Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім департаменті

1 
 
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі 
 
Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім департаменті 
 
Болон процесі және академиялық ұтқырлық орталығы 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру 
ұйымдары үшін  
 
ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРУ ПӘНДЕРІ ЦИКЛІНІҢ  
ҮЛГІЛІК ОҚУ БАҒДАРЛАМАЛАРЫ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Астана - 2018 

2 
 
 
Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары үшін 
жалпы білім беру пәндері циклінің үлгілік оқу бағдарламалары: Жинақ. – Астана, 
2018. – 275 б.
 
 
 
 
 
 
 
Ұсынылып отырған Жинақта Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі 
білім  беру  ұйымдары  үшін  жалпы  білім  беру  пәндері  циклінің  үлгілік  оқу 
бағдарламалары қамтылған. 
Үлгілік  оқу  бағдарламалары  Қазақстан  Республикасы  Білім  және  ғылым 
министрлігінің 2018 жылғы 31 қазандағы № 603 бұйрығымен бекітілген. 
Қазақстан  Республикасы  жоғары  оқу  орындарының  жұмыскерлеріне 
арналған. 
 
 
 

3 
 
Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары 
үшін жалпы білім беру пәндері циклінің үлгілік оқу бағдарламаларын 
бекіту туралы 
 
 
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 2018 жылғы 31 
қазандағы № 603 бұйрығы 
 
«Білім  туралы»  2007  жылғы  27  шілдедегі  Қазақстан  Республикасы 
Заңының 5 бабының 5-2) тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН: 
1. Бекітілсін:   
1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес жоғары және (немесе) жоғары оқу 
орыннан  кейінгі  білім  беру  ұйымдары  үшін  «Қазақстанның  қазіргі  заман 
тарихы» жалпы білім беру пәнінің үлгілік оқу бағдарламасы;  
2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес жоғары және (немесе) жоғары оқу 
орыннан  кейінгі  білім  беру  ұйымдары  үшін  «Философия»  жалпы  білім  беру 
пәнінің үлгілік оқу бағдарламасы;   
3) осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес жоғары және (немесе) жоғары оқу 
орыннан  кейінгі  білім  беру  ұйымдары  үшін  «Шетел  тілі»  жалпы  білім  беру 
пәнінің үлгілік оқу бағдарламасы;   
4) осы бұйрыққа 4-қосымшаға сәйкес жоғары және (немесе) жоғары оқу 
орыннан кейінгі білім беру ұйымдары үшін «Қазақ (орыс) тілі» жалпы білім беру 
пәнінің үлгілік оқу бағдарламасы;   
5) осы бұйрыққа 5-қосымшаға сәйкес жоғары және (немесе) жоғары оқу 
орыннан кейінгі білім беру ұйымдары үшін                                        «Ақпараттық-
коммуникациялық  технологиялар»  жалпы  білім  беру  пәнінің  үлгілік  оқу 
бағдарламасы;   
6) осы бұйрыққа 6-қосымшаға сәйкес жоғары және (немесе) жоғары оқу 
орыннан  кейінгі  білім  беру  ұйымдары  үшін  әлеуметтік  –  саяси  білім  беру 
модулінің үлгілік оқу бағдарламасы;    
7) осы бұйрыққа 7-ші қосымшаға сәйкес жоғары және (немесе) жоғары оқу 
орыннан  кейінгі  білім  беру  ұйымдары  үшін  «Дене  шынықтыру»  жалпы  білім 
беру пәнінің үлгілік оқу бағдарламасы.   
2.  Қазақстан  Республикасының  Білім  және  ғылым  министрлігі  Жоғары 
және  жоғары  оқу  орыннан  кейінгі  білім  беру  департаменті  Қазақстан 
Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:   
1)  осы  бұйрықтың  Қазақстан  Республикасының  Әділет  министрлігінде 
мемлекеттік тіркелуін;   
2)  осы  бұйрық  мемлекеттік  тіркелген  күннен  бастап  күнтүзбелік  он  күн 
ішінде оның көшірмесін қағаз және электронды түрде қазақ және орыс тілдерінде 
«Республикалык  құқықтық  ақпарат  орталығы»  шаруашылық  жүргізу 
құқығындағы  республикалық  мемлекеттік  кәсіпорнына  ресми  жариялау  және 
Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау 
банкіне енгізу үшін жолдауды;  

4 
 
3) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Білім 
және ғылым министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;  
4) осы бұйрық мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін он жұмыс күні ішінде 
Қазақстан  Республикасы  Білім  және  Ғылым  министрлігінің    Заң  қызметі 
департаментіне  осы  тармақтың  1),  2),  және  3)  тармақшаларында  көзделген  іс-
шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.  
3.  Осы  бұйрықтың  орындалуын  бақылау  Қазақстан  Республикасының 
Білім және ғылым вице-министрі А.Қ. Аймағамбетовке жүктелсін. 
4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтүзбелік он 
күн өткен соң қолданысқа енгізіледі. 
 
 
Қазақстан Республикасының  
        Білім және ғылым министрі                                                      Е. Сағадиев
 
 
 

1 
 
 
Жоғарғы және (немесе) жоғарғы оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары үшін «Қазақстанның қазіргі заман 
тарихы» жалпы білім беру пәнінің үлгілік оқу бағдарламасы 
 
 
1-тарау. Жалпы ережелер 
 
1. Осы жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары үшін «Қазақстанның қазіргі заман 
тарихы»  жалпы  білім  беру  пәнінің  үлгілік  оқу  бағдарламасы  (әрі  қарай  –  бағдарлама)  «Білім  туралы»  Қазақстан 
Республикасының 2007 жылдың 27 шілдесінде Заңының 5-бабының 5-2) тармақшасына сәйкес әзірленді және оқытудың 
мақсатын, міндеттерін, құрылымын, мазмұнын, әдістерін айқындайды.  
2. Осы бағдарлама Қазақстанның қазіргі заман тарихын зерделеу негізінде алынған білім арқылы, студенттің тарихи 
санасын  қалыптастыруға арналған.  
Қазақстанның қазіргі заманғы тарихының көп қырлылығы мен тарихи маңызы сонда, мемлекеттің біртұтас сипатын 
көрсету,  қоғамдық  сананы  қалыптастыру,  ұлттық  идеология,  азаматтардың  жасампаздық  белсенділігін  дамыту,  елдің 
зияткерлік әлеуетін көтеру осы пән шеңберінде жүзеге асады.  Қазақстан қоғамының алға қойған мақсаттарының сәтті 
жүзеге  асырылуы  үшін  рухани  негіз  қажет.  «Рухани  жаңғыру»  бағдарламасы  тарихи  және  мәдени  дәстүрлердің 
сабақтастығына негізделетін қоғамдық сананы жаңғыртудың механизмдерін айшықтап береді. 
3. Жоғарғы білім берудің білім беру бағдарламасының құрылымына сәйкес осы бағдарлама бойынша оқу ұзақтығы 
150 академиялық сағатты (5 академиялық кредит) құрайды. 
 
 
2-тарау. Бағдарламаның мақсаты, міндеттері және күтілетін нәтижелері  
 
4. Бағдарламаның мақсаты - Қазақстанның қазіргі заман тарихының негізгі  тарихи кезеңдері туралы шынайы, толық 
білім беру;  мемелекеттіліктің қалыптасуы мен дамуы, тарихи-мәдени үдерістердің үздіксіздігі мен сабақтастығына білім 
алушылардың назарын аудару. 
1) 
ғылыми дүниетаным мен азаматтық ұстанымды қалыптастыратын Қазақстанның қазіргі заман тарихы білімін 
жүйелеу;  

2 
 
2) 
Қазақ  халқының  этногенезі  мәселесін,  Ұлы  Дала  аумағындағы    мемлекеттілік  пен  өркениеттер  түрлері 
эволюциясын, аса маңызды тарихи фактілер мен оқиғалар жиынтығын, тарихтың сабақтары мен заңдарын тұтастай және 
объективті түрде қарастыруды көздеген қазіргі Отан тарихының ғылыми-негізді тұжырымдамасын жасау; 
3) полиэтникалық  және  поликонфессионалды  қазақстандық  қоғамды  біріктірудің  идеологиялық  және  рухани 
негіздерін қалыптастыру;  
4) 
жеделдетілген  модернизация  мен  республиканың  экономикалық  және  идеялық-мәдени  жетістіктерге  қол 
жеткізген даму моделін шынайы ғылыми тарихи білім мазмұнымен толықтыру; 
5) 
Дүниежүзілік  тарих  ауқымындағы  бүгінгі  Қазақстан  қазіргі  заман  тарихының  қайталанбас  ерекшелігі  мен 
маңыздылығын анықтайтын ғылыми қағидаларын ашу. 
6. Бағдарламаны меңгеру қорытындысы бойынша білім алушы келесі оқу нәтижелеріне ие болады:  
1) тәуелсіз Қазақстан мемлекетінің қалыптасу  кезеңдері мен тарихи сабақтастығы жөніндегі білімін көрсетеді;   
2)  өткен  тарихи  оқиғалар  мен  көріністерді  адамзаттың  әлемдік-тарихи  дамуымен  байланыстыра  көрсетіп,  сыни 
қарайды; 
3) Қазақстанның қазіргі заман тарихы оқиғаларының барысы мен салдарын тарихи сипаттау мен талдау тәсілдерін 
меңгереді; 
4)  тарихи  өткенге  сыни  қарап,  дәлелді  мағлұматтардың  негізінде  қазіргі  қоғамдық  мәселелерді  шешу  жолын 
түсіндіреді; 
5) қазіргі қазақстандық даму моделінің ерекшеліктерін және маңыздылығын дәлелдеу;  
6)  тарихи-мәдени  дамудың  үздіксіздігі  мен  ортақтық  ұғымдарын,  Қазақстанның  рухани  мұрасының  терең 
тамырларын салыстырады; 
7) ұлттық басымдықтарға сәйкес тарихи сана мен дүниетанымдық қағидалардың қалыптасуының маңыздылығын 
анықтайды; 
8)  қоғамның  демократиялық  құндылықтарды  толеранттық  өзаракелісушілікті  азаматтық  ұстаным  тұрғысында 
қабылдайды.  
 
