Қайда барып тез емеделдіңіз?» деп сұрақтар қойыпты. Құранда да жаратушымыз «Кемпірден басқа иман келтірген болмады» деген ескертулерімен, жоғарыдағы қамшының неге кемпірлер жақсы көргенін, және бала жаны періште болып, Құдайдың қалауымен сөйлеп, құдай ісін ересектерден де тез түсінетінен білген адам, және сондай жан-жақты ғұлама ғалымның өзі неге қамшыны мойындағанынан, мүмкін үгіт алған орда істерін жүргізуші бауырларымыз, қамшыны қайта қолға алып, алдағы қазақ халқына келетін мал-жанның амандығын сақтау жолында, елімізде түрлі рухани кеселдердермен жүктелудің көбейіп, жастардың өзіне–өзі қол жұмсап, түрлі жамандықтарға бой ұратынын, жан күйзелісі, жын мен шайтанның араласуынан болатын психолог, дәрігер мамандардың шешімін таба алмаған көптеген дерттердің шешімі де, інжіл, зәбур құндылықтарынан түсірілген, және Ғиса пайғамбарымыз көрсеткен дін, ел басшыларымыздың қудалап, соғыс ашып жатқан, біздердің және көптеген емші, бақсылардың, зікіршілердің соталып жатқанына да қарамай, біреулері жасырын, біріміз әшкере халықты зияраттату арқылы орындап жатқан, дін ғылымыныда, масхаб білімде; «алаяқтық» болып аталса да, аталарымыздың аманаты, құдай ісінің ақталу істері мен тазарудың негізі де, киелі бұлақ сулары мен қазақтың қамшысында тұр. Бірақ, хайуанды жазалайтындай қамшы мен, оның тәсілін алып жаңылыспау керек. Бұндай істерден жүздеген мысалдар және кейде бұндай емдік тәсілдерге теріс көзқарастың әсерінен, көптеген пенделерді емдеу барысында аяғына жеткізе алмай, орта жолда тоқтап қалып, қара күштерден жеңіліп қалған оқиғалардан мағлұматтар беруге болар еді, оған еліміздің ел, рухани басшыларынның таңдаған «пірғауындық» және Намруд патшаның кезіндегідей, күнді батыстан келтіре алмаса да, біреуді өлтіруге де, өлімге кесілген пендені босқа шығарып, ақтап жіберуге күшім жетеді деген, өзін барлық заңның егесі болған құдайдан былай да көрмейтін, дүниенің қызығы мен ақшаның көптігімен бағаланған, еркіндік, рухани саясатына қайшы болып, таудай жақсылық жасағанмен, түймедей жамандығыңызды көріп қалса, және ел басқарушылар саясатына, философиялық көзқарасына, дәрігерлік тозған біліміне қайшы келсеңіз, ит қосып қуып және ерінбей күнде көгілдір терезенің «жұлдызы» болып шығуыңыз да таңсық емес. Сондықтан бірден ашық та кетпей әуелі; әйелдеріміз «Ақ»-тың «қуы» болып, ал ерлеріміз; жамандықты, зиянкестерді алыстан көретін, сөзі де, өзі де азған; «Қарларды» сұңғыла тілмен түзей білетін; «сұң+қарлықты» жетілдіріп, меңгеруде тылсым хабарын толық меңгеріп, жанды да сөзді түзей білу керек. Негізінен сөзді меңгереген қасиеттілерге; ақ бақсылықтың арнаулы дайындалатын 9-түрлі емдік қамшы және арнаулы жетілдірілген тәсілдері де бар екенін ескерген жөн. Жуық арада атасының аманатын; «Атасының борбайын, анасының ойбайын» шежіре ділін мазақ қылып, «Шал емшегін де, жер емшегін» еме алмаған, аманатқа қиянат жасап, құлақтары созылып, Ясауидей ғұламасы түгіл, әлемге ұялмай дәріптейтін Абайы мен Шәкәрімдей ғалымдарының құранның дайын үгітінен жиреніп қашқан, жалған ғалым, өзгенің құсығына және жалған тәңірі болған тозған білім қуаттарына табынып, дүниесіне шоқынған дінші, әкім қара, ақын, тілші т,б тегін тепкен, табаны киелі жерлерді баспай, бекіп, ағармаған, таңбаланбаған «алаяқтардың» өздеріне де, жан ұяларына да азап түсіп, Құдайдың құдіретіне, хикметіне қазақ елі түгелдей және кәпір пенделерде сәзждеге жығылатын уақыты жақындап қалды. Мысалға Құдайдың ашық ісінің көрінуін; «3-кісі, сыбырласса 4-ші Алла, 5-кісі сыбырласса 6-шы Алла» деген ескертуіне, бүкіл қозғалысқа керек қолқабыс заңы және хикметтерінің көріну заңдылығы шығады. Бұл сандық тағлымнан жартушы түп негізгі құдірет қолының тақ сандармен белгіленбейтінін және негізнен; «Мейлі Алла (4), мейлі Рахман(6) деп атаңдар, ең көркем атаулар оған лайық» деген аяттың да сырында; «Алаһ, Алаһ тағала» деген атаулардың Алламен бірге тәңір шақырып, серік қосушылар негізінен масхабшылар екенін растайды. Ал енді жалпы замандық, мезгілдік қозғалыста, осындай жұптық мәндермен ғана нәтижеленетінін, бейнеленіп тұрақтайтынын; 4-мезгілден-жыл туындаса, 6-ай мен шектік белгілер болып бейнеледі. Сол сияқты; 2007 жылы, желтоқсан яғында аруақтың, Құдайдың өзін, хикметін соттап, жеңіске жеткендеріне мәз болғандар үшін, 3-жыл ескертіліп, 4-ші жылы яғни 2012 жылы осы мезгілдерде ескертумен ондай пенделерге азап келіп, болшақта бірталайы арғы дүниеге де өтіп кетуі ғажап емес. Және 6-жылда белгілі бір шектерден өтумен, ал 9-жыл тәубелік толық белгі болып саналады. Мысалға, еліміздің ата-жолына ашық қарсылық білдіргендер үшін 2008 жылы қиямет мезгілі басталып; «Рұм» сүресінің үкімдері 9-жыл сынақтың жалпы қазақ елі үшін басталып, енді оның нәтижеленуі 3-6-9 жылдық кезеңдермен (2011;2014;2017) бөлініп; сондықтан қазақ елінде көптеген ата-жолына қарсылық көрсеткен пенделер үшін; 2012;2014 жылдары ескерту сынақтары ал; 2017-жылы кәпірге айналған бүкіл қандастарымыздың, масһабшыл діншілердің де азапқа ұшырап, Құдайдың хикметті істерінің алдына мойынсұнып, сәзждеге жығылуымен аяқталады, егер оған дейін әйтеуір тәубеге келіп ажалдан, аурудан, азаптардан жан-ұяларын, бала-шағасын, дүниесін, өзінің де мал-жанын қорғай алса. Сондықтан ондай пенделердің үлкен ескерту алатын жылдары;2011;2014 Құдай ісінің нақты дәлелі 2007-жылғы Қарағанды темір жолындағы және Астана, Алматы қаларындағы болған сынақтардың дәл сондай жағдайындағы 4-жылда мезгіл, «уақ» болып, қайталанып жатқанынан көп нәрсені, ескерту хикметін, Құдайдың ісінің хақтығын білдіреді. Сол сияқты, осы жылдарда болған Россия еліндегі су апаттары тағы да қайталанды да, және де алдыңғы жылдары да көршілерімізді үлкен шығындар тосып тұрған сөзсіз. Ал қазақ елі үшін Астанадағы көптеген адам өлімімен болған өрттердің, және Қызыл ағаш оқиғасы да қайталануы ғажап емес, егер ел басшылары тәубеге келіп, тәкәпарлықтарынан қайтып, заң жүзінде шешім жасап, халықтан және біртұтас адамдар болған аруақтардан кешірім сұрай алмаса. Сондықтан ағайындарымыз елмізге келген хикметті ашық істерге, сенімге келіп, амалын орындауға яғни иман келтіруге қарсыласқан залымдар болса да, ата-анамыз бір, дін қандасымыз деп, Алла жолында мазақтарына керісінше батамен, сауаппен жауап берсеңіз, Алла жолында жиһадшы болғаныңыз, ол үшінде әуелі өзіңіз Құдайдың мейрімін артық жинап, қасиеттерін меңгеріп, сабырлықпен жамандықтарын, жақсылықпен (қамшымен аластап) кетіріп, иман қуатыңыздан бөлісуге әрқашанда дайын болыңыз!
Азан хикметі- сөздің үн ғылымы туралы.
«Азан-сөздікте «хабар беру,білдіру» мағынасын білдіреді. Терминге салсақ: парыз намаздардың уақыттарын білдіретін арнайы айтылатын сөздер...» ( Ислам Ғалымхалы 150-бет) ден түсініктермен азанның түсу тарихы қалай оқылатынан деректер келтіріп және азан туралы Жұма сүресінде ғана ескертілгенін көрсетіп: «Аллаһ (шүкір) аса ұлы, аса асқақ Аллаһтан (шүкірліктен) басқа құдай жоқ. Бамдат (таң) намазында екі рет «Хаййә-әлләл-Фәләх» деген кейін, екі рет «әс-салату хайрун миннән-нәум» (ұйқыдан намаз жақсы) сөздері қосылып айтылады.» (151-бет) Осы тәсілмен азан шақырып, намазымызды оқып, құран оқуда имам Ағзам масһабы жол көрсетеді, деген пікірге иланып жүрген, 5-6 жыл бұрынғы уақытта бір күні аян көрдім; Түсімде жұмаға баратын мешіттің имамы азан шақырып, мен оған дұрыс емес деп, өзімнің бір шәкіртіме қайта азан шақытып жатып оянып кеттім. Ал енді бұл не жағдай, азанда қандай қателік болуы мүмкін, деп басты қатырып, ұзақ уақыт шешімін таба алмай жүргенде бір күні намаз оқып тұрғанда ; «Азанды есепте»- деген уахи келді. Сонан азанның әрбір әрпіне дейін түгендеп, олай есептедім, былай есептедім, мүмкін менің арап тілін білмейтіндігімнен болар, деп ойлап, аяның шешімін таба алмай құранды оқып, түсінігін жазып, сандық мәндерін есептеп отырсам, мына аят- «азан» деген уахи келді; «Мұхаммед әлбетте саған қайталап оқылатын жеті аятты (Фатиха сүресін(?) және ұлы Құранды бердік.» (15-87) (102) Бұл аяттың, ислам ғалымдарының ортақ пәтуасы болып табылатын, жақша ішіндегі; (Фатиха сүресін(?) деген ескертпесін толық беріп және де 3-4 жыл бойы осы аяттың неге Фатиха сүресі құранның анасы болып есептеліп, және «Құранды бердік» деген ескертумен, құран ішіндегі аяттың, қалай құранға тағы қосымша және жеті аят болып берілген?,- деп түсінбей қойған едім Сонымен, аяттың сандық мәнінде; 87-саны екілік жүйеде қайта санасақ 8+7=15 санын береді. Ал аяттың үгіті бойынша Фатиха сүресін; «Әлхамдулла рабил ғаламин,» деген бір аят болып, оны неге әрбір аятын, «Әлхамдулла рабил ғаламин(1), әлхамдулла рабил ғаламин(2)..» дегендей қайта-қайта қайталап, сосын екінші аятты да осылай қайталап, оқып отыруымыз керек? Онда мағынасы сандық мәні де сәйкес келмей және бұлай оқыған ислам әлемінде де пайғамбар өсиеттерінде де кездеспейді. Ал енді азанның аяттарын осы санмен есептеп көрсеңіз; «Аллаһу әкбар» бір аят және 4-рет қайталау керек, ал «Әшһаду әллә иләһә иллә-Алла» 2-ші аят және 2-рет қайталанып айтылып, сонымен азанның барлығы негізінен 7-аяттың қайталануымен, яғни жоғардығы аяттың; «қайталап оқылатын жеті аятты..» азан тәртібімен, барлығы 15-аят болып шығады. Енді, егерде масхаб біліміндегі таң намазындағы; «әс-сәләту..» аятын «бірді» қосатын болсақ, онда сандық мәні 16-болып, сүредегі сандық мәннен тыс болып, шығып кетеді. Біріншіден, бұл ислам әлемінің құранды арапша оқып, үгітін ғана меңгеріп, ғылым- насихатынан жаңылысқандығын, сандар тағлымын мүлде тастап қойғандығын білдіреді. Екіншіден; «Сақ боларсыңдар, Алла есепшілірдің ең жүйрігі» (6-62),- деген ескертуге қарсылық білдіріп, аяттарға ортақ қосып, күдіксіз серік қосу болып шығады екен. Сондықтан мүмкін енді «ұйқыдан намаз жақсы» деп айтудың енді маңызы жойылған болар деген оймен Раббымнан сұрадым да; «Ол сөз; Әй, Жәбірейіл періште, адасқан пенделеріңді тура жолға сала көр!» деген жауап келді. Міне үлкен масқара! Аятта: «Шын мәнінде мешіттер Аллаға тән. Ендеше Алламен бірге ешкімді шақырмаңдар.» (72-18) деген аяттың ескертуін 4-5 жыл оқып, шешімін таба алмай қойған жаратқанның үкімі, кезінде осындай сахабалардың әрекетіне де ескертілу түсіріліп, пайғамбарымыз оған қайтадан тиым салып, онан кейінгі дін ғалымдары 14-ғасыр бойы, мешіттерде таңда, Алламен қосып, тәңірлік сипатын да шақырып, серік қосумен айналысқан болды. Сондықтан қанша «намазхан» болса да аян, уахи алу қасиеті жабылып, енді масһбшылар бұл ашық хикметерді, және Алламен тілдесуді, тіл білімінен қарсы болу да сөзсіз. Міне жаратушымыздың даналығы, хикметі! Болашақта исаламда «Фиқһ» деген білім болып; бұл білімді меңгеретіндердің; аянға, уахиға, Раббымыздан, рухани әкемізден заманына қарай түсіріп тұратын шындыққа да иман келтірмей, серік қосушыға айналып, жүректері жабылып, мешіттерде отырушыға айналатынын, 14-ғасыр бұрын ескерткен екен. Негізінен азан шақыру арқылы орындалатын сәжде амалдарымен, яғни құранның сыртында тұрған жеті үнді меңгерумен, өз үніңе 8-шіге «До»-ға қосып, мақам табу ғылымы, намаз оқу ғылымының негізгі нәтижесі болып саналады. Әйел затында «До»-сы жуан дыбысы болмай, тек «Си» (Ис-лам;2-Ман) жіңішке, ұзын үнділер болып; «Шашы ұзын сөзі қысқа», яғни үні қысқа толқынды болып шығатын болғандықтан азан айтуға және құранды дауыстап оқуға болмайды, себебі шайтан да қысқа толқынды жаратылыс періштелеріне жатады. Енді; «Жындарда құлшылық, сәжде жасайды» деген аяттың құпиясы да, осы азан ғылымын меңгеруге және сол арқылы зейнеттетін рухани кемелденудің 18-санын меңгеруде 3-рет 6-дан, яғни көркем сөздің қорын қалыптастырумен болатын, таза ақылдың тербеліс қуатын,18-мың ғаламның періштелері мен, пайғамбарлар, Алланың сүйікті құлдарының серіктер одағын, рухани әлемге толық жалғану хикметін меңгеруді көрсетіп тұр. Пайғамбарымызға миғражда намаз оқуды беріп, ал артынан 7-аятты құраннан бөлек кітаптың берілумен, оның ғылымын орындау сырларын 87, 15 (102)-ші санымен кітабын көрсеткен. Сондықтан намаз оқу дегеніміздің негізгі ғылымы; 15-санын беріп, «Хыжыр» деген сақтың бір ұрпақтарының нәсілін де және онымен туыс тибеттік нәсілдерді де ескертіп тұр. Осындай қарапайым сандық мәндерімен шешілетін, жүздеген аяттардың тәпсірлерінің қателіктерін, сол қалпында дін ісіне, шариғатқа айналдырған елдердің «Фиқһ» білімін, ғылымға тіл біліміне теңеп, қалай тура жол деп атауға болады? Сонымен, бұл аяттқа ортақ қосу арқылы, бүкіл ислам әлемі түгелдей, (қазақ аталарымыздан басқа) мешіттерде Алламен қосып тәңір шақырғасын, кімдер «жынды», адасқандар, білімсіз жалақорлар болу керек, деп ойлайсыз? Және де құраннан жан, рух құпияларынан насихат беретін, жүздеген аяттардың теріс тәпсірленегенінен, Халифа Алтай атамыздың аударма құранынан көруге болады. Негізінен құранды аударған, басқа аудармашылар, аяттың үгітін, сөзін тәпсір түсінігіне әкеліп тықпаласа, ал бұл аударма құрандағы аяттың насихаты, қосымша түсінік тәпсірінің қателігін көрсетіп тұруының өзінде, аудармашының сезімнің, ой-жорудың жетегіне түспей, құран сөздерін ерекше қадірлеп, өз орнын, мағынасын сол қалпында беруге тырысқан, ғалымның аудармашылық өнердегі үлкен жетістігі деп бағалап, ондай кісілердің артынан құраннан үгіт, насихат алған сайын, рахметіңді білдіріп, Раббыңды көркем аттарымын еске алумен бірге, ол кісінің рухына да құран бағыштап отыруды да ұмытпаңыз! Енді сезім туралы пікіріміз дәлелді болсын деп тағы бір мысалдан; «Алла жолында өлтірілгендерді (шәһидтерді) олар өлді демеңдер, олар тірі, бірақ сендер сезіп біле алмайсыңдар.» (2-154) Бұл аятағы «шәһидтер» деген түсіндірме тәпсірлерде, көптеген теріс ойлы діншілерге және шайтанның көңілге сыбырлауына жол ашады. Сондықтан осы аятты бөліп алып қарастырады да, «Өлілермен тілдесе алмайсыңдар, олардың сөзін естімейсіңдер!» деген пәтуа, ислам ғалымдарына ортақ шешім екені де хақ. Және де; «бірақ сендер сезіп біле алмайсыңдар.» деген ұғымның адам баласында сезімнен де жоғары тылсымен байланысатын, тілдесетін; «сана қуаты» болып, діл тазалығымен байланысты екенін жан ғылымы, «психология» білімде мүлде қарстырылмағандықтан деп біліңіз. Енді бұл аяттан кейінгі тізбектік жұбы; «Әрине сендерді қауіп-қатер, ашаршылық және малдардан, жандардан сондай-ақ өнімдерден кеміту арқылы сынаймыз. Мұхаммед сондай жағдайларда сабыр етушілерді қуандыр!» (2-155) Өмірдегі болып жатқан түрлі оқиғалар жаратқаннан берілген сынақ болып, соған дұрыс амал жасау үшін, (жаңа өзендегі жағдайлар сияқты, жастарды арандатпай) жаратқанға жалбарынып сұрап, көрсеткенін, парыз, міндетті борыш қылғандарын намаз қылып орындап, тыныштықты, бейбітшілікті қалыптастырып, сабырлықты меңгергендерді, Алла жолында рухани дәрежедегі өлушілер, нәпсін мүлде жіңіп, өлтіргендер яғни «шаһид-әулие» болады, олар мәңгі тірі, яғни сендерге көрініп, сөйлесе алады, бірақ оны сендер «сезіп біле алмайсыңдар» деген ескертуінен, «шаһидтер» тек Мұхаммед пайғамбарымызбен бірге қарумен соғысқан сахабалар деген де, жалған теріс пікір туындаған. Енді заманын қарай, осындай тәпсірдегі қателіктерді түзетуге, басты кінәлілер болып, жан сырын меңгерген ғалымдарымыз, психолог, теолог атты несібесін Аллдан көбірек берілгендер екені де даусыз. Бұл жерде жанның сезімін тазарту, тақуалық пен сопылық, дәуріштік мақамдарды меңгеру мен тарихат, мағрипат білімі туралы да ғылымның және ислам ғалымдарының жеткіліксіз сауатсыздығынан; «өліктермен сөйлесіп, тілдесе алмайсыңдар ол серік қосу» деген ұғымы пайда болады. Сондықтан жалаңбас, жалаң аяқ рухы түгіл, тәні де тазармаған, тарихатта «ақтөбе» болып, 50-ді меңгермеген, дін ғалымдарымыз халық арасына ата-анасы, әке-шешесі түгіл, Алланың кітап берілген «шәһиттері» әулие-әмилермен, пайғамбарлар аруағына табынуға болмайды деген сөзді өздерінің даналықтарына айналдырған. Ал, шындығында Аллаға қарсылық жынды сөздеріне; «жаргонға», ырымға айналдырып, шайтанға көмекшілікке тұрып алған. Раббымыз бұл аятта; «сезіп біле алмайсыңдар» деген; иіс сезу, дәм сезу, көру сезімдері мен түйсік, білім-ой қуатынан пайда болған ақылдың және қасиетті адамдардың; емші, көріпкел, құмалақшы, бақсы, аққу, сұңқарлар арасында шариғатты, рухани тазалықты сақтап, намаздарын жетілдіріп толықтырмай, кей жағдайларда жоғарыдағыдай сезімдердің біріне беріліп; «аруағым айтып тұр» деп немесе шайтанның көрсеткенін теріске жоруға арналған түсті, анық аян-аят деп түсініп және кейде салтымыздан, иманнан аяғын шалыс басып, жан кірлегенде шайтанның көңілге, көкейге салатынын айтып, өзінің адасқанымен қоймай, соңынан еріп сенім келтіргендерді де орға жығатын жағдайлардан сақтандырған. А енді аятта киелі кітаптар арқылы баяндалған рух, жан сырынан келетін хабар; «аянмен, түспен, көңілмен, жүрек көзімен, санада сөйлесіп, бір перденің артынан сөйлесіп, елшілер, періштелер арқылы көріп біле алмайсыңдар» деп ескертпеген. Аятта; «Мұхаммед сенен бұрын да өздеріне уахи етіп, ерекектерді ғана елші етіп, жібердік. Егер білмесеңдер, кітап иелерінен (шаһидтерден, пайғамбарлардан) сұраңдар.» (16-43) Бұл аятта Мұхаммед пайғамбарымыздан бұрын келген пайғамбарлар, әули-әмбилер туралы болып, олардан енді өмірде жоқ болса қалай сұрау керек? Мысалға мұндай тіл білімінің сырын, аятта; «Егер оларға періштелерді түсірсек те және оларға өліктер сөйлессе де сондай-ақ олардың алдына әр нәрсені жинасақ та олар нанушы емес. Әрине Алла қаласа басқа. Бірақ олардың көбі білмейді.» (6-111) Аруақпен тікелей сөйлесу тәсілінің хақтығын және оны исламдық көпшілік болған араптық елдегілердің білмейтінін, қарсы болатынын ашық ескертіп тұр. Ал, «..Әрине Алла қаласа басқа..» деген ескертумен, жоғардағы аяттағы; «...Мұхаммед сондай жағдайларда сабыр етушілерді қуандыр!» деген үкімен ислам діндегілер үшін Алла тағаламен арадағы шапағатшы және хабаршы Мұхаммед пайғамбарымыздың аруағы болатынын және бұл белгіні (2-155; 157; 67;13) сандық мәнімен де білдіріп тұр. Сонымен бірге; «..Әрине Алла қаласа басқа. Бірақ олардың көбі білмейді.» үкіммен ата-жолына келген, Ақ ұлымыздың көрсеткен мұғжизасының, Алланың басқалай да құранда көрсетілмеген хикметі болатынын ашық ескерткені де хақ. Бұндай тылсымен тілдесу, тарихат, мағрипат арқылы тіл білімін меңгеруді; «Алла тағала бір адам баласымен көкейіне салу түрінде немесе перде артынан ғана сөйлеседі; Не бір елші жіберіп, өз бұрығымен қалағанын уахи етеді. Күдіксіз Ол, өте жоғары, хикмет иесі.» (42-51) Бірақ өкініштісі сол, масхаб білімінде осындай ашық аяттарды және жүздеген ұғымы құпия аяттарды, сөзді зертемей, араптардың кісісіне қарап сөзін талғамай алған, Аллаға, аяттарына ашық жала қойып, ортақ қосушылар болған, теріс пиғылды «масһаб», «Фиқһ» т,б арап елдерінен келген діни топтардың көрсеткен жолын дәріптеген, және оларға құдайдай сенген ел билеушілерін, зялы, білімді қауым өкілдерін де өздеріне ұйытып, бес парыздық сәжде амалына жіпсіз байлап қоятындарды, Абай атамыз; «Имансыздық намазда, қызылбастан салған жол»деп шариғатты немесе дін білімін ескертпеген, керісінше елміздегі «Ханафилық» бағыттағы ғалымдарымыздың сауатсыздығынан, жан ғылымының білімі жоғалып, ой жорумен пайда болған тәпсірлерден, теріс түсініктен қалыптасқан, намаз орындаудан қазақ елінің болашақта адасатынын ескерткен.
Алланы еске алу-зікір,пәктеу, жарылқану тілеу хикметтері.
Жалпы діншілер ұғымында; зікір айту дегенді, алқа-қотан отырып алып, бас шұлғып, немесе әр түрлі жағдайда арап тілінде дұға, аят немес таспих мадақтарын жабыла жарыса айқайлап, өлеңдетіп айтумен, ал кейбір діни топтар құпия зікір деп, іштен дыбыссыз, үнсіз әр түрлі дұғалар мен көп жағдайда куәлік дұғасын; «Лә илләһа илла Алла» деген сөздерді қайталаумен түсіндіреді. Ал негізінен зікір; Алланы еске алу болып, бүкіл құран амалдарын, намаз оқудың, жұманың және намаздарды толық орындаулармен, көркем сөз айту, сұхбат, шындықты айту және құран оқылып, орындалатын барлық амалдармен иман келтіруге негізделген істерінің бәрін қамтитынын көбіміз мән беріп біле білмейміз. «Бір күні Расулла дөңгеленіп отырған сахабардың қасына келіп оларға: «Мұнда не үшін отырдыңдар?»-деп сұрады. «Бізге Исламды нәсіп етіп, бізді үлкен сыйға бөлегені үшін Алланы зікір ету және шүкірлік ету үшін отырмыз» деп жауап бердік. Расулла: «Алла үшін шындарыңды айтыңдар!. Расында сендер бұл жерде тек қана, Алланы зікір ету үшін отырсыңдар ма?»-деп сұрады. «Мә, уаллаһи тек осы мақсатпен отырдық,»-деді. Сонда Алла Расулы: «Мен сендерге сенбегенім үшін ант етіп отырған жоқпын. Бірақ, маған Жәбірейіл келіп, Алла Тағаланың періштелерге сендерді мақтан тұтқанын хабар берді, сол үшін осылай дедім»-деп баяндады» Мұсылмандардың бір жерге жиналып алып; иман, шариғат құран аяттарынан үгіт, насихатын бір-бірінен түсіндірген, өз ара пікір, сұхбат құруды Алланы еске алумен зікір болып есептелетінін айқын түсіндіреді, бұл хадис-аятпен. Және Алла үшін қандайда болмасын, өзіңе зиян келтіретін болса да, шындықты айтыңдар, деп ескерткен де. Шындықты, Алланың аяттарын, пайғамбар өсиеттерін де насихатай білу де Алланы еске алып, зікір айту болып саналады. Сондықтан өмір сүру барысындағы, барлық себепшілерді, сахабаларды, әулие-әмбилердің де үлгілі істерін, ізгі, хайырлы амалдарын қайталаумен, Алланың берген, көрсеткен нығметтеріне рахмет, ризашылығыңды сөзбен бейнелеп өзге мұсылмандарға үлгі қылып айту шүкірлік ғибадаты да, зікір болып; Алланы еске алу болып есептеледі екен. (Мүслим, Зікір 40) «Мұхаммед Зияуддин ара тұра кішкентай баларын қасына жинап алып, олармен сұхбаттасатын. Сондай тағы бір сұхбаттан соң әйелі оған: «Олар кішкентай балар ғой, сұхбаттан не ұғар дейсің»-деді. Сонда Хазірет: «Олар да азды-көпті пайдаланады. Бірақ менің негізгі мақсатым, олардың бір нәрсеге түсінуі емес. Сұхбат мәжілісі Алланың мейрімін тартады. Мен сол рахметтің жолындамын. Бұл балалар дәнекері- дейді» Үнемі, көркем сөз айтып жаттығу, мақсатында да тіптен түсінбейтін балаларға да өсиет, уағыз айтуда жүректің жұмсарып, Алланың мейрімінің түсуіне септігін тигізеді екен және балардың аруағы, періштелері де тыңдайтынын астарлы түрде ескерткен. Сол сияқты Мұхаммед пайғамбар аруағы, әрбір мүмін болған кісімен тұрақты байланысты болатынын ескерткен, Пайғамбарымыздан: «Алла Тағала бұйырады: Мен құлыммен Мен туралы ойына қарай қатынас жасаймын. Ол мені зікір еткен кезде мен онымен біргемін. Ол мені өз ішінде зікір етсе мен де оны зікір етемін. Ол мені бір топ ішінде зікір етсе, мен де оны топтан да қайырлы бір жамағат ішінде есіме аламын.» (Бұхари, Тәухид) Абай атамыздың; «Орынды іске жүріп, ой таппаған, Не болмаса жұмыс қып, мал бақпаған. Қасиетті болмайды ондай жігіт...» «Жолдастық, сұхбаттастық-бір үлкен іс, Оның қадірін жетесіз адам білмес..»«Кемелдік, оймен тілдің арасын бұзбауда» деген, сұхбатың негізгі қағидасы да ана тілін жетік меңгерумен, бес сезімнен де жоғары тұрған саналық, естілік қуаты болған; жеті-жетемен (аруақ) ойдың бейнеленуін, Алла тағаламен байланысты қалыптастыртынын естен шығармаңыз. Сонымен бірге, жаратылыс және оны жаратқан туралы, адам баласына келген игіліктердің, тек жаратқанан ғана болатынын, ал қайғы –қасірет, қиыншылық, ауру, кедейлік сияқты сынақтардың адам баласының өзінің және әке-шеше қауымының жасаған күнәларының өтеуі екенін түсініп, іштей жақсы ойда болып, Раббысынан, жақсылық, сауаптарына жарылқанатына шүбә келтірмей, үнемі есінен шығармай, ақ ниетті болу да Алланы еске алу-зікір болып саналады. Нахшбандидан: «Біздің тәрбие жолымыз сұхббатқа негізделген. Жақсылықтар-Алла үшін ізгі адамдармен бірге болуда. Олармен сұхбаттасып отырып, шынайы иманға жете аламыз.» Жағбар Бин Сүлейменнен: «Жүрегімде бір қаттылық сезінген кезімде дереу Мұхаммед бин Уасидің қасына барып,
Достарыңызбен бөлісу: |