№6- дәріс Тақырып: Педагогикалық үдерісті интегративті және дамушы жүйе ретінде зерттеу Жоспар: 1. Педагогикалық үдерістің( ПҮ) түсінігі мен құрылымы. ПҮ компонентері мен ерекшеліктері. ПҮ- интегративті және дамушы жүйе
2. Педагогикалық үдерістің заңдылықтары, принциптері мен функциялары
3. Қарама-қайшылықтар – біртұтас педагогикалық үдерістің қозғаушы күші
4. Тұтас педагогикалық үдерістің тәрбие механизмдері
5. Мұғалімнің педагогикалық үдерісті сәтті жобалауы мен зерттеуі - оның өзіндік іс-әрекетін түсіну мен жетілдірудің негізі.
1. Педагогикалық үдерістің түсінігі мен құрылымы. ПҮ компонентері мен ерекшеліктері. ПҮ интегративті және дамушы жүйе. «Педагогикалық үдеріс» терминін ғылыми айналымға 19- ғасырдың екінші жартысында орыс ғалымы П.Ф. Каптерев енгізді. Дегенмен, концепциялық мәні кейінірек дами бастады және ол психологияның жетістіктерімен - тұлға, белсенділік теорияларымен байланысты. Педагогикалық үдеріс теориясының одан әрі дамуы қазақ және орыс ғалымдарының (М.А.Данилов, Н.Д.Хмель, В.И.Ильин, В.А.Сластенин) есімдерімен байланысты.
,
Ғалым-педагог Н.Д. Хмель: «Педагогикалық үдеріс – бұл мұғалімнің жетекшілігімен және белсенді қатысуымен жүзеге асатын, мәдениет байлығын меңгеруге және еңбек пен қоғамдық өмірге дайындауға бағытталған оқушылардың бірлескен іс-әрекеті» деген анықтама берді.
.
Біртұтас педагогикалық үдеріс – бұл мұғалімнің басшылығымен және белсенді қатысуымен білім алушылардың қоғамдық тәжірибені меңгеруге және еңбекке, қоғамдық өмірге, өзін-өзі дамытуға және өзін-өзі жүзеге асыруға дайын жеке тұлғасын қалыптастыруға бағытталған мұғалім мен оқушылардың бірлескен іс-әрекетін қамтитын жүйе.
Педагогикалық үдеріс жүйе ретінде:
Біртұтас педагогикалық үдерісті басқару, сонымен бірге күтілетін нәтижелерді болжау үшін мұғалім үшін ПП құрылымы мен оның құрамдас бөліктерін білу маңызды. Педагогикалық үдерістің блоктары арасындағы өзара байланыс:
Педагогикалық үдерістің мәнін түсіну үшін мұғалім тек құрамдас бөліктердің құрамын ғана емес, олардың ерекшеліктерін де білуі маңызды. Осы компоненттерге қысқаша сипаттама берейік (Н.Д. Хмельдің ғылыми еңбектеріне сүйене отырып):
Ақыл-ой, адамгершілік, еңбек, дене, эстетикалық тәрбие міндеттерін шешу арқылы мақсат-идеал жүзеге асады.
Педагогикалық үдерістегі құралдар іс-әрекет түрлері болып табылады. Негізгі әрекеттер: қарым-қатынас, ойын, еңбек.
Педагогикада тәрбиенің мақсаты жеке тұлғаны жан-жақты дамытудың гуманистік идеясы негізінде айқындалатын жүйені құраушы фактор болып табылады.