3-тарау. Бағдарламаның құрылымы мен мазмұны 
 
7.  Осы  бағдарлама  пәннің  мақсаты  мен  міндеттерін,  тақырыптық  жоспарын,  оқыту  әдістерін,  оқу  нәтижелерін 
бағалау критерийлерін, пререквизиттері мен постреквизиттерін шолудан басталады.  

3 
 
8.  Пәннің  мазмұнын,  семинар  (практикалық)  сабақтарының  және  білім  алушылардың  өзіндік  жұмыстарының 
тақырыптарын қамтитын жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары үшін «Қазақстанның 
қазіргі  заман  тарихы»  жалпы  білім  беру  пәнінің  үлгілік  оқу  бағдарламасының  мазмұны  осы  бағдарламаға  қосымшада 
келтірілген. 
9. Бағдарламаны іске асыру барысында қолданылатын оқыту әдістері мен технологиялары: 
1)  студентті  оқытудың  орталық  объектісі  ретінде  қарастыратын  оқыту  әдісі,  ол  студенттердің  де  оқыту  үрдісіне 
рефлексивті  көзқарасына негізделген;  
2) біліктілікке бағытталған оқыту;  
3) әртүрлі форматтағы рөлдік ойындар және оқу пікірталастары; 
4) кейс-стади; 
5) жобалар әдісі. 
10. Бағдарламаның пререквизиттері мен постреквизиттерін жоғары оқу орнының өзі тағайындайды. 
 
 
 

4 
 
Жоғарғы және (немесе) жоғарғы 
оқу орнынан кейінгі білім беру 
ұйымдары үшін «Қазақстанның 
қазіргі заман тарихы» жалпы білім 
беру пәнінің үлгілік оқу 
бағдарламасына қосымша 
 
 
Жоғарғы және (немесе) жоғарғы оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары үшін «Қазақстанның қазіргі заман 
тарихы» жалпы білім беру  пәнінің үлгілік оқу бағдарламасының мазмұны 
 
№ 
Пәннің мазмұны   
Семинар 
(практикалық) 
сабақтар 
тақырыптары  
Білім 
алушылардың 
өзіндік 
жұмыстарының 
тақырыптары  
Сағат
тар 
саны 
1 апта: Пәнге кіріспе. 
1 
        Отандық  тарихты  оқудың  тұжырымдамалық  негіздері. 
Қазақ мемлекеттілігінің тарихи бастаулары мен сабақтастығы: 
ежелгі  және  ортағасырлар,  жаңа  дәуір.  Мемлекеттің  саяси, 
әлеуметтік-экономикалық 
және 
мәдени 
дамуының 
заңдылықтары.  Қазақстанның  қазіргі  заман  тарихының  басты 
мәселелерінің 
өзектелігін 
айқындау. 
«Қазақстан 
Республикасында 
тарихи 
сананы 
қалыптастырудың 
тұжырымдамасы».  Әлемдік-тарихи  үдерістер  мәнмәтініндегі 
Қазақстанның қазіргі заман тарихы. Қазақстанның қазіргі заман 
тарихының кезеңделуі. Қазақстанның қазіргі заман тарихының 
тарихи деректері мен тарихнамасының талдануы 
Тарихи жады 
негізінде мәдени 
сабақтастық және  
ұлттық-азаматтық 
бірегейлік. 
 
«Қазақ 
мемлекеттілігінің 
эволюциясы» 
тақырыбы 
бойынша 
рефлексия 
формасындағы 
эссе жазу. 
 
10 
2 апта: Қазақстандағы тәуелсіздіктің тарихи алғышарттары: ұлттық  мемлекет құру идеяларының кезеңдері. 

5 
 
2 
ХХ  ғасыр  басындағы  Қазақстандағы  әлеуметтік-
экономикалық  жағдай.  Ішкі  Ресейден  орыс  және  басқа 
еуропалық 
тұрғындарды 
қазақ 
жеріне қоныстандырудың   қарқын  алуы,  экспедициялық 
зерттеу  жұмыстарының  жүргізілуі,  қоныстандыру  мекемелері 
жүйесінің  құрылуы,  қоныс  аудара  келгендерге  жасалған 
қолдау. Қазақ  қоғамының  дәстүрлі  шаруашылығындағы 
өзгерістер. Аграрлық қатынастардың шиеленісе түсуі.  
Қазақ  жерінде  өнеркәсіп  ошақтарының  қалыптасу 
ерекшеліктері  және  оның  отарлық  сипаты.  Транспорт.  Сауда. 
Еуропалық  капиталдың  енуі.  Өнеркәсіп  орындарындағы 
жұмысшылардың әлеуметтік жағдайы. 
Қазақстандағы 
ХҮІІІ-ХІХ 
ғасыр 
басындағы 
отаршылдыққа  қарсы  ұлттық  қозғалыстардың  мақсаты, 
ерекшеліктері  және  тарихи  сабақтастығы. Қазақ  халқының 
ұлттық  қозғалысының  бастаулары.  Ұлттық  қозғалыс  түрлерін 
сипаттау.  
Қазақ  зиялыларының  қалыптасуы:  әлеуметтік  құрамы, 
білімі, қызметі.  Жәдидтік ағартушылық ойларының Ұлы Дала 
еліне 
ықпалы. 
Ресей 
империясының 
түрік-мұсылман 
халықтарының 
интеллектуалды 
элиталарының 
өзара 
ықпалдасуы. Қоғамда орталық биліктің атына арыз-тілектердің 
жазылуы.  Қарқаралы  петициясы.  Орал  және  Торғай 
облыстарынан  дін  және  жерге  байланысты  жазылған  арыз-
тілектер.  Жер  мәселесінің  қойылуы.  Бұл  құжаттық 
материалдардың  бағдарламалық  сипаты.    Мұсылмандардың 
қайырымдылық қоғамдары және олардың қызметі.  1905 жылғы 
17  қазандағы  патша  манифесі.  Қазақтардың  Ресейдің  І  –  ІІ 
Мемлекеттік  Думаларының  жұмысына  қатысуы.  Аграрлық 
Азаттық қозғалыс 
идеологиясының 
қалыптасуы мен 
ұлт зиялылардың 
қызметі. 
 
«Саяси 
партиялар: 
большевиктер, 
кадеттер, 
әлеуметтік 
революционерлер
, «Алаш», «Үш 
Жүз», «Шуро-и 
Исламия», 
«Шуро-и-улемия» 
және т.б. 
тақырыптар 
бойынша 
ғылыми-зерттеу 
жобасын әзірлеу. 
 
10 

6 
 
мәселе 
және 
қазақ 
депутаттары 
А.Бірімжанов пен Б.Қаратаевтың сөздері.  
Ресейлік  түрікшілдіктің  доктринасы:  қазақ  ұлттық 
қозғалысының қалыптасуына әсері. Қазақ зиялыларының  дума 
жанындағы мұсылман фракциясы құрамындағы қызметі. 1907 
ж. 3 маусым заңы бойынша қазақтан депутат сайлау құқының 
жойылуы. 
Қазақ 
саяси 
тобы   өкілдерінің жалпыресейлік мұсылман  съездеріне  (С.- 
Петербург,  Н.-  Новгород)  қатынасуы.  Империяның  түрік-
мұсылман  халықтарының  консолидациясындағы  «Иттифак-
эль-муслиминнің» (Мұсылмандар одағы) рөлі.  
Бірінші  дүниежүзілік  соғыс  жылдарындағы  Қазақ  өлкесі. 
Қазақстандағы соғыс тұтқындары. Жалпыұлттық дағдарыстың 
пісіп-жетілуі.  1916  жылғы  ұлт-азаттық  көтеріліс,  оның 
себептері,  қозғаушы  күштері,  басталуы,  барысы  және  негізгі 
кезеңдері.  1916  жылғы  көтеріліске  қазақ  зиялыларының 
көзқарасы. Тылдағы қара жұмысқа алынған қазақ жастарының 
жағдайы. Ә.Бөкейхановтың шақыруымен  тыл  жұмысындағы 
жастармен  жұмысқа  ұлт  зиялыларының  өз  еркімен аттануы. 
Бұл  азаматтық  актінің  салдары  және  тарихи  маңызы. 
Көтерілістің  жеңілу  себептері  және  тарихи  маңызы.  Патша 
өкіметінің  жазалау  шараларының  салдары.  Қазақтардың 
Қытайға  (Құлжа  өлкесі,  Қашқар),  Ауғанстанға  жаппай 
иммиграциясының  алғашқы  толқыны.  Тәуелсіз   Қазақстан 
тарихнамасында  1916  ж.  көтерілісті  бағалауға  жаңаша 
көзқарастың қалыптасуы.   
Ресейдегі 
ақпан 
буржуазиялық-демократиялық 
революциясы  және  оның  Қазақстанға  ықпалының  ерекшелігі. 
Уақытша өкіметтің жергілікті басқару органдарының құрылуы. 

7 
 
Революциялық 
өзгерістерге 
байланысты 
ұлт-азаттық 
қозғалыстың жаңа міндеттері.  Қазақ саяси басқарушы тобының 
Қазақ  комитеттерін  құруға  байланысты  шақырулары.    Қазақ 
комитеттерінің  құрылуы  ұлттық  мемлекеттілікті  жаңғырту 
әрекетінің көрінісі. Облыстарда өткізілген қазақ съездері және 
оларда  қаралған  мәселелер. Ұлттық  саяси  топ  өкілдерінің 
Уақытша  өкімет  органдары  құрамындағы  қызметі.   1917 
жылдың 
жазындағы 
саяси 
дағдарыс. 
Шілдедегі Жалпықазақ съезі және оның Алаш партиясын құру 
туралы 
шешімі. 
Партияның 
бағдарламасы. Жалпыресейлік Құрылтай 
Жиналысына 
депутаттар сайлау, Алаш партиясының жеңісі.   
 Жаңа 
заман 
дәуіріндегі 
ұлттық 
идея, 
ұлттық 
мемлекеттіктің  қалыптасу  эволюциясы.  ЮНЕСКО  шешімімен 
Алаш  қозғалысының  көшбасшысы Ә.Н.Бөкейхановтың 150 
жылдық  мерейтойының  атап  өтілуі. Алаш  қозғалысының  100 
жылдығы: 
ұлттық 
интеллигенцияның 
саяси, 
мәдени-
ағартушылық қызметіне жаңа көзқарастың қалыптасуы.  
3 апта: Азаматтық-саяси қайшылықтар. 
3 
Қазан төңкерісі және Қазақстанның саяси өмірі. Уақытша 
өкіметтің 
мемлекеттік 
институттарының 
ыдырауы, 
большевиктердің  билікке  келуі.  Ресей  халықтарының  құқы 
Декларациясы (15 қараша 1917 ж.) жариялануы. 
Желтоқсандағы  жалпықазақ съезі. Ә.Бөкейхановтың  төра
ғалығымен  Алашорда  (Халық  кеңесі)  үкіметінің  құрылуы. 
Алаш  автономиясын  жариялауға дарялық.  Қоқан  қаласында 
Түркістан  автономиясы  (Қоқан  Автономиясы)  үкіметінің 
құрылуы. М.Шоқайдың естеліктері.  Советтік  биліктің  орнауы. 
Алашорда  және  Қоқан  автономиясы  билік  орындарының 
Қазақстандағы 
кеңестік биліктің 
әлеуметтік-
экономикалық 
және саяси 
өзгерістерінің 
ерекшеліктері. 
«Қазақстандағы 
аштық, 1921-1922 
жж.: құжаттар, 
статистика, 
ақпарат» 
деректері 
бойынша 
контент- талдау 
дайындау. 
 
10 

8 
 
таратылуы.  Кеңес  өкіметінің   Қазақ  комитеттерін  «ұлттық-
буржуазиялық» биліктің көрінісі ретінде тануы.   
Қазақ  жері:  «ақтар»  мен  «қызылдардың»   текетірес 
күрестерінің  аясында.  Алашорда  үкіметінің  қазақ  әскери 
жасақтарының  іс-қимылдары.  Қазақ  халқын  таптық  тұрғыдан 
екіге бөлу. Соғыс қимылдарының бүкіл қазақ өлкесін қамтуы. 
«Әскери коммунизм» саясатының   қазақ өлкесіндегі арандату 
әрекеттері. Қырғыз (Қазақ) революциялық комитетінің ұлттық 
мемлекет  құру  идеясын  күйретуі.  Алашорда  үкіметіне 
«кешірім»  жариялануы.  А.  Байтұрсынұлының  В.И.Ленинге 
жолдаған  хаттары,  оларда  большевиктер  ұстанымына 
айтылған сын.  Қырғыз  (Қазақ)  АСР-ның  құрылуы  –  ұлттық 
мемлекет  құру  идеясын   таптық  негіздегі  мемлекет  құру 
идеясымен 
ауыстыру.  
Қырғыз 
(Қазақ) 
АКСР-нің 
территориялық  аймағының  «жоғарыдан»   белгіленуі.  Қазақ 
АССР  және  Түркістан  Республикасы.  Мұсылман  бюросы 
және Түрккомиссия:  саяси  билік  үшін  күрес.  Тұтас  Түркістан 
идеясы,  жеңіліс  табуы.  Т.  Рысқұлов  және  М.  Сұлтанғалиев. 
Басмашылар қозғалысы. Әнуар Паша және А.З. Валидов.   
 Кеңестік  тоталитарлық  басқару  жүйесінің  негіздерінің 
қалануы.  Жер-су  реформасының  мақсаты.  Оны  жүзеге 
асырудағы  ауытқулар  мен  қателіктер.  Қазақстандағы  жаңа 
экономикалық  саясат  (ЖЭС). Оған  көшудің  әлеуметтік-
экономикалық  және  саяси  негіздері.  ЖЭС-тің  мазмұны  және 
оны  жүзеге  асыру   ерекшеліктері.  Қазақстандағы  аштыққа 
қарсы  қазақ  зиялыларының  күресі.     Қазақ  өлкелік  партия 
комитетінің  «қазақ  ұлтшылдығына»  қарсы  күресі.  Түркістан 
республикаларын  ұлттық-мемлекеттік  межелеу  -  біртұтас 

9 
 
Түркістан  идеясының   біржақты  күйреуі.  Қазақ  жерлерінің 
ҚКАСР құрамына біріктірілуі.  
4 апта: Кеңестік мемлекеттік құрылыс үлгісінің жүзеге асырылуы. 
4 
       Коммунистік  партияның  қоғамдағы  саяси  дара  билігінің 
күшеюі. 
Жаңа 
көпұлтты 
империя 
- 
КСРО-ның 
құрылуы. Ф.И.Голощекиннің  «Кіші Қазан» идеясы және оның 
қатерлі  мазмұны.  Қазақ  өлкелік  партия  комитетінің  жер 
мәселесіне  байланысты  шешімінің   отарлық  мазмұны.  Қазақ 
зиялыларын 
қуғындаудың 
басталуы. 
Қазақстанды 
индустрияландырудың  жолдары  мен  әдістеріне  байланысты 
теориялық 
айтыстар. 
Қазақ 
қайраткерлерінің 
индустрияландыруға  байланысты  пікірлері.  Қазақстанды 
индустрияландырудың ерекшеліктері.  
         Қазақ  ауылын  кеңестендіру–дәстүрлі  қазақ  қоғамын 
талқандау.  Жайылымдық-шабындық жерлерді бөлу және оның 
нәтижелері.  Бай қожалықтарын тәркілеу және оның әлеуметтік- 
экономикалық  салдарлары.  Көшпелі  және  жартылай  көшпелі 
қазақ  шаруалары  қожалықтарын  күшпен  отырықшылыққа 
көшіру.  Ауыл  шаруашылығын  жаппай  ұжымдастыруға  көшу. 
Ұжымдастырудың  әдістері,  түрлері,  қарқыны.  Еріктілік  пен 
заңдылық 
принциптерінің 
бұзылуы. 
Адам 
құқының 
тапталуы.   Ауқатты  шаруалар  қожалығын  тап  ретінде  жою. 
Қазақтардың  дәстүрлі  шаруашылық  жүйесінің  күйреуі. 
Меншіктен айыруға және күштеп ұжымдастыруға қарсы халық 
наразылығы  мен  көтерілістер  –  ұлт-азаттық  қозғалыстар 
жалғасы.  Қазақтардың  шетелге  ауа  көшулері.  Қазақтардың 
аштан  қырылуы.  Қазақ  босқындарының  қайғылы  тағдыры. 
«Бесеудің  хаты».   Т.Рысқұловтың   И.Сталинге хаты-ащы 
шындықтың ақиқаты.  Аштықтың демографиялық салдарлары. 
Қазақ халқының 
дәстүрлі 
шаруашылығы 
бұзылуының 
салдары. 
Тақырып 
бойынша 
ғылыми-зерттеу 
жобасын әзірлеу: 
«Білім беру 
жүйесіндегі 
кеңестік үкімет 
реформаларының 
қарама-
қайшылықтары: 
қазақ тілінің араб 
таңбасынан 
кириллицаға 
ауысуы және А. 
Байтұрсынов 
бастаған топ 
реформаларына 
қарсылық 
көрсетуі». 
 
10 

10 
 
30-шы жылдардың екінші жартысындағы  Қазақстанның ауыл 
шаруашылығындағы ауыр ахуал.   
      Қазақстанның  қоғамдық-саяси  өміріндегі,  мәдениетіндегі, 
білімі мен ғылымындағы ұлт мәселесіндегі таптық-партиялық 
принципті  ұстану  залалдары  және  оның  ұлыдержавалық 
астарлары. 
Қазақ 
мүддесін 
қорғаушылар 
С.Сәдуақасовтың, С.Қожановтың және Ж.Мыңбаевтың ұстаны
мдары.  М.Шоқайдың  эмиграциядағы  саяси  қызметі  –  түрік 
халықтарының  рухани  жаңаруына  бағытталған  елеулі  қадам. 
Оның    «Кеңестер  билігіндегі  Түркістан» ж.б.   еңбектері.  Ұлт 
зиялыларына 
қарсы 
қуғын-сүргін 
– 
қазақ 
ұлтын рухсыздандырудың  және мәңгүрттендірудің  бастауы.  
Қазақстанды  әкімшілік-территориялық  аудандастыру  – 
тоталитарлық  басқаруға барар қадам. Қазақ АКСР-ның одақтас 
республикаға айналуы. Сталиндік «үлкен»  қуғын-сүргін, оның 
ауқымы  мен  ауыр  салдарлары.      Саяси  сенімсіздік  пен 
жекеленген  халықтарды  Қазақстанға  еріксіз  қоныс  аудару  – 
ұлттық намысты қорлаудың нақты мысалы.  
Білім беру жүйесінің қалыптасуы. Сауатсыздықпен күрес. 
Ұлттық  және  мәдени  негіздердің  күйзелісі.  Әдебиет  пен 
өнердегі  социалистік  реализмнің  біржақтылығы.  Театр  және 
музыка өнері. Қазақстан жазушылары мен композиторларының 
шығармашылық  қызметі.  Мәскеудегі  Қазақстан  әдебиеті  мен 
өнерінің  он  күндігі  –  ұлт  рухының  өміршеңдігінің  айқын 
көрінісі. Ғылым мен ғылыми мекемелердің дамуы. КСРО  ҒА-
ның Қазақстандық филиалы. 
Екінші  дүниежүзілік  соғыс  қарсаңындағы  кеңестік 
биліктің сыртқы  және  ішкі  саясатының  негізгі  бағыттары. 
Соғысқа  дейінгі  Қазақстандағы  қоғамдық-саяси,  әлеуметтік-

11 
 
экономикалық  және  мәдени-рухани  ахуал.  Фашистерден 
отанды  қорғау  соғысының  басталуы.  Майдан  шебіне  жақын 
аудандардан  Қазақстанға  халықты,  өнеркәсіп  орындары  мен 
мәдениет  ошақтарын  көшіріп  әкелу.  Республика  өмірін  соғыс 
қажетіне  шұғыл  бейімдеу.  Қазақстан  жерінде  жасақталған 
әскери бөлімдердің ірі шайқастарға қатысуы және жанқиярлық 
ерліктері. Қазақстандықтар  –  партизан  қозғалысына  дем 
берушілер. Кеңес Одағының батыры атанған қазақстандықтар 
мен 
қатардағы 
жауынгерлердің 
ерліктері 
- ата-баба 
қаһармандығының  дәстүрлі жалғасы.   Соғыс тұтқындарының 
тағдыры.  Ерлігі  бағаланбаған  қазақстандықтар  –  кеңестік 
биліктің әділетсіздігінің  айқын көрінісі. «Түркістан» легионы. 
М.Шоқай соғыс  жылдарындағы  әрекеті.   Екінші  дүниежүзілік 
соғыстың 
ащы 
қорытындылары 
мен 
тағылымды 
сабақтары.  Соғыс  жылдарындағы  ғылым,  мәдениет  және 
халыққа білім беру қызметі.  
5 апта: ХХ ғасырдың екінші жартысындағы Қазақстандағы кеңестік реформалардың қайшылықтары мен 
зардаптары 
5 
Соғыстан  кейінгі  жылдағы  Қазақстандағы  ауыр  ахуал. 
Бейбіт  құрылысқа  бейімделу  ауыртпалықтары.  Әскери-
өнеркәсіптік  базаны  жеделдету  бағытын  қолға  алу.  Қазақстан 
халық  шаруашылығындағы  қиыншылықтар  мен  проблемалар. 
Республика  өңіріндегі  ядролық  сынақтар  және  олардың 
зардаптары.  Білім  мен  ғылымдағы  жағымды  өзгерістер. 
Жалпыға  бірдей  жеті  жылдық  білім  беру  жүйесінің  орнауы. 
Жоғарғы  және  арнаулы  орта  білім  беретін  оқу  орындарының 
ашылуы.  Кәсіптік-техникалық  білім  беру  жүйесі.  Қазақстан 
Ғылым  Академиясының  құрылуы.  Партияның  шешімдерінде 
Кеңестік 
қоғамның саяси 
және әлеуметтік-
экономикалық 
дағдарысы. 
Тақырып 
бойынша  
ғылыми-зерттеу 
жобасын әзірлеу: 
«Адам 
құқықтарын 
шектеуге 
бағытталған, 
қоғамдық 
өмірдегі 
партиялық 
10 

12 
 
мәселені үстірт шешетін волюнтаристік әрекеттердің өсе түсуі. 
И.Сталиннің жеке басына табынушылық саясатын сынау.  
Н.Хрущевтың  «жылымығы»  жылдарындағы  Қазақстан. 
Күнәсіз  қуғындалған  мемлекеттік,  қоғамдық  қайраткерлерді 
«ақтау»  және  оның  жартыкештік  сипаты.  Партиялық-
мемлекеттік  басқару  жүйесіндегі  Хрущевтің  реформасы  және 
оның тиянақсыздығы. Ұлт мәселесіндегі шектеулердің күшейе 
түсуі.  Одақтық  билік  пен  Қазақстан  үкіметі  арасындағы 
қатынастардың күрделілігі. Теміртау оқиғасы. Реформаторлық 
бағыттағы  шаралардың  жартыкештігі.  КСРО  мен  ҚазКСР 
арасындағы 
территориялық 
мәселелерді 
шешудегі 
қайшылықтар – Мәскеудің ұлттық мүддені ескермейтіндігінің 
айқын  көрінісі.  1955,  1962  жылдарда  шетелдік  қазақтардың 
Қазақстанға оралуы.  
Ауыл 
шаруашылығын 
әміршіл-әкімшіл  әдістермен 
көтеруге  бағытталған  шаралар.  Әкімшілік  әдістерден 
экономикалық  әдістерге  көшуге  талпыныс.  Экономиканы 
басқару  саласындағы  тиянақсыз  реформалар.  Салалық 
министрліктердің таратылып, совнархоздардың құрылуы 
Жоғарғы  партиялық-мемлекеттік  басқару  жүйесіндегі 
ойластырылмаған  біржақты  өзгерістер. Л.Брежнев бастаған 
номенклатуралық  топтың  билікке  келуі.  1965  –  1966 жж. 
экономикалық  реформалардың  аяқсыз  қалуы.  Экономиканың 
экстенсивтік үлгісінің орнығуы. Кеңестік экономиканы басқару 
тәсілдерін  орталықтандыру  тұрғысынан  өзгерту  және 
өнеркәсіптік,  аграрлық  реформалардың  қайшылықтары. 
Мемлекеттік меншіктің басымдылығы жағдайындағы кеңестік 
менеджмент  жүйесінің  және  тұтастай  модернизациялық 
моделінің 
тиімсіздігі. 
Идеологиялық 
тоқырау: 
ресми 
бақылаудың 
күшеюі: кәсіби 
тарихшы 
Е.Б.Бекмаханов-
тың Кеңесары 
Қасымов бастаған 
көтеріліс тарихын 
зерттеуі бойынша 
«әділетсіз» 
айыпталуы». 
 

13 
 
марксизмнің  дағдарысы,  зиялылардың  астыртын  әрекеттері, 
диссиденттік  үйірмелер  қызметі.  60-70-ші  жылдарға  қазақ 
жастарының  бейресми  студенттік  үйірмелерінің  ұлттық 
жаңғырудағы рөлі («Жас тұлпар»).   
КСРО өнеркәсібінің дамуына Қазақстанның қосқан үлесі. 
Өнідірстегі  өзін-өзі  басқарудағы  шектеулер  және  оның 
дамуындағы  қайшылықтар.  Жұмысшылардың  әлеуметтік-
тұрмыстық 
жағдайның 
келеңсіздігі. 
Кәсіпорындардағы 
дағдарыстың өршуі.  
Әкімшіл  басқарудың  аграрлық  саладағы  қайшылықтарды 
асқындыра  түсуі.  Кеңестік  өкіметтің  ауыл  мен  деревняны  іс 
жүзінде  кедейшілік  пен  тоқырауға  ұшыратуы.  Ауыл 
еңбеккерлерін  материалдық  ынталандырудың  төмендеуі. 
Аграрлық  саланың   басқару  мен  ұйымдастырудың  өмірге 
жақын  жаңа  түрлерін  енгізуге  бағытталған  біржақты 
бастамалар 
және 
олардың 
сәтсіздіктері. 
Шаруашылықаралық аудандық агроөнеркәсіптік бірлестіктерді 
агроөнеркәсіптік 
кешендерге 
жоғарыдан 
біріктірудің 
тиімсіздігі. Қазақ ауылының келеңсіз әлеуметтік-гуманитарлық 
қырлары  «күнделікті тарих» деректерінде.   
Еңбекақыны төлеудегі әділетсіз теңгермешілік, халықтың 
басым  бөлігінде  негізгі  табыстың  төмендеуі.  Партиялық-
мемлекеттік, 
әскери 
және 
шаруашылық 
басқару 
жүйесіндегілерге берілген  артықшылықтар  –  әлеуметтік 
әділетсіздікті  өрістете  түсуге  бағытталған  қадам.  Халықтың 
материалдық тұрмыс жағдайының төмендеу себептері. Тұрғын 
үй  мәселесіндегі  шешілмейтін  қиыншылықтар.  Орталықтың 
этно-демографиялық  саясатының  келеңсіз  тұстары:  ішкі 
миграцияны, соның ішінде қазақтардың ауылдан қалаға көші-

