А. м са ожаева. Сабырова, М. бу азы, Г. изатова музыка



бет19/92
Дата31.12.2019
өлшемі8,57 Mb.
#54151
түріОқулық
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   92

Құрманғазы Сағырбайұлы





Тəттімбет Қазанғапұлы – күйші-




композитор, домбырашы, Сарыарқа




күйшілік дəстүрінің ең көрнекті




тұлғасы, шертпе күй орындаушылық




мектебінің

негізін қалаушылардың




бірі. Ол 1815 жылы бұрынғы Семей




губерниясы

Қарқаралы




өңірінің




Мыржық

тауының

етегіндегі




Қызылжал

қыстауында

(қазіргі




Қарағанды

олблысы,

Қарқаралы




ауданы) дүниеге келген. Əкесінің




інісі Əлі асқан күйші болмағанымен,




өз төңірегінің

назарына

іліккен




домбырашы болған. Тəттімбетке

Тəттімбет Қазанғапұлы

домбыраны бала кезінде осы Əлі

үйретеді. Тəттімбет – ел арасында

(1875–1862)

сері атағына ие болған өнерпаз.







Бұл туралы

академик

Ахмет


Жұбанов: «Тəттімбеттің жасынан «сері» атануы да, тек талантының ерте көрінуінен емес, бір жағынан əдемі киініп, атының ер-тұрманын, ноқта-жүгенін, құйысқан-өмілдірігін əшекейлетіп, күміс шаптырып, ал аттың жабуын кестелетіп, зерлетіп – осындай неше алуан сахара жағдайында «қызылды-жасылды» болып жүруі, оны əртіс етіп көрсеткен».


ҚОСБАСАР
Асықпай, толғана Тəттімбет


Төкпе күй дəстүрінің көрнекті өкілдерінің бірі, қазақтың аспаптық музыка өнерінің классигі Құрманғазы Сағырбайұлының туып-өскен жері – Бөкей хандығы, қазіргі Орал облысының Жаңақала ауданына қарасты Жиделі деген жер. Құрманғазы – қазақ музыка тарихында ерекше орны бар аса ірі тұлға. Батыс Қазақстан күйшілік

дəстүрінің ең көрнекті тұлғасы, күй атасы атанған, əлемдік өредегі алып композитор. Құрманғазының



алғашқы ұстазы – Ұзақ деген күйші болған. Құрманғазы күйлері өмірбаяндық негізге құрылған. Оның күйлері – өз өмірінің шежіресі сияқты. Олар нақты болған оқиғаларға байланысты шығарылған, əрқайсысының тарихи негізі бар туындылар.
Құрманғазы күйлерінің құрылымы негізінен буындық жүйеге құрылған. Бас буын, орта буын, кіші саға, үлкен саға.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   92




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет