64. Қазақтардың ұлттық мәдениетінің ерекшеліктері 68. Тауелсіздік кезең философиясы 71. Орта ғасыр философиясындағы діни дүниетаным
жүктеу/скачать 244,65 Kb.
|
64. ?àçà?òàðäû? ?ëòòû? ì?äåíèåò³í³? åðåêøåë³êòåð³ 68. Òàóåëñ³çä³
| 22. Ғылым аспектілері
Ғылым дегеніміз бұл қызметі ғылыми білімді алуға, өсіруге, таратуға және қолдануға бағытталған түрлі кәсіби қауымдастықтарды қамтитын әлеуметтік жүйе. Ғылымның 3 аспектісі бар. Барлық аспектілер бір-бірімен байланысты және бірлескенде ғана нақты ғылымның қызметін толық және дұрыстап сипаттауға мүмкіндік береді: Ең бірінші аспектісі: Ғылым білім жүйесі ретінде - логика және ғылым әдіснамасы зерттеледі. Басты мәселе-ғылыми білімді танымның басқа түрлерінің нәтижелерінен ажырату үшін қажетті және жеткілікті болып табылатын белгілерді анықтау және қысқаша түсіндіру. Ғылыми білімнің белгілері нақтылық, пәнділік дәлдік бір мағыналы жүйелілік, логикалық және / немесе эмпирикалық негізділік, сынға ашықтық. пайдалылығы тексермділік түсініктік-тілдік мәнерлілік Екінші аспект: Ғылым қызмет саласы ретінде. Ғылым-мақсатқа сай, құрылымдалған, процессуалдық (нормалармен реттелетін) қызмет. Ғылым мақсаты - жаңа ғылыми білім алу. Жаңа білім алудың үш үлгісі: - эмпиризм (Ф. Бэкон және т. б.); - рационализм (Р. Декарт және т. б.) - логикалық айқын, анық алғышарттардан теорияны дедуктивті өрістетуге дейінгі қозғалыс, ол соңында тәжірибелі деректермен расталуы тиіс; - проблематизм – (К. Поппер) - бір ғылыми проблемадан екіншісіне, неғұрлым терең қойылған және адекватты тұжырымдалған қозғалыс. Үшінші аспект: Ғылым әлеуметтік институт ретінде. Ғылыми қоғамның қызметі моральдық нормалар - ғылыми этос мәртебесі бар ішкі құндылықтардың ерекше жүйесінің көмегімен жүзеге асырылады. Мертон ғылым ерекше әлеуметтік құрылым ретінде өзінің төрт құндылықты императивінде жұмыс істеуіне сүйенеді деп есептеді: универсализм-ғылыми білімнің жеке, объективті сипаты. ұжымшылдық - ғылыми танымның жемісі бүкіл ғылыми қоғамдастыққа және жалпы қоғамға тиесілі. Риясыз-ғалым қызметінің басты мақсаты-ақиқатқа қызмет ету. ұйымдастырылған скептицизм-шындықты догматикалық тұрғыдан бекітуге, сынның дамуына тыйым салу. Кейінірек Барбер тағы екеуін қосты: рационализм-ғылым тек объективті ақиқатқа ғана ұмтылмайды, дәлелденген, логикалық ұйымдастырылған дискосқа ғылыми ақыл-ой, рационализм және эмоциялық бейтараптықты бағалайды. эмоциялық бейтараптылық ғылым адамдарына ғылыми мәселелерді шешу кезінде эмоцияларды, жеке көңіл-күйді пайдалануға тыйым салады. жүктеу/скачать 244,65 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|