14 
 
қонды  тежеуді   паспорттық  жүйе,  «тіркеу»  (прописка),  тілдік 
кемсітушілік  (дискриминация),  жолдармен  жүзеге  асырып 
отыруы. Ауыл тұрғындарының азаматтық құқықтарына қысым 
жасау.   Ақшаның  құнсыздануы.  Тұтыну  тауарларының 
тапшылығы. 
«Көлеңкелі 
экономика» 
(қара 
нарық), 
криминалдық  топтардың  таралуы.  Экологиялық  дағдарыстар. 
Арал  қасіреті.  Оның  табиғи  экологиялық  және  техногендік 
себептері.  Кеңестік милитаристік империя жасақтаған әскери-
өнеркәсіптік  кешенінің  қазақ  халқына  тигізген  трагедиялық 
зардабы:  Семей  ядролық  сынақ  полигоны (1949-1991). 
Атомдық 
радиациядан 
болған 
жергілікті 
халықтың 
денсаулығындағы 
генетикалық 
зақымдар,  
жаппай 
онкологиялық,  психикалық,  т.б.  аурулардың  таралуы. 
Өнеркәсіп өндірістерінің қоршаған ортаны ластауы.   
 Мәдениет  пен  ғылым.  Жоғарыдан  әміршіл  басқарудың 
күшеюінен  мәдени  және  рухани  өмірдегі  қайшылықтардың 
тереңдей түсуі.  
6 апта: Қазақстандағы «қайта құру» саясатының сипаты. 
6 
КОКП-ның  әміршіл-әкімшіл   басшылық  рөлі  мен 
М.С.Горбачевтың  демократияшыл,  реформаторлық  қызметі 
арасындағы  
қарама-қайшылық. 
Жариялылық 
пен 
демократияны 
насихаттау 
барысында 
одақтық 
республикаларда 
туындаған 
ұлттық 
шиеленістер. 
Экономикалық дағдарыс. КСРО –ның әкімшіл-әміршіл жүйесін 
демократиялық жолмен қайта құруға талпыныстар.    
Елді  басқарудағы  елеулі  өзгерістер  және  реформаторлық 
бағыттың  біртіндеп  үстемдік  алуы.  Қайта  құру  мен 
жариялылықтың экономикаға әсері. Ұлттық республикалардың 
экономикалық өзін-өзі басқаруға және өзін-өзі қаржыландыруға 
Қазақстандағы 
орталыққа карсы 
күштер мен 
ұлттық сананың 
өсуі. 
Келесі тақырып 
бойынша эссе 
түріндегі 
рефлексия: 
тарихи 
шынайылықтың 
әсерінен 
тұлғаның түрлену 
үдерісі. 
 
10 

15 
 
қол  жеткізу  жолындағы  талпыныстары.  Экономиканы 
басқарудағы  өзгерістер.  Одақтық  басқару  жүйесіндегі 
жекелеген  мемлекеттік  кәсіпорындардың  республикаларға 
қайтарылуы.  Экономикалық  тәуелсіздікке  жету  шараларының 
жартыкештігі.  
Д.А.Қонаевтың  Қазақстан  Компартиясының  Бірінші 
хатшысы ретіндегі қызметі.  Алматыдағы және республиканың 
басқа қалаларындағы Желтоқсан көтерілісі және оның шынайы 
себептері.  Партиялық  басшылықтың  бастамасымен  жастарға 
және  зиялы  қауым  өкілдеріне  қарсы  бағытталған  қуғын-
сүргіннің  қайта  өршуі.  Орталық  биліктің  оқиғаға  берген 
әділетсіз  бағасы.  Қазақстанда  ұлт-азаттық  сананың  өсе  түсуі. 
Алаш  қозғалысы  қайраткерлерінің  ресми  ақталуы  және  оның 
жартыкештігі.  Жаңа  қоғамдық  ұйымдар  мен  партиялардың 
пайда  болуы.  Қазақ  КСР-ның  Жоғарғы  Кеңесінің  сайлануы. 
Президенттік институттың енгізілуі және тұңғыш президенттің 
сайлануы.  Тіл  туралы  заңның  қабылдануы  мен оның  маңызы. 
Қазақ  КСР-ның  мемлекеттік  егемендігі  туралы  Декларация. 
1991ж  тамыз  бүлігі.  КОКП  қызметінің  тоқтатылуы.  Кеңестер 
Одағының 
ыдырауы 
және 
Тәуелсіз 
Мемлекеттер 
Достастығының (ТМД) құрылуы.  
7 апта: Қазақстан Республикасының мемлекеттік құрылымының қалыптасуы 
7 
«ҚР  мемлекеттік  тәуелсіздігі  туралы»  Конституциялық 
заң.  Қазақстандағы  алғашқы  жалпұлттық  Президент  сайлауы. 
Қазақ  КСР  –  Қазақстан  Республикасы  болып  өзгертілуі. 
Тәуелсіздік  ұлттық  және  мемлекеттік  құрылыстың  факторы 
ретінде.    Тәуелсіз  Қазақстан  дамуының  мемлекеттік 
стратегиясын айқындау. Қоғамды демократияландыру үдерісін 
дамыту.  Дербес дамудың дара жолын айқындау.  
Қазақстанның 
ұлттық 
қайта 
жаңғыруы  және 
демократиялық 
құқықтық 
мемлекеттің 
Тақырып 
бойынша эссе 
түріндегі 
рефлексия: 
Мәдени-тарихи 
мұрадағы және 
патриотизмді 
10 

16 
 
Мемлекеттің  ішкі  және  сыртқы  саясатын  қалыптастыру. 
Қоғамның  конституциялық  құрылыс  негізін  жасау.  ҚР 
рәміздері  –  туды,  елтаңбаны,  әнұранды  бекіту. Қазақстан 
Республикасының  Қарулы  күштерін  құру  туралы  заң. Елдің 
егемендігін, 
тұтастығын,  
қорғанысын, 
азаматтарының 
қауіпсіздігін  қамтамасыз  ететін  ұлттық  армияның құрылуы. 
Президент  Н.Ә.Назарбаевтың  «Ұлттық  валютаны  енгізу 
туралы» 
Жарлығы 
және 
оның 
маңызы. 
Қазақстан 
Республикасының  мемлекеттік  шекарасын  анықтау.  Ұлттық 
қауіпсіздікті  нығайту.  Мемлекеттік  сәйкестікті  дамыту, 
азаматтық  бірлікті және саяси тұрақтылықты нығайту.  
Бүкілхалықтық  референдум,  қазіргі  қолданыстағы  ҚР 
Конституциясын  қабылдау.   Қазақстанда  парламентаризмнің 
дамуы.  Атқарушы  биліктің  ішіндегі  мемлекеттік  басқару 
жүйесін  жаңарту.  Орталық  пен  аймақтардың,  мемлекеттік 
басқару 
деңгейі 
арасындағы 
өкілдіктерді 
бөлу, 
орталықсыздандыру.  Жергілікті  өзін-өзі  басқару  туралы 
Заң. Құқық қорғау органдарының (сот, прокуратура, милиция, 
арнайы  қауіпсіздік  қызметтері  және  т.б.)  құрылуы. Құқықтық 
реформа  және  заңдарды  ізгілендіру.  Құқық  қорғау  жүйесін 
оңтайландыру.  Азаматтардың  құқығы  мен  бостандығын 
қорғауды  нығайту.  ҚР-ның  «Сыбайлас  жемқорлықпен  күрес 
туралы» Заңы және оның нәтижелері.  
Биліктің  негізгі  үш  тармағының:  Президент,  Парламент 
және Үкіметтің біріккен еңбегінің нәтижесінде еліміздің саяси 
жүйесінің барлық құрамдас  бөліктері  қызметінің құрылымдық, 
ұйымдық-құқықтық  және  өзара  қарым-қатынасы   мәселелерін 
жан-жақты  реттейтін,  еліміздің  демократиялық,  зайырлы, 
құқықтық  және  әлеуметтік  мемлекет  орнату  бағытында 
құрылуы. 
 
қалыптастырудағ
ы саяси 
рәміздердің 
маңыздылығы. 
 

