Проценттiк концентрация - 100 г ерiтiндiде ерiген заттың грамм мөлшерiн көрсететiн шама. Мысалы, 10% НСI ерiтiндiсiнiң 100 граммында 10 г НСI (ерiген зат) және 90 г Н2О (ерiткiш) бар. Проценттiк концентрацияны сипаттайтын математикалық өрнек:
(1)
Ерiтiндiнiң массасы (m ерiтiндi) ерiген затпен ерiткiштiң массаларының қосындысына тең:
m ерiтiндi = m ерiген зат + m ерiткiш (2)
Екiншi формуланы ескерсек, бiрiншi формула былайша өрнектеледi:
(3)
Есеп: Калий нитратының 500 г 10 % ерiтiндiсiн дайындау үшiн неше грамм KNO3 және қанша мл су алу қажет?
Шешуi: Формула (1) бойынша ерiген заттың массасы есептеледі:
Жауабы: 500 г 10 % ерiтiндiсiн дайындау 50 г KNO3 қажет.
Осыдан кейiн формула (2) бойынша ерiткiштiн (судың) массасын есептеймiз:
m ерiткiш = m ерiтiндi – m ерiген зат = 500 – 50 = 450 г немесе 450 мл,
себебі: судың тығыздығы 1 г/см3.
Кез-келген сұйықтықтың массасының көлемiне қатынасы осы сұйықтықтың тығыздығын сипаттайды: (4)
Тығыздық (ρ) – ерітінді көлемнiң бiр бiрлiгiнiң массасын көрсететiн шама. Өлшем бiрлiгi: г/см3 немесе г/мл.
Мысал: 96% H2SO4 ерiтiндiсiнiң тығыздығы 1,84г/см3, бұл - 96% күкiрт қышқылының 1см3 (немесе 1 мл)-ның массасы 1,84 г тең деген сөз. Жиi қолданалатын қышқылдар мен негiздердің ертiндiлерiнiң проценттік концентрациялары мен тығыздықтары анықтамалық бөлiмде келтiрiлген (қосымша Е). Ерiтiндiнiң тығыздығы және көлемi белгiлi болса ерiтiндiнiң массасын есептеуге болады:
m = ρ ּV
Керiсiнше, ерітіндінің тығыздығы және массасы белгiлi болса, көлемiн есептеуге болады:
Достарыңызбен бөлісу: |