Ұсынылатын әдебиеттер: сабақ кестесімен сәйкес

25 кредиттік сағат

13 дәріс

Жетім балалармен әлеуметтік жұмыста түрлі әдістерді қолдану.

Дәріс мақсаты: Топтық дискуссиямен жаттығуларды жүргізу және тренингтік ойындар туралы түсінбе беру. Түйін сөз: даму, жетім балалар түзету-дамыту жұмыстары, терапия, ойын формалары, тренингтік ойындар топтық дискуссия.

Негізгі сұрақтар:

1. 
   Тренингктік ойын туралы түсінік
   
2. 
   Топтық дискуссия мен жаттығуларды қолдану.
   

1. 
   Тренингтік ойын туралы түсінік.
   

Тренингтік ойынды жүргізу кезінде қажеттіліктер қатарын сақтау міндетті талап болып табылады:

• 
  Қатысушылардың бір-біріне сенімділігі және мейірімділігі
  
• 
  Тапсырманы орындау кезінде бағалаусыз талдауды қолдану
  
• 
  Ойын кезінде пайда болған қайғыру мен уаымдау туралы қатысушы топқа жормалау керек.
  
• 
  «қазір және осында» талабын орындау, яғни тернинг кезінде болған барлық жағдайлар, меннен сыртқа шықпайды.
  
• 
  Көрермендер барлық топ мүшелерінің келісуімен қатысуы мүмкін, тренингті жүргізуші тренердің айтуымен емес, тернингтік ойынның нәтижесі және жүргізу жетістігі тренермен қатысушылардың бір-бірін түсіну деңгейіне байланыста болады
  
• 
  Ішкі өзіндік сескенушілікті жеңді, барлық қатысушылардың көзіне ашық және тіке қарай білу.
  
• 
  Ойын әрекетіндегі туындаған ситуациялар жақсылық тілеумен көрінулері қалыптасады.
  
• 
  Тренингтің жақсы өтуі тренерден психикалық, интеллектуалдық және ұйымдастырушылық қабілетті иеленуді қажет етеді.
  
• 
  Тренинг сенімді өзара әрекеттік атмосферасында жүргізіледі.
  
• 
  Тренинг үлкен, жақсы желдетілген бөлмеде өткізілуі тиісті, бөлмедегі орындықтар саны тренингке қатысушылар санымен тең келуге тиісті.
  

1. 
   Конфликтіні шешудің ойындық тәсілі- игкеріліп жатқан рефлексия қабілеттерін дамыту, яғни партнердің қатынасындағы сезімдері, саналы ойларын көрсету (конфликтілік жағдай болса да) сондай-ақ эмпатия- басқа адамның қайғысын өз ішкі сезімімен сезіну техникасы.
   
2. 
   Коммуникация- ойындар- өзін басқа қатысушымен саналы бірге қою екіншіден, топтық және жеке адамның алдын өзін көтермелеп көрсетпеу үшін, оған қарым-қатынас кезінде жоғарыдан төменге қарамау үшін жүргізілу кезінде позицияны иемдену, осы образбен идеяны көрсету. Сондай-ақ тренингті бірінші рет жүргізу кезінде конфортты және ыңғайлы жағдайды жүргізу негізгі талап болып табылады. (жеңіл әрі сабырлы лирикалық музыка, жабындылы терезе және т.б) Әрбір тренингке қатысушы тренинг алдында өзін дайындап алады және ойын кезінде өзін импровизациялайды.
   

Тренингтің негізінде көбіне топтық дискуссиялар мен жаттығулар қолданылады.

Тренингтегі топтық дискуссия бір даулы сұрақты бірге талқылаумен, топтағы қатысушылардың тікелей қарым-қатынас кезінде рұқсат етілмейтіндерді түсіндіріп,пікірлерін өзгерту, позициясы және құрылымы түсініктерімен көрсетіледі. Дискуссия кезінде жиынды, мәселелермен өткен тәжірибелерді талдайды (биографиялық дискуссия)

Топтық дискуссияда келесідей фазалар ерекшеленеді:

Бағыттылық (дискуссияның тақырыбы және мақсаты)

Ақпараттар жиынтығы (ойын, сезімін, идеясын, талдауын баяндау)

Реттеушілік (ақпаратты талдау кезінде алынған негіз және баға)

Қорытынды (қорытындыны шығару, алынған нәтижемен дискуссия мақсатын салыстыру)

Тренингтік жаттығулар айналасындағы құрылған бір нәрсенің дәл әрекетімен жалпы міндетті шешуге бағытталған жұмыс блогының құрылымдық және мағыналық қатынасын көрсетеді.

Ұйым бойынша жаттығуды орындау бөлінеді:

• 
  Әр қатысушының жеке орындауымен;
  
• 
  Екі адамның орындауымен;
  
• 
  Микротопта орындауымен;
  
• 
  Жалпы топпен орындауымен: тренингтік жаттығулардың топтары мынадай бөлімдерге бөлінеді.
  
• 
  Жылыту жаттығулары және танысу жаттығулары;
  
• 
  Екі адамдық жаттығулар;
  
• 
  Аз топқа арналған жаттығулар;
  
• 
  Бағалауға арналған жаттығулар;
  
• 
  Сұхбат беруді дамытуға арналған жаттығулар;
  
• 
  Есіммен жұмысқа раналған жаттығулар;
  
• 
  Интенсивті кеңістегі өзара әрекеттесу үшін жаттығулар;сөздік әрекеттерге арналған жаттығулар;
  
• 
  Проективті жаттығулар;
  
• 
  Кері байланысқа арналған жаттығулар;
  
• 
  Өзара түсінісуге арналған жаттығулар;
  
• 
  Бір-бірі туралы түсіністікті көрсетуге арналған жаттығулар;
  
• 
  Дағдылармен жұмыстануға арналған жаттығулар.
  

1. 
   Жетім балалармен коррекциялық-дамытушылық бағдарламаға қандай талаптар жылжып келеді?
   
2. 
   Жасөспірім-тәрбиелеушілердің сәтті әлеуметтенуі «әлеуметтік жұмысының бағдарламасы туралы айтып беріңіз?