93. Қазақстандағы «қайта құру» саясаты Қайта құру бағыты.1985 жылғы наурызда Н.У.Черненко қайтыс болғаннан кейін КОКП ОК-нің Бас хатшысы
қызметіне М.С.Горбачев сайланды. 1985 жылы сәуірде КОКП
ОК-тың пленумында әлеуметтік
, экономикалық
дамуды жеделдету мәселесіне сәйкес экономикалық құрылымды қайта құру бағыты жарияланды.
М.С.Горбачев саясатының ұрандары:
жариялылық жеделдету
, қайта құру. Бұл қайта құру бағыты 1986 жылғы
КОКП-ның XXVII съезінде мақұлданды. Сонымен партия елде жаңару бағытына бастауға міндет
алды.Қайта
құру ешқандай бағдарламасыз
, ғылыми айқындамасыз жүргізілді. Бұл бағыттың қияли
болжамдары көп болды. Қайта құру бағыты алғышқы кезден бастап сәтсіздікке ұшырай бастады. Бұған
Москвада В.В.Гришин, Ленинградта Г.В.Романов, Қазақстанда Д.А.Қонаев, Әзірбайджанда Г.Әлиев сияқты
басшылар кінәлі деп шешілді. Қайта құру бағыты мемлекетті сол кезде алғышарты қалыптасқан аса ірі
дағдарыстан құтқара алмады. Қоғамдағы жағдай күннен күнге қиындай берді.
Қайта құру бағытының қарама-қайшылығы.1987 жылы қантар айында болып өткен КОКП ОК-нің
Пленумында «Қайта құру және партияның кадр саясаты туралы» мәселе талқыланды. Қаулының кемшіліктері:
1. Дағдарыстың нақты себептерін көрсете алмады.
2. Жаппай өзгерістердің
символына айналып
, сөз жүзінде ғана салтанат құрды.
1987 жылғы маусым Пленумы басқару ісін түбірлі қайта құру мәселеріне арналды. Пленум әзірлеген құжаттар
негізінде «Мемлекеттік кәсіпорын туралы заң» қабылданды. Бұл заңда товар-ақша қатынастарының ролі
айқындалды. Мемлекеттік кәсіпорындар дербес товар өндірушілер ретінде қарастырылды. Шаруашылықты
жүргізудің экономикалық әдістерін меңгеруге көшуге негіз жасалды. Ұзақ мерзімді жоспарлау орнына
мемлекеттік тапсырыстар жүйесі енгізілді.Алайда, бұл шаралар іске асырылмады. Қоғымның
саяси
құрылымдарын жаңартпайынша
, шаруашылықты жүргізудің жаңа әдістері нәтиже бермейтіндігі айқын
болды. Халық шаруашылығындағы жағдай ауырлай түсті. Дүкен сөрелерінен күнделікті тұтынатын
товарлар
жоғала бастады
, азық-түлік түрлері нашарлады.1988 жылғы маусым айында болған КОКП XIX Букілодақтық
конфернцияда қоғамның әлеуметтік экономикалық жүйесіне талдау жасалып мынандай шешімдер қобылдады:
Саяси жүйеге реформа жүргізбейінше әлеуметік – экономикалық өзгерістер жасау мүмкін еместегін
мойындау.. Демократияландыру мен жариялылық.Төрешілдікке қарсы қүрес. Халықтық реформа жүргізу.
Әлеуметтік әділеттік ұстанымдарын жүзеге асыру
94.