13-дәріс
1. Жасанды айналымы бар су жылыту жүйелері: схемалар, ауаны шығару әдістері, қолдану саласы.
2. Жүйенің қысымы.
3. Циркуляциялық сорғылар: тағайындау, іріктеу, орнату
1. Жоғардан таралған екі құбырлы жүйелер табиғи айналыммен (12.1-сурет) және жасанды да (13.1-сурет) болуы мүмкін. Соңғы жағдайда қазандықтың алдындағы кері магистральдық құбырға айналым сорғы орнатылады.
1 - қазандық; 2 - кеңейту ыдысы; 3 - магистральдық құбыр; 4 - ауа жинағыш;
5 -беретін тіреуіштер; 6 - қыздыру аспаптары; 7 - кері тіреуіштер;
8 - кері магистральдық құбыр; 9 - сорғы (құбырлардың көлбеуі
көрсеткілермен көрсетілген)
13.1-сурет – жоғарғы сыммен жасанды су жылыту жүйесінің схемасы
Жасанды жүйелерде су жоғары жылдамдықпен (v=0,3 м/с және одан жоғары) ауа көпіршіктерін алып жүреді, сондықтан оны алып тастау үшін магистральдық құбырлар негізгі көтергіштен көтеріледі. Бұл жағдайда су мен ауаның қарама-қарсы қозғалысы алынып тасталады. Жүйенің ең биік нүктелерінде ауа жинағыштар орнатылады.Сорғы жүйелерінің кеңейту ыдысы сорғыдан жоғары қарай қайтару желісіне қосылған.
13.2-суретте төменгі сымдары бар жасанды екі құбырлы су жылыту жүйесінің схемасы көрсетілген. Төменгі сымдары бар жылу жүйелеріндегі табиғи айналым қысымы жоғарғы сымдары бар жүйелерге қарағанда аз болғандықтан, оларды тек сорғы жетегі үшін қолдану ұсынылады. Төменгі сымдары бар екі құбырлы жүйелер жоғарғы сымдары бар жүйелермен салыстырғанда гидравликалық тұрақтылыққа ие және ғимарат салынған кезде оларды ішінара пайдалануға мүмкіндік береді.
1 - ауа шүмегі; 2 - ауа желісі; 3 - ауа жинағыш;
УВ - су деңгейі
13.2-сурет – Төменден таралған жасанды
екі құбырлы су жылыту жүйесінің схемасы
Сорғыны іске қосатын бір құбырлы көлденең жылыту жүйелері әр қабатты жеке ажыратылатын және құрылғыларды реттейтін жабық учаскелермен (13.2-сурет) және еден деңгейінде реттеу мүмкіндігі бар ағынды құрылғылармен бірге келеді (13.3-сурет).
Бір құбырлы жылыту жүйелерінің артықшылығы - құбырды тұтынудың аз болуы, орнатудың жеңілдігі, бөліктерді біріктірудің үлкен мүмкіндігі, тұрақты термиялық және гидравликалық жұмыс.
Кемшіліктері – екі құбырлы жылыту жүйелерімен салыстырғанда жылыту құрылғыларының шамадан тыс шығыны.
13.3-сурет – тұйықталған учаскелері бар бір құбырлы көлденең су жылыту жүйесінің схемасы
13.4-сурет – су жылытудың бір құбырлы көлденең ағынды жүйесінің схемасы
2. Жасанды айналымы бар жүйеде қысымды есептеу кезінде негізгі айналым сақинасы таңдалады. Ең қолайсыз айналым сақинасы негізгі айналым сақинасы ретінде қабылданады: ең алыс және жүктелген көтергіш арқылы. Негізгі циркуляциялық сақина үшін қолда бар қысым мынадай формула бойынша анықталады
(13.1)
Мұндағы - сорғы тудыратын қысым.
Кез келген ұзындықтағы жүйелер үшін келесі тәуелділікті пайдалануға болады:
, (13.2)
мұндағы,
- айналым сақинасының ұзындығы;
- екі құбырлы жүйелер үшін жүйедегі гравитациялық қысымның үлесін есепке алатын коэффициент 0,4 ... 0,5 тәртібінде қабылданады;
- құрылғыларда суды салқындату кезінде пайда болатын табиғи қысым (12.1) формула бойынша есептеледі.
- құбырларда суды салқындату кезінде пайда болатын табиғи қысым негізгі айналым сақинасының ұзындығына байланысты. Ол кестелер немесе графиктер бойынша алынады.
3. Сорапты су жылыту жүйелеріндегі айналым сорғысы тек суды құбырлар (айналым қысымын жасау) арқылы өткізуге арналған.
Сорғымен тасымалданатын судың массасы Г, кг/сағ формула бойынша анықталады:
(13.3)
мұндағы,
Q – жүйенің жылу қуаты, Вт;
tr - ыстық судың температурасы, ° С;
t0- салқындатылған судың температурасы, ° С;
Сорғымен тасымалданатын су көлемі V, м3/сағ
V=G/p, (13.4)
мұндағы,
р – судың тығыздығы, кг/м3
Циркуляциялық сорғылар ретінде ортадан тепкіш сорғылар қолданылады.
Алайда, бұл сорғылар үлкен жеткізіліммен сипатталады және сонымен бірге үлкен қысым жасайды. Сондықтан оларды бірнеше ғимаратқа қызмет көрсететін қазандықтарға орнатқан жөн. Төмен қысымда жұмыс істеген кезде мұндай сорғылардың тиімділігі төмен. Осыған байланысты, жеке ғимараттардың жүйелері үшін үлкен беріліс кезінде шағын айналым қысымын тудыратын TSNIP диагональды сорғыларын қолдану ұсынылады. Бұл сорғылар шамалы жалпы өлшемдерге ие және тікелей құбырларға көлденең немесе тік күйде орнатылады.
Қазандықтарда, әдетте, екі сорғы орнатылады (біреуі жұмыс жасайтын, екіншісі – резервтік). Жылытылатын ғимараттың үй-жайларына шудың берілуіне жол бермеу үшін орталықтан тепкіш сорғылар орнатылған іргетастарды құрылыс конструкцияларымен қатты байланыстырмау керек. Сорғылар қазандардың алдындағы кері магистральға қосылады және олардың жұмысын реттеуге мүмкіндік беретін айналма сызықпен қамтамасыз етіледі. Айналма желінің болуы сорғы тоқтаған кезде жүйеде судың шамалы табиғи айналымын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Қажетті беріліс пен есептелген қысымды біле отырып, айналым сорғысы жұмыс сипаттамаларына немесе өндірушілердің каталогтарына сәйкес таңдалады.
Достарыңызбен бөлісу: |