Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы

Сынып сағаты ұлы педагог, ағартушы, көрнекті жазушы және қоғам қайраткері, фольклоршы және этнограф Ы. Алтынсариннің 175 жылдық мерейтойына арналады. Біздің республикамызда ағартушы, педагог, жазушы және қоғам қайраткерінің есімі: 50 мектепке, Рудный әлеуметтік-гуманитарлық колледжіне, Арқалық мемлекеттік педагогикалық институтына және 1996 жылдан бастап Ұлттық білім академиясына берілген.

Ыбырай Алтынсариннің есімі танымал тарихи қайраткерлермен қатар аталып, қазақ халқының ұлттық мақтанышына айналған.

Ыбырай Алтынсариннің барлық сан қырлы қоғамдық қайраткерлік және шығармашылық іс-әрекеті қазақ халқының әлемдік өркениетті мәдениетпен танысуы және халықтар арасындағы достықты нығайтуға арналады.

Ыбырай Алтынсариннің мерейтойын мерекелеу аясында Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы бірнеше тақырыптық ісшаралар өткізеді, солардың қатарында: Ы. Алтынсариннің 175 жылдық мерейтойына арналған халықаралық конференция, «Ұшталған қалам» дистанциялық конкурс – эссе, республикалық сынып сағаты.

Сынып сағаты-сынып ұжымын және оған қатысушылардың өзіндік өзектілігін дамытуға, сабақтан тыс уақытта сынып жетекшісі мен сынып оқушыларының қарым-қатынаста болуын көрсететін, арнайы өзінің құрамы мен құрылымы бойынша жалпы тәрбие жұмысының икемді формасы.

Республикалық сынып сағатын 2016 жылғы 24- 28 қазан аралығында өткізу ұсынылады.

-оқушылардың дербес және шығармашылық мүмкіндіктерін көрсетуге мүмкіндік жасайтын жағдай жасау;

-жалпыадамзаттық құндылықтарға деген дұрыс қарым-қатынасын қалыптастыру;

-шығармашылық қабілеттерін, сенімі мен тәртіп моделін, адамгершілік және эстетикалық талғамын қалыптастыруға тәрбиелеу;

-қарым-қатынас, шығармашылық іс-әрекет және өзін- өзі ұйымдастыру қажеттілігін қалыптастыру;

-көркем және эстетикалық талғамын қалыптастыру;

-өзін-өзі тәрбиелеу және өзін-өзі жетілдіруге негізделген адамгершілік мәдениетін қалыптастыру;

-Отанға деген құрмет пен махаббат сезімдерін бекіту, мемлекеттік тілде сөйлеуге ұмтылысын дамыту;

-ұлттық мақтаныш сезімдерін, ұлттық сана –сезімін бекіту;

-оқушылардың бойында эмоционалды-құндылық бағыттарын өз мемлекетінің тарихы мен мәдениеті арқылы дамыту.

1)кіріспе;

2) негізгі бөлім;

3) қорытынды.

Бұл бөлік қаралатын тақырып бойынша оқушылардың назарын аударатындай болуы қажет. Мұнда талданатын сұрақтың маңызы, оның әрбір адам өміріндегі және жалпы қоғамдағы тұтас алғандағы мәні ашылуы қажет. Осы кезеңде тақырып бойынша оқушылардың бойында байсалды қарым-қатынас қалыптастыру қажет.

Кіріспеде белгіліден белгісізге қарай тәсілі жиі қолданылады.

Негізгі бөлім (30минут)

Тақырыпты ашуда мұндай әдістер мен формаларды пайдалану сынып жетекшісінің алдына қойған тәрбиелік мақсатын ашуға көмектеседі.

Материалды баяндау барысында негізгі тақырыпты үнемі есте ұстау қажет. Баяндауды бөлшектеп түсіндіру оны кеңейткенімен, тым көп бөлшектеп сипаттауға көбірек уақыт бөлінсе, тыңдаушылардың назары бөлініп, қабылдауы әлсірейді. Берілетін тақырыптан ауытқымау үшін негізгі кезеңдерді алдын-ала ойластырып қойған дұрыс.

Сынып сағатының негізгі бөлігінде ретімен иллюстрацияларды, көрнекі материалдарды қолданған жөн, әйтпесе оқушылардың қызығушылығы төмендеуі мүмкін.

Сынып сағатының шарықтау шегі. Қорытынды бөлімде қарым-қатынастың қорытындысын шығару үшін оқушылардың өздері қатысқаны дұрыс.(бұл өзін-өзі тәрбиелеуге мүмкіндік береді)

«Қазақ халқының Ұлы баласы»

«Ыбырайдың алғашқы мектебі»

«Оқусыз білім жоқ, білімсіз күнің жоқ»

«Ұлы ағартушы»

«Кел, балалар , оқылық!»

«Әлем күнмен, ал адам біліммен жарық болады»

«Ұлы ағартушыны еске аламыз!»

«Ы.Алтынсариннің 175 жылдық мерейтойына арналады»

«Ыбырайдың өсиеттері»

«Алынбайтын қамал жоқ»

«Ыбырай Алтынсарин сабақтары»

Ы.Алтынсарин мұралары

«Ыбырай Алтынсарин - педагог, ағартушы, қоғам қайраткері»

Әңгіме

Ауызша журнал

«Ми шабуылы»

Диспут

Интерактивті ойындар

Ойын-саяхат

Оқырмандар конференциясы

Театрландырылған көрініс

Саяхаттар

Диспут – топтық оқыту әдістердің бірі – жоғары сынып оқушылары практикасында қолданылады, қисынды ойлауға мүмкіндік береді және өзіндік ойлауын белсенді қалыптастырады.

Диспут – еркін пікір алмасу.Онда барлығы белсенді. Дауласуда бәрі бірдей. Келіспегендер сынайды, сөйлейді . Диспутта ең бастысы – дәлелдер, қисын, дәлелдеу біліктілігі. Ым-ишара, көтеріңкі дауыс дәлел ретінде қабылданбайды .

Диспутты өткізу қағидаттары:

1. Алынған тақырыптың өзектілігі.

2. Мақсатты анықтау.

3. Проблемалық тақырып бойынша сөйлеуге дайындау

4. Талдау барысында түрлі көзқарасын білдіру.

5. Талдауға ерікті қатысу.

Оқырмандар конференциясы

Оқырмандар конференциясының негізгі мақсаты

- білім алушылардың кітап оқуға деген қызығушылығын дамыту, оқырмандық біліктілігін, дәстүрлі оқуын қалыптастыру.

Оқырмандар конференциясы жеке тұлғаның, оқушылар ой-өрісінің, танымдық қызығушылығының дамуына әсер етеді.

Оқырмандар конференциясын 5-9-сынып оқушыларымен ретімен қолдану .

Оқырмандар конференциясын дайындау әдістемесі:

1. Оқырмандар конференциясының тақырыптарын анықтау.

2. Оқырмандар конференциясын өткізу мерзімін болашақ қатысушыларымен келіседі. (оқушылар, педагогтер).

3. Конференция барысында талданатын сұрақтарды анықтау.

4. Көркем шығармалардың мазмұнымен немесе жазушының шығармашылығымен байланысты проблеманы анықтау.

5. Конференцияға қатысы бар адамдармен кездесуді ұйымдастыру.

6.Қажетті материалдарды кітапханадан, құжаттарды және дереккөздерді библиографияны іздестіру.

7.Конференцияға дайындалу үшін оқушыларды топ бойынша қызығушылықтары мен қалауларына қарай бөлу .

8. Конференцияға дайындық бойынша топ бойынша аралық нәтижелерін талдау.

9. Конференцияны өткізу нәтижесінде барлық қатысушылардың өткізуге қатысуы. .

Оқырмандар конференциясын өткізудің формалары :әдеби кейіпкелер турнирі; әдеби ринг; әдеби жазушы қонақ ;әдеби кездесу.

Пікірталас- оқушылардың назарын тиімді оқуға, проблемаға, жазушы шығармашылығына аудару және т.б.

Пікірталас өткізудің бірнеше формасын ұсынамыз . Таңдау мақсатына және аудиториядағы қатысушыларға байланысты.

Дайындықсыз пікірталас-әңгіме. Бұл форма мәтінсіз жұмыс жасау. Оны аудиторияда кез келген жастағы, құрамдағы топқа бөлуге болады .Топқа бөлу ойланып немесе кездейсоқ мақсатына қарай бөлінеді. Кездейсоқ жиналған топ болса тіпті жақсы. Алайда, бір сыныптағы оқушылардан қатысушылар саны көп болмауы керек. Онда тым көп топтар болып жұмыс жасай алмайды. Бұл форманың міндетті шарты – аудитория болатын пікірталастың тақырыбын алдын-ала білмейді. Мұндай пікірталас өзінің пікірлерінің түрлілігімен, өткірлігімен ерекшеленеді. Қиындық – барлық қатысушылардың тәртібі және әдептілігі, жүргізушінің шеттетілуі және қатаң регламент.

Бұл форманы тақырып бойынша әдебиетке шолу үшін қолдануға болады, қатысушылар ынтамен ұсынылған кітаптарды оқуға кіріседі. Алайда, мұндай пікірталастан кейін педагог бір көзқарасты білдіретін «нұсқалы» әдебиетті ұсынады, екінші кезекте бұл оқуға тарту формасы ретінде осы аудиторияда жұмыс жасамауы мүмкін болмай қалады.

Келесі форма – подиум-пікірталас. Форма талаптарының күштілігі, регламенті, қатысушылар рөлі жағынан біршама күрделі, бірақ технологиялардың талаптарын орындау аудиторияның тақырыпты үзіп тастауға, шаршауға, аяқтамауға мүмкіндік бермейді.

Бұл пікірталасты кез келген аудиторияда жасына, сыныптағы санына қарай өткізуге болады. Пікірталасты дайындауға алдын-ала 3-5 адам қатысады. .

Талдауға шығарылған сұрақ бір жауапты болмау керек, онда пікірталас шықпайды. Егер тақырып бір шығарманың талдауымен байланысты болмаса, онда дайындалып жатқандардан басқалар тақырыпты білмесе қызықты болады. .

Подиум-пікірталас формасы проблеманы талдау одан әрі ұсынылатын кітаптар жағынан жақсы және қарапайым (кітаптан алынған үзінділермен қарсы пікір білдірушілер пікірталасты қыздыра түседі) оқырмандар конференциясы бір шығарма бойынша қарсы пікір білдірушілер өздерінің барлық дәлелдерін мәтінмен, сарапшылар сыни материалдарымен дәлелдеуі қажет, ал ұйымдастырушылар аудиторияның жартысы осы кітапты оқығанына сенімді болуы керек . Сондай-ақ, талданатын шығарманы емес оқымағандар талданатын сұраққа қатысып, пікірталасты шиеленістіре түседі. Бұл әсіресе жоғары сыныптар аудиториясында өте жақсы .

Аталған тәрбиелік ісшара жағымды эмоция, өзінің шығармашылық мүмкіндігінің барынша ашылуына, патриоттық сезімінің көтерілуіне, өзара сыйластыққа, төзімділікке, тұлғаралық қарым-қатынас деңгейінің жоғарлауына, азаматтық ұстанымын тәрбиелеуге, сана-сезімінің кеңеюіне мүмкіндік береді.

1. 
   Казахи. Девятитомный справочник. Исторические личности, Том 2, . 381-383Б.
   
2. 
   Алтынсарин Ыбырай. Өнер-білім бар жұрттар. - А, Жалын, 1991.
   
3. 
   Ә. Садықов. Ы Алтынсариннің өмірбаянына қосымша материалдар. - А., Мектеп, 1969.
   
4. 
   Материалы областных педагогических чтений по теме: «Идеи гуманизма, патриотизма в творчестве Ибрая Алтынсарина», Аркалык, 2008.
   
5. 
   Презентация для начальных классов "Биография Ибрая Алтынсарина". doklad.sloweb.ru
   
6. 
   ru.cyclopaedia.net/wiki/
   

Министерство образования и науки Республики Казахстан Национальная академия образования им. И.Алтынсарина

Классный час посвящается 175-летию со дня рождения великого педагога и просветителя Ибрая Алтынсарина. В нашей республике его имя носят 50 школ, Рудненский социально-гуманитарный колледж, Аркалыкский государственный педагогический институт и с 1996 года - Национальная академия образования.

Имя Ибрая Алтынсарина занимает почетное место в ряду имен исторических деятелей, составляющих национальную гордость казахского народа. Многогранная творческая и общественная деятельность Ибрая Алтынсарина была направлена на приобщение казахского народа к прогрессивной мировой культуре, укреплению дружбы между народами.

В рамках празднования юбилея Ибрая Алтынсарина Национальная академия образования проводит ряд тематических мероприятий, среди которых - международная конференция, дистанционный конкурс эссе «Пробы пера», республиканский классный час, посвященный 175-летию И.Алтынсарина.

Рекомендуется проведение республиканского классного часа с 24-го по 28-е октября 2016 года

- формирование духовных и эстетических ценностей, убеждений и модели поведения, развитие творческих способностей;

- формирование потребности в общении, творческой деятельности и самоорганизации;

- развитие художественного и эстетического вкуса;

- формирование нравственной культуры, основанной на самовоспитании и самосовершенствовании;

- укрепление чувства любви и уважения к Родине, развитие стремления говорить на государственном языке;

- укрепление чувства национальной гордости, национального самосознания;

- развитие у школьников эмоционально-ценностных ориентиров через осмысление истории и культуры своего государства.

Классный час состоит из трех основных частей:

1) вступление;

2) основная часть;

3) заключение.

Эта часть должна привлечь внимание школьников и сконцентрировать их на рассматриваемой теме. Здесь освещаются важность обсуждаемого вопроса, его значение в жизни каждого человека и общества в целом. Необходимо постараться на этом этапе сформировать у школьников серьезное отношение к тематическому общению.

Во вступлении часто используется прием перехода от известного к неизвестному.

Основная часть (30 мин.)

Раскрывается тема с использованием таких методов и форм, которые помогают достичь поставленных классным руководителем воспитательных целей.

Излагая материал, необходимо постоянно помнить основную тему. Детали обогащают изложение, но не следует слишком много времени уделять описанию деталей, иначе внимание слушателей будет ослаблено, рассеяно. Здесь полезно использовать определенные заранее ключевые моменты, чтобы не уходить в сторону от изложения темы.

В основной части классного часа желательно использовать иллюстрации, наглядный материал, но не слишком часто, иначе интерес школьников может снизиться.

Это кульминация классного часа. В заключительной части подводятся итоги общения, делаются выводы, желательно, чтобы в их определении участвовали сами учащиеся (это способствует самовоспитанию).