журналы Берлин мен Парижде айына бір рет араб әрпімен қазақ тілінде
шығып тұрғаны да танданарлық.
Онда Түркістанның тәуелсіздігі жолындағы күреске шақырған матери-
алдар жарияланды.
Ш етелде өмір сүрген кездерінде М ұстафа Шоқай Орта Азияда болып
жатқан түрлі оқиғаларды қалт ж іберм ей, сырттай бақылап отырады. Ол
оқиғаларды тиянақты талдап, саралап, оған түсініктемелер берген. 1924 жы-
лғы “Ж аңа Т үр к істан ” , “А ш ты қ” , 1926 жылғы “К ең естер д ің қары зьГ,
154
А санбай А С К ,А Р О В
Щ
Ш
?
Үлы Тұранның Үлдары
155
“Жұмысшы қырғыздар өмірінен”, “Қызыл ескі-құсқы” ж әне т.б. мақалала-
ры Қ азақстанда шыққан басп асөз беттеріндегі дәй ек тер ге сүйеніп
жазылған.
“Өз бойындағы мінінді көріп-білмеу, біле тұра мойындамау барып тұрған
ақымақтық. Олай дейтінім, бар мүмкіндігің мен күш жігеріңді мақсатты
күреске арнамасаң, ерж үректігіңнен не пайда?” — деген М ұстафа осы
сертті сөзінен ешқашан таймады. Отаннан жырақта жүрсе де Түркістанның
тәуелсіздігі жолындағы күресін тоқтатқан жоқ.
М үстафа Түркістанны ң алдыңғы қатарлы зиялы қауымының Қ азан
төңкерісіне қатысқанын олардың қателігі деп ұққан жоқ. Оның өзі де Қазан
ж ең ісі арқасында Түркістан демократиялық мемлекетке айналады деп
имандай сеніп, үміттенді. Бірақ ол үміт ақталмады. Болыневиктердің билігі
күшейген сайын демократиялық бостандық бұғауы да қатая бастады. Орта-
лықтың өктем үкімі де күшейе түсті.
Екінші дүниеж үзілік соғыс басталғанда Мұстафа Парижден Берлинге
шақырылды. Немістердің пиғылы сол, КСРО-ға қарсы күресетін ең тиімді
адам осы деп ойлады. Фашистік Германия Орта Азиядан тұтқынға түскен
Достарыңызбен бөлісу: |
