Тікелей құрастырушы моделі

Тікелей құрастырушы бойынша сөйлеуге анализ жасау тәсілі де Миллер мен Н.Хомскийдің есімдерімен байланысты. Өз кезегінде тікелей құрастырушы элементтерден тұратын ядерлы сөйлемдер негізінде адам сөйлеуі құрылады деп беріледі. Мысалы, мына төмендегі фраза (39) мынадай элементтер қатарынан (35-38) тұрады:

(35) (Ұры) (ақылды).

(36) (Ұры) (жас).

(37) (Қазы) (көңілсіз).

(38) (Қазы) (ұрыны) (қатал жазалады).

Бұл жай (ядерлы) сөйлемдер жиынтығында құрмалас сөйлем құрастырылады. Мұнда солдан оңға және төменнен жоғарыға қарай нәтиже шығады деп жорамалданады (42 41 40).

(40) Бала доп лақтырды.

(41) Ол доп лақтырды.

(42) Ол әрекет етті.