қазақ халық шежіресінің бір тарауы саналған Семей ірі шаһар еді. Қырык мыңдай тұрғыны болды. Семей арқылы Тәш кент пен Бұқарадан, Шығыс Түркістаннан, сондай-ақ Қытай қалалары Құлжа мен Ш әуеш ектен жібек жолы керуендері өтетін. Осындай экономикалы қ жағынан өркендеген өлк еде тем ірж ол салынып, елш іліктер мен кедендер ашылды. Ө неркәсіптері, әсір есе былғары өндірісі дамыды. Семей бірте-бірте қазак даласының сауда-саттық, мәдени әрі кәсіптік орталығына айналды. Мұнда Ресейдің жер айдалған көзі ашық, озық ойлы зиялылары да болды. Олар өздерінің ағартушылық көзқарастарымен, ауыл-елден оқу-білім іздеп кел- ген қазақ жастарының санасын оятты. Басқа қазақ даласының қалаларынан гөрі С емейде көптеген оқу орындары ашылды. Ө нер-білім ге құмартқан қырдың өрім жастарының басы қосылды. Оқытушылар семинариясында Қаныш үлгілі әрі озат оқыды. Осында топжарған жастардың қатарында Мұхтар Әуезов те бар еді. Олар экономи ка, мәдениет саласынан мағыналы да саналы білім алуға өте құштар болды. Осы жылдарда қазақ жастарының алғашқы әдеби кештері өтті. Сол бастапқы 1914 жылы 17-ші ақпанда өткен әдеби кеш туралы “Айқап’' журналы қызыға жазды. “Ойнаушылар қазақтың оқыған жастары, оқыған әйелдері еді. Ойын төрт бөлімге бөлініп, қазақтың бұрыннан сауықшыл, әнш і ақындары, ескі кемеңгер билердің шешендігі әртүрлі сөздермен тақ- пақтап өлеңдетіп айтылды” дей келіп, “Біржан-Сарада” Сара ролін Тұрар Қозыбағарова ойнап, Ыбырай Алтынсариннін өлеңін Назифа Қүлжанова оқығанын, Қ. С әтбаев, Т Ж омартбаев, М. Малдыбаевтар ө з өнерлсрін көрсеткенін айтады.
