Iлияс Есенберлин. «Алмас Къылыш» (Коьшпендiлер – 1)
© «I. Есенберлин атындагъы къор», 2004
www.kazakhstanets.narod.ru
103
Топ ішінен біреудің кеңкілдеп күлген даусы естілді. Бірақ төлеңгіттердің көбі
не айтарын білмей тосылып қалған еді, көп атынан Қоқыш сөз алды.
—
Дәм ақтайтындай, ешкімнің хақысын жеген жан емен, — деді ол
әскербасыға тура қарауға қаймыққандай, көзімен жер шұқып. — Бірақ хан
бұйырса қай жорыққа болмасын барам. Әйткенмен, тақсыр, сүйреп қосқан тазы
түлкі алмайды деуші еді, құр қара көбейтсін демесеңіз, қан төгуге ар-ожданым
шыдамас.
— Өңшең ез! Сендер жау түсірмек түгіл, өздерің олжаға кетерсіңдер! —деді
күйіп кеткен әскербасы булыға.
Бұдан әрі күш көрсетуге Бахтияр сұлтан бара алмады.
Әскер дені көшкен
елмен тілектес екенін сезгендіктен не айтарын білмей тұрып қалды.
Кешке қарай әр тараптан хабаршылар да жете бастады. Елегізіп отырған ел хан
жарлығын қуанышпен қарсы алмапты. Тіпті, кейбір рулар хан ием біздің
Жәнібекке ермей, өз қарауында қалғанымызға неге шүкіршілік айтпайды десіпті.
Ал енді бірталайы игілікті іс үшін хан өлімге жұмсаса да барар едік, бірақ бұ
жолғысы қиянат, өз бауырларымызбен соғысуға аталарымыздың аруағынан
қорқамыз деген көрінеді. Жарлыққа мойын ұсынғандар аз еді.
Осының
нәтижесінде Әбілқайыр жасағы ханның өз ойлағанынан екі-үш есе кем боп
шықты. Бұл жиналған жұрттың өзінің қаншалық сенімді екені күмәнды.
Ақыры хан, үстіне жан адамды кіргізбей, көз шырымын алмай, дәм татпай ақ
орданың ішінде бір күн, бір түн бойы ерсілі-қарсылы сенделіп жүрген де қойған.
Әбілқайыр бұ жолы, шынтуайтқа келгенде ел тағдырын хан мен сұлтандар емес,
халықтың өзі шешетінін ұқты. Қазір Дәшті Қыпшақтың қалың бұқарасы өзінен
опа шегіп, қазақтың жеке хандығын құрамыз деген рулар жағына мүлдем шығып
кеткеніне шек келтірмеді. Енді ол Жәнібек пен Керейлерді хандық құрмай
тұрғанында басып алу үшін жорыққа аттану жайлы ойынан бас тартты. Өйтпеске
шарасы да жоқ-ты. Жаралы арыстан сияқты ызалы хан іші қазандай қайнағанмен
күресуге дәрмені жоқ, істің ақырын күтіп, аңысын аңдуға көшті.
Iлияс Есенберлин. «Алмас Къылыш» (Коьшпендiлер – 1)
© «I. Есенберлин атындагъы къор», 2004
www.kazakhstanets.narod.ru
104
Достарыңызбен бөлісу: