Қазақстан мектептердегі балаларғА Қатысты зорлық-зомбылықты бағалау



Pdf көрінісі
бет64/117
Дата23.11.2023
өлшемі2,14 Mb.
#193155
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   117
Байланысты:
Публикация на каз

3.8-сурет
Қалалық немесе ауылдық жерлерде тұруына 
байланысты «қашқындар» мен «қашпайтындар» 
арасындағы айырмашылықтар
66,7%
33,3%
54%
46%
3.34-кестеде сондай-ақ қашқындардың мек-
тепте зорлық-зомбылық пен кемсітушілікке 
айтарлықтай жиі ұшырағандары көрсетілген. 
Атап айтқанда, қашқындар (97,3%) үйлерінен 
қашпаған балалармен салыстырғанда (62,9%), 
балалар арасындағы кемсітушіліктер мен 
мектептегі зорлық-зомбылықтың жиі куәгерлері 
болған. Қашқындар (58.8%) сонымен бірге 
үйлерінен қашпаған балалармен салыстырғанда 
(45,5%), мектептегі зорлық-зомбылық және 
басқа балалар тарапынан болған кемсітушіліктің 
екі есе жиі құрбандары болған. Және де 
қашқындар (58,8%) үйлерінен қашпаған 
балаларға қарағанда (23,2%), екі есе жиі 
мектептегі зорлық-зомбылық және кемсітушілік 
себепшілері болған.
Ақырында, 3.34-кестеде қашқындардың 
үйлерінен қашпаған балаларға қарағанда 
(тиісінше, 22,6% және 5,8%), зорлық-
зомбылықпен қақтығысу мүмкіндіктеріне үш рет 
көп ие болғаны (63,2%) және мектеп директор-
лары мен мектеп мұғалімдері тарапынан болатын 
кемсітушіліктерге төрт рет көбірек ұшырағандары 
көрсетілген (23,7%). 
Бұл деректер үйден қашып кететін балалардың 
өз үйлерінде және отбасыларында, сондай-ақ 
білім беру мекемелерінде жоғары қауіп-қатерге 
ұрынатындарын көрсетеді. Көптеген балалар 
үшін үйлерінен қашып кету тіршілікке қабілеттілік 
3.34-кесте. «Қашқындар» мен «қашпайтындарды» әртүрлі индикаторлар және мектептегі 
зорлық-зомбылыққа ұшырауы бойынша салыстыру 
Қашқындар
Қашпайтындар
n
%
n
%
Өз үйлерінде тұрмыстық зорлық-зомбылыққа ұшырайды
57
50,9%
707
17,3%
Ата-аналарына бауыр басуы төмен
22
19,3%
318
7,8%
Мектепке бауыр басуытөмен
16
14,0%
154
3,8%
Ашу-ыза деңгейі жоғары
85
74,6%
1 140
27,9%
Жеке содырлық деңгейі жоғары
74
64,9%
1 179
28,8%
Мектептегі зорлық-зомбылық және балалар арасындағы 
кемсітушіліктердің куәлері болып табылады
110
97,3%
2 566
62,9%
Мектептегі зорлық-зомбылық және балалар арасындағы 
кемсітушіліктер құрбандары болып табылады
90
81,8%
1 790
45,5%
Мектепте зорлық-зомбылық жасап, кемсітеді
67
58,8%
949
23,2%
Мектеп директорлары мен мұғалімдер тарапынан зорлық-
зомбылық көреді
72
63,2%
927
22,6%
Мектеп директорлары мен оқытушылар тарапынан кемсітушілік 
көреді
27
23,7%
238
5,8%
стратегиясы немесе зорлық-зомбылық, өз 
отбасыларындағы немесе үй жағдайларындағы 
қатаң әрі салақ қарауды болдырмау мақсатында 
қиындықтарды жеңу болып табылады; алай-
да, көбіне, балаларды қорғау жүйесінде оларға 
құрбандар сияқты емес, әрі қаршадай құқық 
бұзушылар ретінде қарайды.


95
ҚАЗАҚСТАН МЕКТЕПТЕРІНДЕГІ БАЛАЛАРҒА ҚАТЫСТЫ ЗОРЛЫҚ-ЗОМБЫЛЫҚТЫ БАҒАЛАУ
Өзіне-өзі зиян келтіру және өзіне-
өзі қол салу дағдысы
Балалардың еліктеуі мүмкін қауіпті мінез-құлықтың 
өзге түрі өзіне-өзі зиян келтіру және өз-өзіне қол 
салу дағдысы болып табылады. Соңғы жылдары 
Қазақстандағы балалар арасындағы өз-өзіне қол 
салу мәселесіне көп көңіл бөлініп отыр. Балалар 
арасындағы өз-өзіне қол салу фактісі туралы көбірек 
білу мақсатында сауалнамалар балалардың өз-
өзіне зиян келтіру және өз-өзіне қол салу дағдысына 
тартылуын байқау үшін әзірленді. 
Балаларға олардың өздеріне «бір кездері» 
өздері бақытсыз немесе мұңды болғандықтан, 
әдейі ауырып/жарақат салғаны туралы сұрақ 
қойылған болатын. 3.35-кестеде сұралған 4,207 
баланың арасында 3,6%-ының өздеріне «бір 
кездері» әдейі ауырып/жарақат салғандарын 
атап айтқандары және 3,3%-ының өздерінің 
әдейі былтырғы жылы әдейі ауырып/жарақат 
салғандарын хабарлағандары көрсетілген.
Өздеріне «бір кездері» өздері бақытсыз неме-
се мұңды болғандықтан, әдейі ауырып/жарақат 
салғандарын атап айтқан 153 баланың арасында 
47,7%-ы өздеріне бір рет қана ауыртып/жарақат 
салған, 37,9%-ы екі немесе үш рет өздеріне ау-
ыртып/жарақат салған, 7,2%-ы бұны төрт-бес 
рет жасаған, 1,3%-ы бұны алты-жеті рет жасаған 
және 5,9%-ы өздеріне сегіз және одан көп рет ау-
ыртып/жарақат салған.
Қорытындысында, 3.35-кестеде өздеріне «бір 
кездері» ауыртып/жарақат салған балалардың 
тек 21,6%-ының ғана шындығында өздерінің өз-
өздеріне қол салуға тырысқандары туралы біреуге 
айтқандары көрсетілген. Өз-өзіне зиян келтіруге 
және өз-өздеріне қол салуға дағдыланған 
балалардың көбісі өз ниеттері туралы ешқашан 
ешкімге айтпайды (78,4%).
Өз-өздеріне зиян келтірумен айналысқан және өз-
өзіне қол салу дағдысымен ерекшеленген бала-
лар осы екі топ арасындағы айырмашалықтарды 
түсіну үшін мұндаймен айналыспаған балалар-
мен салыстырылды. 3.36-кестеде демографиялық 
айырмашылықтар тұрғысынан алғанда, өз-өздеріне 
зиян келтірумен айналысқан және өз-өзіне қол 
салу дағдысымен ерекшеленген балалар арасында 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   117




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет