А. Амангелді, С. Симбаева



Pdf көрінісі
бет149/174
Дата13.09.2022
өлшемі1,92 Mb.
#149369
түріОқулық
1   ...   145   146   147   148   149   150   151   152   ...   174
Байланысты:
Амангелди-Сембинова-готовая-к-печати

 
4. Топтау сан есімдері 
Группирующие числительные 

Сұрақтары (вопросы) 
Қаншадан? Нешеден? (по сколько?) 

Жасалу жолдары (способы 
образования) 
-нан/-нен, -дан/-ден, -тан/-тен 

Құрамы (по составу) 
1. Дара: алтыдан, екіден, бестен, оннан, 
жетіден, тоқсаннан, сексеннен 
2. Күрделі: отыз тоғыздан, жүз елуден, 
екі-екіден, жүз-жүзден, үш-үштен 

Мағынасы (по значению) 
Заттың санын топтап көрсетеді 

Сөйлемде 
атқаратын 
қызметі 
(функция 
в 
предложении) 
Пысықтауыш. Мысалы: Сағат екіден он 
минут кетті. 
 
5. Болжалдық сан есімдер 
Приблизительные числительные 

Сұрақтары 
(вопросы) 
Қанша? Неше? (сколько?) 

Жасалу жолдары 
(способы 
образования) 
1) -дай/-дей, -тай/-тей 
2) -даған/-деген, -таған/-теген 
3) -лап/-леп, -дап/-деп, -тап/-теп 
4) -лар/-лер, -дар/-дер, -тар/-тер+жатыс септ. 
5) -ер 
6) есептік+есептік 
7) есептік сан есімдерге шамалы, шақты, таман, 
тарта, жуық, жақын сияқты сөздердің тіркесуі 

Құрамы 
(по 
составу) 
Дара: а) ондай, отыздай, елудей, қырықтай, 
ә) ондаған, жүздеген, мыңдаған, б) бестеп, 
елулеп, қырықтап, в) ондарда, бестерде, 
елулерде, сексендерде, г) бірер 
Күрделі: а) екі-үш, бес-алты, он-он бес, алпыс-
жетпіс, ә) екі жүз шамалы, мыңға жуық, беске 
таман, жиырмаға тарта 

Мағынасы (по 
значению) 
Заттың санын болжап, шамалап көрсетеді 

Сөйлемде 
атқаратын қызметі 
(функция 
в 
предложении) 
Анықтауыш. Мысалы: Үйге ондаған адам келді. 
 
6. Бөлшектік сан есімдер 
Дробные числительные 

Сұрақтары 
(вопросы) 
Қанша? Неше? (сколько?) 
Қаншасы? Нешесі? 

Жасалу жолдары 
(способы 
1) есептік+шығыс немесе ілік септік, сан есімнің 
бөлімі, алымы тәуелдік тұлғада 


155 
образования) 
2) есептік+жарты, жарым, ширек 
3) ондық бөлшектік сан есім бөлімі ондық
жүздік, мыңдық сияқты болып жасалады. 

Құрамы 
(по 
составу) 
Күрделі: 1) оннан бір (1/10), екіден бір (1/2), 
үштің бірін (1/3), бес бүтін үштен бір (5 1/3) 
2) төрт жарым, жүздің жартысы, үш ширек 
3) екі бүтін оннан үш (2,3), екі бүтін жүзден төрт 
(2,04), үш бүтін жүзден он төрт (3,14) 

Мағынасы (по 
значению) 
Заттың санын бөлшектеп көрсетеді 

Сөйлемде 
атқаратын қызметі 
(функция 
в 
предложении) 
1) Анықтауыш. 2) Пысықтауыш 
Мысалы: Фирмада мың жарым адам жұмыс 
істейді. 
Судың 
үштен 
бірі 
қалғанда, 
Көлжұтардың ұрты ғана суға толды. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   145   146   147   148   149   150   151   152   ...   174




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет