«Астрономия» пәнінің оқу-әдістемелік кешені
жүктеу/скачать 3,77 Mb.
|
| 43-сурет. Шолпан ландшафының кейбір детальдарының ұлғайтылған бейнесі (1991 жылы „Магелланнан" жіберілген радиолокациялық кескін).
атқа ие болды (Эллада, Аргир және басқалар). Кейбір теңіздердің диаметрлері 2000 км-ден асады. Түсі қызғылт-сары болып келетін Жер континенттерін еске түсіретін, жарық аймақты биіктіктер материктер деп аталған (Фарсида, Элисиум). Шолпандағы сияқты мұнда да жанартаулық конустар бар. Олар-дың ең үлкенінің {Олимптің) биіктігі 25 км-ден асады, қазаншұңқырдың диаметрі 90 км. Осы ғаламат конус тәрізді таудың етек жағының диаметрі 500 км-ден асады. Миллион жыл бұрын Марста қуатты жанартаулар атқылауларының болғанын және беткі қабаттары жылжып, араласқанын лавалық ағынның қалдықтарынан, бетіндегі ғаламат ұзын жыра-сайлардан (олардың бірі — Маринер — 4000 км-ге созылады), көптеген сайлар мен шатқалдардан аңғаруға болады. Шамасы, тап осы түзілімдердің кейбіреулерін (мысалы, қазаншұңқырлар тізбектерін немесе ұзаққа созылған сайларды) Марсты зерттеушілер бұдан 100 жыл бұрын „каналдар" деп ойлады, ұзақ уақыт бойына оларды қазған Марстағы саналы тұрғындар деп түсіндіруге тырысты. Марстың қызғылт түсі де жұмбақ болудан қалды. Оның се 
44-сурет. Шолпандағы Альфа аймағының шығыс өлкесінің бөлігі. Күмбезденген төбелер ғаламшардың бетіне шыққан лавалар нәтижесінде түзіл-ген. Осы сияқты төбелер 43-суретте де көрсетілген. 
45-сурет. Шолпандағы Батыс Эйстла аймағы. Сол жақта биіктігі 2 км-ге жететін Сиф тауы — жанартау (американың ғаламшараралық „Магеллан" кемесі 1992 жылы жіберген радиолокациялық кескіннің компьютерлік өңдеуі). 
46-сурет. Шолпандағы биіктігі 8 км Маат тауы — жанартау (1992 жылы „Магеллан" жіберген радиолокациялық кескіннің компьютерлік өңдеуі). жүктеу/скачать 3,77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|