж ү ргізіл іп тексеріледі. Осыдан кейін ғана балыңты тазалауга кіріседі. Б алы ңты қүйры гы нан басына ңарай жүмыс органын ж үргізе отырып тазалай- ды. Ж үмы с аяқталған соң ңы ргы ш ты ж уып тазалайды . 55 |