Шөгінді тұнбалардың сутектік көрсеткіші

73
Алынған нәтижелер бойынша үлгілердің рН көрсеткіштері 6,9-7,4 аралығындағы 
мәндерді қөрсетті. Барлық үлгілер бейтарап ортаға ие. 
Органикалық заттардың мөлшерін анықтаудасынамалардың термиялық өңдеуге 
дейінгі және одан кейінгі (500°Стемпературада)пайыздық үлесі МЕМСТ 26213-91 
ұсынылған формула бойынша анықталды. Алынған үлгілердіңқұрамындағы органикалық 
заттардың мөлшерлері2 суреттепайызбен көрсетілген. 
Сурет 2 – 
Шөгінді тұнба құрамындағы органикалық заттардыңкөрсеткіші (%)
Талданған сынамалар құрамындағы органикалық заттардың пайыздық мөлшері 
термиялық өңдеуге дейін 2,36 – 2,56 аралығында, ал 500°Стемпературада термиялық 
өңдеуден кейін 1,56-1,61 аралығындағы шамаларды көрсетті. 
Сынамалардың ылғалдылығыныңқоспасыз, сөндірілген әк қоспасыменжәне 500°С
температурада термиялық өңделгеннен кейінгі көрсеткіштері анықталды(1-кесте). 
Кесте 1 - 
Сынамалардың ылғалдылығы 
(%) 
Үлгілер (№) 
Үлгілердің ылғалдылығының массалық қатынасы 
(%)
 
Шөгінді тұнба 
алаңдарынан 
алынған сынама 
Сөндірілген әк 
қосылған шөгінді 
тұнба алаңдарынан 
алынған сынама 
500°С 
температурада 
термиялық 
өңделгеннен 
кейінгі сынама 
№1 
5,53 
2,56 
2,1 
№2 
5,6 
2,61 
2,23 
№3 
5,97 
2,91 
2,31 
№4 
6,1 
2,02 
2,72 
№5 
5,4 
2,37 
2,05 
№6 
5,73 
2,66 
2,31 
№7 
5,44 
2,38 
2,01 
№8 
4,94 
1,87 
1,79 
Ылғалдылық 
көрсеткіштерішөгінді 
тұнба 
алаңдарынан 
алынған 
сынамалардажоғарғы 4,94-6,1% аралығында, ал төменгі көрсеткіш сөндірілген әк қосылған 
2,36 
2,4 
2,36 
2,44 
2,56 
2,4 
2,36 
2,36 
1,56 
1,58 
1,57 
1,58 
1,61 
1,57 
1,56 
1,56 
0 
0,5 
1 
1,5 
2 
2,5 
3 
0 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
W 
(%
) 
Үлгілер №1-8 
Шөгінді тұнба алаңдарынан алынған сынама 
500°С температурада термиялық өңдегеннен кейін алынған сынама 

74
шөгінді тұнба алаңдарынан алынған сынамалар мен 500°С температурадатермиялық 
өңделгеннен кейінгі сынамаларда сәйкесінше 1,87-2,91% және1,79-2,72% көрсетті. 
Сөндірілген әкпен өңделген және 500°С температурада жаққаннан кейін алынған 
ылғалдылық көрсеткіштері жол-құрылыс саласында жер төсемдеріне қойылатын 
талаптарға сай.Жер төселімдеріне қолданылуға жарамды топырақтың сутектік көрсеткіші 
бейтарап ортаны көрсетеді (рН=7). Жүргізілген тәжірибелердің нәтижесіөндірістік ағынды 
су тұнбаларының шөгінді тұнбаларыныңнормаға сайсутектік көрсеткіштерін берді. Жер 
төселіміне салу үшін шөгінді тұнбалардың құрамында органикалық заттардың пайыздық 
мөлшері нормаға сай 10%-дан төмен[6, 25 б]. Үлгілердің (№1-8)барлығында органикалық 
заттардың мөлшері500°С температурада термиялық өңдеген соң едәуір төмен пайыздық 
көрсеткіштікөрсетті. 
Сонымен, ж
үргізілген жұмыстардың нәтижесінде өндірістік 
ағынды сулардың 
шөгінді тұнбаларының жол-құрылыс саласында қолданылу мүмкіндіктері олардың 
физикалық-химиялық қасиеттеріне негізделіп зерттелді. Үлгілерді жер төселіміне 
қолданудың экологиялық тиімді тұстары ескеріліп, жол құрылысы саласында қолданылу 
дәрежесінің жоғары екендігі анықталды. 

жүктеу/скачать 12,12 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: