Қарым-қатынастағы психологиялық кедергілер Қарым-қатынас
жүктеу/скачать 1,69 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Психологиялық кедергілердің түрлері
- Психологиялық қарым-қатынас проблемаларын жеңу жолдары
- 3. Әзіл сезімін белсенді пайдалану әрдайым демалуға және көңілді диалогқа ықпал етеді.
- Назарларыңызға рахмет
|
Қарым-қатынастағы психологиялық кедергілер Қарым-қатынас – бұл əлеуметтік-психологиялық құбылыс, ол адам өміріндегі көптеген рухани жəне материалдық құндылықтарды қамти отырып, оның өміріндегі ең жоғары қажеттіліктердің бірі. Дегенмен, бір қарағанда қарым-қатынас ұғымы баршаға танымал жəне қандай да мағыналы қиындықтармен байланысты емес көрінеді. «Қарым-қатынас» сөзімен біз кəсіби, жеке, шығармашылық жəне тағы басқа жалпы қызығушылықтардың төңірегінде пайда болған қарапайым түсініктерді, яғни адамдардың бірбірімен байланысын жəне қатынастарын; таныс немесе бейтаныс адамдармен кездесулерін; жеке қатынастарын түсіндіруге тырысамыз. Адам қоғамда, өзін қоршаған адамдар тобында өмір сүреді жəне дамиды, оның талаптарына сай өз пікірі мен мінез-құлқын өзгертеді, топтың өзге қатынасушыларымен бірлескен іс-əрекет ықпалымен түрлі сезімдерді бастан кешеді Психологиялық тосқауыл - бұл адамның өз қалауын орындауға немесе белсенді позицияны алуға мүмкіндік бермейтін нақты жағдайы. Көбіне компанияда жүргенде адамдар еркін сөйлесе алмайды, өз ойларын айта алмайды немесе қарапайым көрінетін нәрселер жасай алмайды. Түсінбейтін ішкі қорқыныш пен тәжірибеден туындайтын қадамды жасай алмау психологиялық кедергі болып табылады. Әрбір адам өз өмірінде бірнеше рет психологиялық кедергілердің біріне тап болды (біз оларды саналы деңгейде жасаймыз). Егер бәрі ақылға қонымды болса және бақылауда болса, алаңдататын ештеңе жоқ. Егер адам үнемі күйзеліске түсіп, күйзеліске түсіп жатса, мұндай проблеманың болуын елемеуге болмайды, өйткені қозғалыстар мен қарым-қатынастағы шектеулер оны алып тастауға, ашулануға және бақытсыз етуге мәжбүр етеді. Өз-өзіне күмәндану, өзін-өзі төмен бағалау, ішкі қорқыныш және өзімен ішкі жанжал - бұл проблеманың басты себептері, бірақ әрқашан емес. Психологиялық кедергілердің түрлері 1. Ең көп таралған нұсқалардың бірі - «Бірінші әсер». Іс жүзінде әр адам бірнеше рет алдын-ала психологиялық тосқауыл қойды, оны білмеді. Бірінші кездесуде (немесе бейтаныс жерге, компанияға бару) адамдар өздерінің қарсыластарына ұнамайды. Бұл жағдайда белсенді және көңілді адамның мінез-құлқы толығымен керісінше болады. Үнсіз позиция, ойындарға (билер, дискуссиялар) белсенді қатысқысы келмеу, өз ойларыңызға толықтай ену және таныстарыңызды тез аяқтауға деген ұмтылыс - дәл осы «алғашқы әсерге» кедергі келтіреді. 2. Ойлау стиліндегі қайшылық. Біздің әрқайсысымыз өмірлік жағдайларды жеке қабылдауға және өз пікірлеріміздің болуына негізделген адаммыз. Өз ойларыңызды дауыстап айту және әңгімелесушімен олардың дұрыс екендігі туралы дау тудыру қақтығыс жағдайына және жағымсыз нәтижеге әкеледі. Шамамен, ұзақ және ұзақ талқылаулардан кейін әркім өз пікірін сақтайды, ал қарсыластар арасында шиеленіс пен түсінбеушілік пайда болады (әрқайсысы екіншісіне жеке кедергі жасайды) 3. Темпераменттің сәйкес келмеуі - бұл тосқауылдың пайда болуына әкелетін тағы бір түрі. Қысқа ұстамды және тым белсенді холерик пен баяу флегматикалық адамның арасындағы психологиялық кедергі тудыруы мүмкін. Тіпті импульсивті және ымдап беретін сұхбаттасушы қорқыныштан қорғанысты көбінесе флегматикалық адамдар жасайды. Ұқсас жағдай меланхолия мен сангвиндер, оптимистер мен пессимистер арасында орын алады. Әрине, таза темперамент жоқ. Адамның басқаны бейімдеу және есту қабілетіне және тілегіне байланысты оның жайлылығы, қарым-қатынаста кедергілердің болмауы (немесе болуы) тікелей байланысты. 4. Мақсаттардың айырмашылығы - бәрін өз орнына қоятын тағы бір себеп. Дәл осындай жағдайда адамдар әртүрлі мақсаттарға ие бола алады.Мысалы: Отбасы елге демалысқа кетеді. Күйеуі барлық уақытты балық аулауға жұмсауға тырысады. Әйелі бақ отырғызып, күйеуі мен ұлының көмегінен үмітті. Бала әдетте достарымен кездесуге келіседі. Әркімнің бір жерге барғанына қарамастан, әркімнің өз жоспарлары бар, және ешкім оған бергісі келмейді. Бұл әңгімелесушіні тыңдай алмайтындығымен және қарым-қатынаста психологиялық кедергі бар екендігімен байланысты. 5. Моральдық кедергі - бұл адамдардың белгілі бір мінез-құлқына дұшпандық (туыстық, менмендік, алдау және т.б.) салдарынан туындайтын тағы бір алуан түр. Психологиялық тосқауылдың болуы әрқашан жағымсыз құбылыс емес, бірақ егер бұл жағдайға және байланыстар шеңберіне қарамастан үнемі болып жатса, проблемаларды шешуге көмектесетін кейбір шараларды қабылдаған жөн. Психологиялық қарым-қатынас проблемаларын жеңу жолдары 1. Сіз өзіңізді түсінуге үйренуіңіз керек (кедергі қандай сәтте басталатындығын сезіңіз) және басқалар (олардың мінез-құлқымен танысып, басқа адамдардың кедергілерін мойындаңыз). 2. Қарым-қатынас кезінде жайлы атмосфера құруға тырысыңыз. Егер сіз белгілі бір тақырып кейіпкерлер мен пікірлердің қақтығысын тудыратындығын байқасаңыз, әлдеқайда оптимистік, қарапайым және артта қалған нәрсеге ауысқан жөн. 3. Әзіл сезімін белсенді пайдалану әрдайым демалуға және көңілді диалогқа ықпал етеді. 4. Тым импульсивті жеке тұлғалардың қатты сөйлеуі мен белсенді қимылдарын аздап бақылау керек. 5. Әлеуметтік-психологиялық тренингтерге қатысу. Назарларыңызға рахмет жүктеу/скачать 1,69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|