Аубакирова ф. Х. 5В072900 (6В07320, 6В07321, 6В07322) – «Құрылыс»
жүктеу/скачать 9,34 Mb.
|
| 14-тақырып. Ғимараттарды желдету
15-дәріс 1. Үй-жайлардың ауа алмасуы. 2. Желдету жүйелерінің жалпы классификациясы және олардың қолданылуы. 3. Табиғи каналды желдету. 4. Механикалық желдету жүйесі 1. Кез келген желдету құрылғысының міндеті тұрғын, қоғамдық және өндірістік үй-жайларда санитарлық-гигиеналық талаптар мен өндіріс жағдайларын қанағаттандыратын ауа ортасын құру болып табылады, оған үй-жайлардан ластанған ауаны шығару және оны таза (сыртқы) ауамен ауыстыру, яғни қажетті ауа алмасуды қамтамасыз ету арқылы қол жеткізіледі. Ауа алмасу – зиянды бөлінділері бар ауаны таза ауамен ішінара немесе толық ауыстыру. Қажетті ауа алмасуын анықтау үшін келесі бастапқы мәліметтер белгілі болуы керек: 1 сағаттағы зиянды бөлінділердің (жылу, ылғал, газдар, булар) мөлшері; 1 м3 бөлме ауасындағы зиянды заттардың рұқсат етілген мөлшері; бөлмеге берілетін 1м3 ауаның құрамындағы зиянды шығарындылардың мөлшері. Жалпы алмасу желдеткіші кезінде сору көлемін айқындау мынадай формула бойынша жүргізіледі , (15.1) мұндағы - бөлменің ішкі көлемі; - ауа алмасу жиілігі. Ауа алмасу жылдамдығы - бұл бөлмеден 1 сағат ішінде жеткізілетін немесе шығарылған ауа мөлшері, оның ішкі текше сыйымдылығына жатады. Бұл жағдайда (+) белгісі ауа алмасуын кіріс арқылы, ал (-) белгісі - шығару арқылы белгілейді. 2. Желдету жүйесі әртүрлі критерийлер бойынша жіктеледі (15.1-сурет). 15.1-сурет – желдету жүйелерінің классификациясы Желдетудің ең оңай жолы – табиғи желдету, яғни сыртқы және ішкі қысымның айырмашылығына байланысты (ұйымдастырылмаған табиғи желдету) қоршаулардағы тығыздық арқылы бөлмелердегі ауаны өзгерту. Көрсетілген ауа алмасу кездейсоқ факторларға байланысты – желдің күші мен бағыты, ғимараттың сырты мен ішіндегі температура және т.б. сонымен қатар, ұйымдастырылмаған желдету аз мөлшерде жүзеге асырылады. Бөлмедегі ауаның тазалығын сақтау шарттары бойынша талап етілетін тұрақты ауа алмасуды қамтамасыз ету үшін ұйымдастырылған желдету қажет. Ұйымдастырылған табиғи желдету – бұл терезелер мен шамдардың фрамугаларын (аэрация) ашу немесе арналарды (желдету жүйесі) қолдану Бұл жағдайда ауаның қозғалысы, ұйымдастырылмаған желдету сияқты, сыртқы және ішкі ауаның тығыздығының айырмашылығына байланысты қысым айырмашылығына байланысты болады. Орналасқан қысымның аздығына байланысты канал жүйесінің радиусы шектеулі. Желдеткіш арқылы ауа қозғалатын желдету жүйелері механикалық қоздырғыш жүйелер деп аталады. Ластанған ауаны бөлмеден шығаратын желдету жүйелері сорғыш деп аталады. Суық мезгілде жылытылатын сыртқы ауаны бөлмеге жеткізуді қамтамасыз ететін желдету жүйелері жабдықтау деп аталады. Желдетудің сору жүйелері зиянды бөлінділерді шығару орнына байланысты, ал сыртқа ауаны беру орнына байланысты желдетудің сыртқа тарату жүйелері жергілікті, жалпы алмасу және құрамдастырылған болып бөлінеді. Жалпы желдету деп аталатын жалпы желдету бөлменің барлық аумағында, негізінен жұмыс аймағында (H = 1,5 ... 2м) ауа ортасының бірдей жағдайларын (температура, ылғалдылық, ауа тазалығы және ауаның қозғалғыштығы) жасау үшін қарастырылған (14.2а-сурет). Жергілікті желдету бөлменің қалған бөлігіндегіден ерекшеленетін жергілікті (жұмыс орнында), гигиеналық ауа жағдайын жасайды. 15.2б-суретте ауа ағыны тікелей жұмыс орнына бағытталған кезде ауа душтарының жергілікті желдету мысалы көрсетілген. Жергілікті сору желдеткіші кезінде ластанған ауа оның сору желдеткіші орнынан тікелей шығарылады, ауа зиянды бөліністер пайда болған жерлерге қарамастан шығарылады. Аралас сору вентиляциясы үшін жергілікті және жалпы айырбас сорғыштары қолданылады (15.2в-сурет). Жергілікті сорумен сенімді желдету әсері шығарылатын ауаның аз көлемімен қамтамасыз етіледі, сондықтан ол жалпы алмасуға қарағанда үнемді, бірақ оның құрылғысы әрқашан мүмкін емес. а) - жалпы алмасу; б) - жергілікті; в) - аралас 15.2-сурет – желдету жүйелерінің схемалары Оқшаулайтын желдетудің жұмыс принципі өндірістік кәсіпорындардан зиянды бөлінділердің үй-жайға түсуіне жол бермейтін арнайы баспаналарды қолдана отырып тікелей ұстау болып табылады. "Апаттық"желдеткіш қондырғылары зиянды заттардың рұқсат етілгеннен едәуір асатын мөлшерде кенеттен күтпеген жерден бөлінуі мүмкін үй-жайларда көзделеді. Бұл қондырғылар зиянды бөлінділерді тез жою қажет болған жағдайда ғана қосылады. Аталған желдету жүйелерінің қайсысын ұйымдастыру керек деген мәселе әрбір жеке үй-жайдың мақсатына, онда пайда болатын зиянды бөліністердің сипатына және ғимарат ішіндегі ауа ағындарының қозғалыс схемасына байланысты шешіледі. 3. Құбырлы табиғи желдету жүйелері - сыртқы ауаны беру немесе ластанған ауаны жою құрылыс конструкциясында көзделген арнайы арналар немесе оған бекітілген ауа өткізгіштер арқылы жүзеге асырылатын жүйелер. Бұл жүйелердегі ауа сыртқы және ішкі ауа арасындағы қысымның айырмашылығына байланысты қозғалады. Шығарылатын табиғи арнаны желдету негізінен тұрғын және қоғамдық ғимараттарда бір ауа алмасуды қажет етпейтін бөлмелер үшін жүзеге асырылады. Тұрғын үйлерде асүйлерден және санитарлық-тұрмыстық үй-жайлардан табиғи сору желдету қамтамасыз етіледі. Табиғи сору желдеткіші (15.3-сурет) келесі негізгі элементтерден тұрады: жалюзи торлары, тік ішкі немесе бүйірлік арналар, жинақталған көлденең каналдар және сору білігі. Үй-жайлардан ластанған ауа жалюзи торы арқылы арнаға түседі, жоғары көтеріліп, құрама каналдарға жетеді және сол жерден шахта арқылы атмосфераға шығады.
15.3-сурет – шығатын табиғи каналды желдету схемасы 4. Механикалық желдету жүйелерінде ауаның қозғалысы желдеткіштердің жұмысымен қамтамасыз етіледі. Механикалық желдетудің табиғи желдетумен салыстырғанда бірқатар артықшылықтары бар: желдеткіштің айтарлықтай қысымына байланысты үлкен әсер ету радиусы; метеорологиялық жағдайларға-сыртқы ауа температурасы мен желдің жылдамдығына қарамастан, ауаның қажетті көлемін өзгерту немесе сақтау мүмкіндігі; үй-жайға кіретін ауаны алдын-ала өңдеу мүмкіндігі: тазарту, жылыту немесе салқындату, кептіру немесе ылғалдандыру; алдын ала белгіленген мөлшерде және осы жұмыс жағдайларына сәйкес жылдамдықпен тікелей жұмыс орындарына ауа бере отырып, оңтайлы ауаны тарату мүмкіндігі; зиянды шығарындыларды тікелей пайда болған жерлерде ұстап алу және олардың бөлменің бүкіл көлеміне таралуын болдырмау мүмкіндігі, сондай-ақ атмосфераға шығарылмас бұрын ластанған ауаны тазарту мүмкіндігі. Механикалық желдетудің кемшіліктері: дыбыс оқшаулау қажеттілігі, құрылыс пен пайдаланудың айтарлықтай құны. Ұйымдастырылған ауа ағыны мен шығарылуын қамтамасыз ететін желдету жабдықтау және шығару деп аталады (15.4-сурет). Суық мезгілде ауа ағыны жылытылады. Кейбір жағдайларда ауаны жылытуға кететін шығындарды азайту үшін ішінара қайта айналымы бар желдету жүйелері қолданылады, онда ішкі ауа сырттан келетін ауаға араласады. Ұйымдастырылған желдетудің жабдықтау жүйелері келесі құрылымдық элементтерден тұрады: 1) сыртқы ауа жүйеге кіретін ауа қабылдау құрылғысы; 2) электр қозғалтқышы бар желдеткіш және ауаны тиісті өңдеуге (оның ылғалдылығын, температурасын өзгертуге, шаңнан тазартуға) арналған құрылғылар орналасқан камерасы; 3) желдеткіштен ауа бөлек үй-жайларға жіберілетін ауа өткізгіштердің желілері; 4) үй-жайға ауа кіретін сору саңылаулары немесе саптамалары; 5) ағынды саңылаулардан ауа шыққан кезде орнатылатын жалюзді торлар немесе торлар; 6) ауа қабылдау тесіктерінде және ауа өткізгіштердің тармақтарында орнатылатын реттеуші құрылғылар (дроссель-клапандар немесе ысырмалар). Механикалық қозғағышы бар сору жүйелері келесі құрылымдық элементтерден тұрады: 1) үй-жайлардан ауа шығарылатын жалюзді торлармен немесе торлармен жабдықталған сору саңылаулары; 2) үй-жайлардан шығарылатын ауа сору камерасына тасымалданатын ауа өткізгіштері; 3) электр қозғалтқышы бар желдеткіш орнатылған сору камерасы; 4) ауаны тазалауға арналған құрылғылар, егер олар қажет болса (шығарылатын ауа оны ерекше ластаған кезде немесе оны айналымға берген кезде тазартылады); 5) атмосфераға ауа шығарылатын сору білігі; 6) реттеуші құрылғылар (дроссель-клапандар немесе ысырмалар).
жүктеу/скачать 9,34 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|