17 
 
әлеуметтік-экономикалық  дамуын   қамтамасыз  ететін  заң 
жүйесінің  жаңадан  түзіліп,  қабылдануы  және  бұл  үрдістердің 
қоғамдық  қатынастардағы  қажеттіліктерге  байланысты  үнемі 
жетілдірілуі. 
Президенттің  Қазақстан  халқына  алғашқы  Жолдауы: 
«Қазақстан – 2030. Барлық қазақстандықтардың өсіп-өркендеуі, 
қауіпсіздігі  және  әл-ауқатының  артуы»,  ҚР   дамуының  ұзақ 
мерзімге  арналған  басым  бағыттары.  Астананы  Алматыдан 
Астанаға көшіру.   
«Қазақстан – 2050» стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің 
жаңа саяси бағыты» ҚР Президенті-Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың 
Қазақстан  халқына  Жолдауы.«Қазақстан  жолы-2050:  Бір 
мақсат,  бір  мүдде,  бір  болашақ» атты   ҚР  Президенті    Н.Ә. 
Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы.   
8 апта: Экономикалық дамудың қазақстандық үлгісі 
8 
Өтпелі 
кезеңнің 
қиыншылықтары: 
экономикалық 
дағдарыс, әлеуметтік  шиеленіс, тұрмыс деңгейінің төмендеуі, 
жұмыссыздық,  қылмыстың  көбеюі.  Оларды  еңсеру  жөніндегі 
шаралар:  экономиканың  құрылымын  өзгерту,  әлеуметтік 
бағдарланған  нарық  құру,  жекешелендіру  және  бағаны 
ырықтандыру,  инвестициялық  саясат.  Н.Ә.Назарбаевтың 
қанатты  нұсқамасы  –  «ең  әуелі  экономика  –  сонан  соң  – 
саясат».   
Жоспарлы  экономикадан  нарықтық  экономикаға  көшу. 
Өнеркәсіп,  аграрлық  және  қаржы-банк   секторлары  сияқты 
экономиканың шешуші салаларының даму басымдықтары мен 
келешегі. Қазақстан экономикасын реформалаудың бағыттары 
–  экономика  дамуының  кластерлік  принципі,  еңбек  өнімділігі 
деңгейін 
арттыру, 
заманауи 
технологияларды 
енгізу, 
Қазақстан 
Республикасының 
экономикалық 
реформаларының 
жаңғыруы 
кезеңдері 
мен 
ерекшеліктері. 
«Экономикалық 
дамудың 
кластерлік 
принципі» - елдің 
бәсекеге 
қабілеттілігін 
арттыру» 
тақырыбында 
бағдарлама 
немесе жоспар 
әзірлеу. 
 
10 

18 
 
инвестициялық,  салық,  аграрлық-индустриалдық  саясаты, 
инфрақұрылымды  әсіресе  көлік  және  байланысты  дамыту. 
Стратегиялық  маңызы  бар  жаңа  темір  жол  магистралін  салу. 
Қазақстандық экономиканы дамытуға шетелдік инвестицияны 
тарту.  
Президенттің  ел  халқына  Жолдауы:  «Бәсекеге  қабілетті 
Қазақстан  үшін,  бәсекеге  қабілетті  экономика  үшін,  бәсекеге 
қабілетті  халық  үшін»   және  оның  маңызы.  Дүниежүзілік 
экономикалық  дағдарыс  және   оны  табысты  еңсеру. 
Дағдарыстан  кейінгі  кезеңдегі  экономика  мен  қаржы 
секторының дамуы.   
Қазақстанның  жаңа  мүмкіндіктері.  Индустриалдық-
инновациялық дамудың мемлекеттік бағдарламасы, оны жүзеге 
асырудың алғашқы табыстары.   
2011  жылғы  28  ақпандағы  ҚР  Президентінің  Қазақстан 
халқына  Жолдауы  «Жеделдетілген  экономикалық  жаңару  – 
үдемелі  инновациялық  индустрияландыру  Бағдарламасының 
жалғасы».  «Қазақстан  –  2020»  стратегиялық  жоспарының 
басымдықтары. Қазақстанның экономикалық өсуінің келешегі. 
Қазақстанның тұрақты экономикалық дамуының траекториясы. 
ХХІ ғасырдағы экономиканың қазақстандық үлгісі.   
ЭСПО-2017  өткізудің  Қазақстан  үшін  маңызы.  «Нұрлы 
Жол  –  болашаққа  жол»  жаңа  экономикалық  саясаты  – 
Қазақстанның  жаһандануға  берген  жауабы. «Нұрлы  жол» 
экономикалық даму жоспары.  
9 апта: Әлеуметтік жаңғыру – қоғамның әл-ауқат тірегі 
9 
Әлеуметтік  реформалар  және  әлеуметтік  жаңару: 
кедейшілікті  еңсеру,  халықты  еңбекпен  қамтуды  көтеру, 
жастарды,  студенттерді  қолдау  жөніндегі  мемлекеттік 
Қазақ қоғамына 
сапалы өзгерістер 
алып келген 
«Қазақстан 
Республикасының 
әлеуметтік 
10 

19 
 
бағдарламалар,  зейнетақы  мен  жәрдемақыны  арттыру 
реформасы. 2008 жылғы 6 ақпандағы Қазақстан Республикасы 
Президентінің  Қазақстан  халқына  Жолдауы:  «Қазақстан 
халқының әл-ауқатын арттыру – мемлекеттік саясаттың басты 
мақсаты».  Адам  капиталын,  елдің  еңбек  қуатын  дамытудың 
стратегиясы.  Жұмыспен  қамтуды  қамтамасыз  етудің  жаңа 
стратегиясы, 
тұрғын-үй 
коммуналдық 
шаруашылықты 
жаңарту.   
Денсаулық  сақтау,  спорт  және  дене  шынықтыруды 
дамыту. Астана  және  Алматы  қалаларында  өткен  қысқы 
Олимпиада ойындары, 7-ші Азия ойындарындағы қазақстандық 
спортшылардың  жетістігі. Ел  халқының  табысы  аз  топтарын 
қолдау  және  көмек  беру.  Бюджеттік  ұйымдарда  жалақыны 
көтеру. 
Салауатты 
өмір 
салты 
– 
ұлт 
болашағын 
қалыптастырудың негізі.   
Қазіргі  білім  жүйесін жаңартудың өзекті  мақсаттары  мен 
міндеттері.  Білім  беру  жүйесінің  мазмұнын   жаңарту.  2010 
жылы  Қазақстанның  Болон  үрдісіне  қосылуы  және  Болон 
декларациясына  қол  қою.  Мамандарды  дайындаудың  үш 
деңгейлі  жүйесін  енгізу:  бакалавр  –  магистр  – PhD  доктор. 
Техникалық және кәсіптік білім беруді қайта құру.   
2005-2010 жылдардағы Қазақстан Республикасының  білім 
беруді  дамытудың  мемлекеттік  бағдарламаларының  нәтижесі. 
Инновациялық  негіздегі  жоғарғы  білім  беруді  дамыту 
стратегиясы.  Президенттің  «Интеллектуалды  ұлт-2020» 
бағдарламасы және оның маңызы. Қазіргі білім беру моделі.  
ЖОО-ның  инновациялық  қызметке  көшуі.  Оның 
дамуының  тетіктері.  «Назарбаев  университет»  негізінде 
жоғарғы 
оқу 
орындарының 
инновациялық 
үлгісін 
әлеуметтік 
реформалар мен 
оның нәтижелері 
бағдарламаларын 
іске асыру» 
тақырыбы 
бойынша 
бағдарлама 
немесе жоспар 
әзірлеу. 
 

20 
 
қалыптастыру.  «Серпін-2050»   әлеуметтік   жобасы  бойынша 
білікті  мамандар  даярлау  мәселесі.  Қазақстанның  егемен 
мемлекет  ретінде  қалыптасу  міндеттеріне  сәйкес  ғылымның 
дамуына  және ҒТҮ (ғылыми –техникалық үдеріс) -ті басқаруға 
жаңа көзқарас қалыптастыру.   
Жаппай Еңбек ету Қоғамы. ҚР әлеуметтік модернизациясы 
саясатының  негізі  –  нағыз  өндіргіш  еңбек  пен  бәсеге 
қабілеттілік  және  мықты  жаппай  еңбек  етуші  қоғам  болып 
табылады.  
10 апта: Этнодемографиялық үдерістер мен ұлтаралық келісімнің нығаюуы 
10 
Қазақстандағы 
көші-қон, 
демографиялық  үрдістер, 
халықтың этникалық құрылымындағы өзгерістер. Қазақтардың 
тұңғыш дүниежүзілік құрылтайы Қазақстан халқының форумы. 
«Нұрлы  көш»  бағдарламасы  және  отандастардың  қайтып 
оралуы. Егемендік жағдайындағы алғашқы халық санағы, оның 
қорытындылары.   2009  жылғы  Қазақстандағы  халық  санағы, 
халықтың  этникалық  және  әлеуметтік  құрылымындағы 
өзгерістер.   
Біртұтас  ұлт  болашағының  қалыптасу  мәселелері. 
Қазақстан  Республикасы  Конституциясы.  ҚР  заңдары: 
«Қазақстан  халқы  ассамблеясы  туралы»,  «Білім  туралы», 
«Тілдер 
туралы», 
«Мәдениет 
туралы».  
Қазақстан 
Республикасы мемлекеттілігінің біртұтастық тұжырымдамасы. 
Қазақстан  ұлттық  бірлігінің доктринасы.  «Қазақстандық 
халықтың 
бірлігі 
мен 
тұтастығының 
нығаюы 
мен 
дамуы  тұжырымдамасының» мақсаттары мен  принциптері.  
       Ұлтаралық 
татулық  –  Қазақстан  Республикасында 
тәуелсіздік  пен  демократияны  нығайтудың  негізі.  Президент 
жанындағы  консультативтік  және  кеңесші  орган  Қазақстан 
Қазақстан 
Республикасында
ғы ұлтаралық 
келісімді 
нығайтудың 
маңыздылығы 
мен жолдары. 
 
Контент-анализ: 
«Қазақстандағы 
санақ деректері 
бойынша 
этнодемографиял
ық өзгерістер». 
 
10 

21 
 
халқы келісімі мен бірлігінің қоғамдық институты - Қазақстан 
халқы  Ассамблеясының  (ҚХА)  құрылуы.  ҚХА-ның  бірінші 
сессиясы,  оның  шешімдері.  «Ортамерзімді  кезеңге  арналған 
Қазақстан  халқы  Ассамблеясының  стратегиясы». Ұлтаралық 
келісімнің қазақстандық моделінің ерекшелігі.  
11 апта: Рухани жаңғыру және қоғамдық-саяси дамудың келешегі 
11 
Қазақстан  Республикасының  қоғамдық-саяси  өмірін 
демократияландыру  және  жаңарту.  Саяси  партиялар  мен 
Қазақстанның   партиялық  жүйесі.  ҚР-ның  саяси  партиялар 
туралы  Заңы  және  оның  маңызы.  «Қазақстан  –  2050» 
стратегиясы мен  «Нұр Отан». «Нұрлы болашақ жолында» атты 
Саяси доктрина - «Нұр Отан» партиясының көшбасшылығының 
кешенді бағдарламасы».   
Азаматтық  қоғамның   және  оның  саяси  және  қоғамдық 
институттарының  дамуы.  Үкіметтік  емес  ұйымдардың, 
кәсіподақтардың, азаматтық қоғам институттарының дамуы. І-
ші  Азаматтық  форум  және  оның  маңызы.  Демократиялық 
үрдістің  дамуы.   Парламентке  сайлаудың  пропорционалды 
жүйесін  енгізу,  партиялық  тізім  бойынша  сайлаудың 
нәтижелері.  
ҚР-ның  ақпараттық  саясаты,  БАҚ-тың  дамуы.  Қазақстан 
Республикасының  Ұлттық  кеңесінің  қызметі.    Азаматтық 
қоғамды одан ары демократияландыру және дамыту бойынша 
ұсыныстар  әзірлейтін  тұрақты  жұмыс  істейтін  Кеңес 
ұйымдастыру.  Демократияландыру   және  азаматтық  қоғам 
мәселелері бойынша Ұлттық комиссияның қызметі.   
Құқық қорғау және сот органдарының қызметін жетілдіру. 
2003 жылғы 2 желтоқсандағы азаматтық және саяси құқықтар 
туралы  пакт  және  оны  жүзеге  асыру.  Қазақстан  Президенті 
Қазақстандық 
қоғам 
құндылықтарыны
ң жаңа жүйесі, 
ерекшеліктері 
мен өзгешелігі. 
 
«Мемлекеттік 
бағдарламалар-
Қазақстанның 
болашақ 
дамуының кепілі» 
тақырыбы 
бойынша 
бағдарлама 
немесе жоспар 
әзірлеу.  
10 

22 
 
жанында  адам  құқықтары  жөніндегі  Комиссияның  құрылуы 
және  оның  қызметі.  ҚР-нда  адам  құқы  жөніндегі  өкілетті 
институттың (Омбудсмен) енгізілуі. Өлім жазасына мораторий 
енгізу.  Қазақстанның  экономикалық,  әлеуметтік,  мәдени 
құқықтар, азаматтық және саяси құқықтар туралы Халықаралық 
пактілерді бекітуі. Заңдарды ізгілендіру. Саяси реформалардың 
жалпыұлттық  бағдарламасы. Қазақстандық  бірегейлік  пен 
бірлікті  нығайту  және  дамыту  тұжырымдамасы:  мақсаты  мен 
міндеттері. Қазақстандық  бірегейлік  пен  бірліктің  іргетасы  – 
мәдени, этностық, тілдік және діни әралуандылыққа негізделген 
жалпыұлттық  құндылықта.  Тұжырымдаманы   іске  асыру 
тетіктері.  Азаматтық  бірегейлік  пен  бірлікті  қалыптастыру 
саласындағы әлемдік тәжірибе.  
Президент 
Н.Ә.Назарбаевтың 
Қазақстан 
халқына 
Жолдауы:   «Қазақстан  экономикалық,  әлеуметтік  және  саяси 
жедел  жаңару  жолында».  ҚР  жастар  саясаты  және  рухани 
жаңғыру бағыты. 
Жастар істері бойынша саясаттың негізгі бағыттары. «Нұр 
Отанның»  жастар  қанатының  қызметі.  Жастарды  патриоттық 
және  интернационалдық  рухта  тәрбиелеу. 2004  жылғы 
«Қазақстан  Республикасындағы  мемлекеттік  жастар  саясаты 
туралы»  заңы. Жастардың  рухани,  мәдени,  бiлiм  алуы,  кәсiби 
қалыптасуы  мен  дене  тәрбиесiн  дамытуы  үшiн  әлеуметтiк-
экономикалық, құқықтық, ұйымдастырушылық жағдайлар мен 
кепiлдіктер  жасау,  бүкiл  қоғам  мүддесi  үшiн  олардың 
шығармашылық  әлеуетiн  ашу. ҚР-ның  жастар  саясаты 
туралы «Қазақстан – 2020» даму бағдарламасы.   
Қазақстанда 
жаңа 
конфессионалдық  
шындықтың 
қалыптасуы.  Дін  тұту  бостандығының  заңмен  қамтамасыз 

23 
 
етілуі және Қазақстандағы конфессияаралық келісім. Қазақстан 
мұсылмандарының  діни  басқармасы  (ҚМДБ).  Астанадағы 
әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының 2003 ж. 1-ші 
съезі, 2006 ж. 12-13 қыркүйектегі ІІ съезі, 2009 ж. 1-2 шілдедегі 
ІІІ  съезі.  Қауіпсіздік  мәселелері  контексіндегі  Қазақстанның 
конфессионалдық саясаты.  
12 апта: Ұлы Дала еліндегі жаңа тарихи сананы және дүниетанымды қалыптастыру саясаты 
12 
Тәуелсіздіктің  алғашқы  жылдарындағы  ұлт  тарихындағы 
«ақтаңдақтарды»  жоюға  бағытталған  шаралар.  1997  жыл  - 
Ұлттық  бірлік  және  жаппай  саяси  жазалау  құрбандарын  еске 
алу  жылы.  1998  жыл  -  Ұлттық  тарих  жылы.  Ресей 
империясының  Қазақстанды  жаулап  алу  тарихын  зерттеудегі 
жаңа тәсілдер.  
«Мәдени мұра» Мемлекеттік бағдарламасы. Оның мақсаты 
және  жүзеге  асырудың  негізгі  бағыттары:  рухани  және  білім 
беру жүйесін дамыту, мәдени мұраның сақталуын және тиімді 
пайдаланылуын  қамтамасыз  ету.  Тарихи  және  сәулет 
ескерткіштерін жаңғырту. Мәдени мұраны зерделеудің біртұтас 
жүйесін құру – фольклор, дәстүр, әдет-ғұрыптар. Мемлекеттік 
тілде гуманитарлық білімнің толық бағалы қорын құру.   
ҚР  Президенті  Н.Ә.Назарбаевтың  «Тарих  толқынында» 
еңбегінде  ұлттық  тарихты  зерделеу.  Қазақ  жерлерін  Ресей 
империясының  жаулау  тарихын  қайта  зерттеудің  қолға 
алынуы.  Елбасының  «Халық  тарих  толқынында»  тарихи 
зерттеулерге  бағытталған  бағдарламасы  аясында  қазақтың 
ұлттық тарихының шеңберін кеңейту және ұлттың жаңа тарихи 
дүниетанымын қалыптастыру. Елбасы бағдарламасының жаңа 
тарихи сананы негіздеудегі маңызы.  
Тарихи жадының 
сақталуы -  
тұлғаның сана-
сезімінің негізі 
мен қазақстандық 
бірігейліктің 
дамуы ретінде.  
 
Эссе: «Қазіргі 
заман 
жағдайында қазақ 
халқының ауызша 
мұрасы (тарихи 
дәстүрлерді) мен 
жазбаша 
тарихнаманы 
(Мохаммед 
Хайдар Дулати, 
Қадырғали 
Қасымұлы 
Жалайырдың 
шығармаларын) 
зерттеу». 
 
10 

24 
 
Жаңа Қазақстан – ол ұлы істердің ұйытқысы болған Ұлы 
Дала мұрагері.   Ұлытау ұлағаты. Қазақ мемлекеттілігі туралы 
тұжырым-Елбасының  Ұлытау  төрінде  берген  салиқалы 
сұхбатының 
басты 
мәселесі. 
Елбасының 
қазақ 
тарихын Бәйтерекке  теңеуі.  Тәуелсіздік  тұсында  көне  түркі 
жазуының  және  түркі  мәдени  ескерткіштерінің  жан-жақты 
зерттеле  бастауы.  Әл-Фараби,  Жүсіп  Баласағұн,  Махмұд 
Қашқари,  Қожа  Ахмет  Яссауи  еңбектерінің  қазақ  тіліне 
аударылып,  қайта  басылуы.  Елбасының  ежелгі  Ұлыстар  мен 
Ордалардағы  этносаяси үрдістердің қалыптасуына байланысты 
пікірлері. 
Жаңа 
қоғамдық 
сананы 
қалыптастыруда 
«Қазақ 
хандығының  550  жылдығының»  аталып  өту  маңызы.  Қазақ 
хандығының   –  ұлттық  мемлекеттіліктің  бастауы  ретінде 
бағалануы. Мәселенің 
деректік 
негіздері 
мен 
тарихнамасына 
 Н.Ә.Назарбаевтың 
еңбектерінде 
Қазақ 
халқының  қалыптасуына  байланысты  өзекті  мәселелердің 
көтерілуі  және Қазақ  хандығының  қалыптасуының  тарихи 
алғышарттарына 
жаңа 
көзқарас. 
Қазақ 
хандарының 
мемлекеттік  қызметін  зерттейтін  жаңа  еңбектердің  жарыққа 
шығуы. Қазақ  хандығының  550  жылдығын  мерекелеуде 
социомәдени  негіздерге  байланысты  көзқарастардың  қайта 
қаралуы.   
Байырғы  Қазақ  қоғамындағы  батырлар  мен  билер 
институтын және қазақтардың дәстүрлі көшпелілер мәдениетін 
зерттеудегі  үдерістер.  Қазіргі  қазақ  мемлекеттілігінің 
республика территориясындағы ежелгі мемлекеттер мен Қазақ 
хандығынан ерекшелігі.  
14 апта: Қазақстан – замануи әлем мойындаған ел 

25 
 
14 
Әлемдік  қауымдастықтың  Қазақстанның  егемендігін 
тануы, оны БҰҰ - на қабылдауы. Қазақстанның сыртқы саяси 
қатынастар саласындағы басымдықтары. Қазақстанның сыртқы 
саясатының қалыптасуы.  Ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету 
саласындағы  мақсаттар:  халықаралық  және  аймақтық 
қауіпсіздік, мемлекеттің аумақтық тұтастығы және егемендігі. 
Тәуелсіз  Қазақстанның  сыртқы  саясатының  көпбағыттылығы. 
Белсенді, сындарлы және үйлестірілген сыртқы саясатты жүзеге 
асыру. Жаңа геосаяси жағдайдағы Қазақстан Республикасының 
бағыты  –  халықаралық  қатынастарда  қауіп-қатерді  азайтуға 
ұмтылу.  
Сыртқы 
экономикалық 
ынтымақтастық 
және 
инвестициялық 
қызмет. 
Қазақстан 
Республикасының 
бітімгерлік  миссиясы.  ҚР-ның  Азияда  өзара  іс-қимыл  және 
сенім  шаралары  жөніндегі  Кеңесті  (АӨСШК,  1992  ж.) 
ұйымдастыру  бойынша  бастамасы.  Қазақстанның  Батыс-
Шығыс  мәдениаралық  және  өркениетаралық  диалогты 
дамытуға  қосқан  үлесі.  Өзара  сенімді  нығайту  жөніндегі 
бастамалар. Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының 
съездері  (2003  ж.).  Қазақстанның  ЕҚЫҰ-ға  төрағалығы  және 
оның  нәтижелері.  ЕҚЫҰ  позициясының  нығаюы,  ұлттардың 
әлемдік  қауымдастығы  тарапынан  осы  басты  саяси  ұйымға 
сенім  мен  құрметтің  күшеюі.  2010  жылғы  1-2  желтоқсандағы 
Астанадағы Саммит – дүниежүзілік маңызы бар оқиға.   
Еуразия  идеясының  ҚР  Президенті  Н.Ә.  Назарбаевтың 
заманауи  түсінігінше  дамуы,  оның  Еуразия  халықтарының 
ортақ  игілігі  үшін  өзара  тиімді,  тығыз  өзара қатынастардың 
қажеттігін негіздеуі. Экономикалық одақ құру туралы келісім. 
Еуразиялық  экономикалық  одақ:  теория  және  шындық. 
Әлемдік және 
аймақтық 
мәселелерді 
шешу бойынша 
Қазақстан 
Республикасының 
қызметі.   
Қазақстанның 
ядролық қарусыз 
әлем үшін 
бастамалары және 
қазіргі заман 
талабына сай 
қауіпсіздігі 
әлемдік 
бұқаралық 
ақпарат 
құралдары, 
Интернеттегі 
әлеуметтік 
желілердің 
жарияланымдары
н талдау. 
 
10 

26 
 
Қазақстан,  Ресей,  Белоруссия:  Кедендік  одағының  құрылуы 
және  қызметінің  басталуы,  оның  маңызы.  Біртұтас 
экономикалық  кеңістік  құру  идеясы  және  оны  жүзеге  асыру. 
БЭК-тің  келешегі.  Қазақстанның  Еуразия  экономикалық 
одағына кірудегі перспективалары.   
Әлемнің  және  ЕурАзЭҚ-тың  ғаламдық  энергетикалық 
және экологиялық қауіпсіз дамуын құру проблемаларын іргелі 
теориялық  және  әдіснамалық  зерттеулер  топтамасының 
қорытындысы  болып  табыладыҚазақстан  Республикасы 
Тәуелсіздігінің  25  жылдығының  атап  өтілуі.  Н.  Назарбаевтың 
«Әлем.ХХІ  ғасыр»  манифесінің  негізгі  қағидалары.  Соғысқа, 
ядролық  қаруға  және  терроризмге  қарсы  күресу  жөніндегі 
бастамалар.  
15 апта: Н.Ә. Назарбаев – тарихтағы тұлға 
15 
Бірінші  Президенттің  бастамалары  мемлекеттің  жаңғыру 
жолында.  Жасампаздық  негізі  Қазақстандық  мемлекеттіліктің 
үлгісі.  Президенттің  әлемдік  өркениеттердің    серіктестігі 
жөніндегі ойлары, қазіргі заманның сын-тегеуріндеріне берген 
жүйелі жауабы ретінде.    
«Қазақстанның егемен мемлекет ретінде қалыптасуы мен 
дамуының стратегиясы» еңбегінің маңызы.    
«Тарих  толқынында»  еңбегі  мен  баспасөз  беттеріндегі  
ұлттық  тарихтың  стратегиялық  көрінісі  және  тарихи 
тұлғалардың рөлі.  
«Әлем  эпицентрі»  атты  кітабындағы  қазіргі  заман 
мәселелерінің ұлттық қауіпсіздік пен территориялық тұтастық 
мәселесіне  әсері.  Терроризм,  аймақтық  қауіпсіздік  және 
олармен күресі жөнінде «Сындарлы он жыл» атты еңбегінде.  
Мемлекеттік 
басқару  теориясы 
мен  тәжірибесіне 
Тұңғыш 
Президенттің 
қосқан 
үлесі. 
 
Ұлт көшбасшысы 
Н.Ә.Назарбаевты
ң еңбектеріндегі 
адамзаттың 
өткені, бүгіні 
және келешегі 
туралы» 
тақырыбы 
бойынша эссе 
жазу. 
 
10 

27 
 
Фундаменталды  саяси  және  әлеуметтік-экономикалық 
өзгерістер,  ұлтаралық  және  дінаралық  келісім  жөнінде 
«Қазақстанның даму жолы» еңбегінде.  
«Тәуелсіздік  толғауы»  атты  Елбасының  2014  жылғы  15 
желтоқсанындағы сөйлеген сөзінің маңызы. Жаңа Қазақстан – 
ол ұлы істердің ұйытқысы болған Ұлы Дала мұрагері.  
Н.Ә.  Назарбаевтың  «Нұрлы  жолы-Қазақстандық  даму 
жолы» бағдарламасының тарихи маңыздылығы.   
Қазақстан  Президенті  Нурсултан  Назарбаевтың  «Ұлт 
жоспары  –  қазақстандық  арманға  жол»  мақаласы  - 
қазақстандықтар  үшін  қуатты  іс-әрекет  көзі  және  болашаққа 
ынталандырушы. Ұлт  лидерінің  идеялары  –  халық  мұрасы. 
Тәуелсіздік  негізі  –  «Қазақстан  жолы  –  2050»,  түпкі  мақсат  – 
Мәңгілік ел болу.  
Әлемнің  және  ЕурАзЭҚ-тың  ғаламдық  энергетикалық 
және экологиялық қауіпсіз дамуын құру проблемаларын іргелі 
теориялық  және  әдіснамалық  зерттеулер  топтамасының 
қорытындысы болып табылатын  Қазақстан Республикасының 
Президенті  Н.Ә.Назарбаевтың  «ХХІ  ғасырдағы  жаһандық 
тұрақты дамудың энергоэкологиялық стратегиясы» кітабы. 
Егеменді  елдің  қалыптасуының  кезеңдері,  механизм 
қағидағасы мен қозғаушы күштердің дамуы, модернизацияның 
3  толқыны,  30  елдің  қатарына  ену  мақсатында  бағытталған 
жаңару «Тәуелсіздік белестері» атты еңбегінде.  
15 апта: Ортақ болашағы бар ұлттың қалыптасуы 
16 
«Мәнгілік  ел»  ұлттық  идеясының  мәні  мен  маңызы. 
«Мәңгілік  ел»-  ежелгі  түркілер  мұраты.  «Мәңгілік  ел»  - 
бабалардан мұраға қалған тарихпен суарылған қазақ халқының 
арманы.  «Мәңгілік  ел»  идеясының  негіздері:  тарихи 
Астана - 
Қазақстанның 
жаңаруының, 
оның көп ұлтты 
«Рухани 
Жаңғыру» 
бағдарламасын 
Қазақстан 
 

28 
 
сабақтастық; қазақ мәдениеті; еркіндік; бірлік; күшті мемлекет; 
жоғарғы  мақсаттар;   ұлы  болашақ.   «Мәңгілік  елдің  негізгі 
кезеңдері:  ұлттық  мемлекетті  құру  және  халықты  біріктіру 
идеясының  пайда  болуы;   ұлттық  мемлекетті  қолдау  үшін 
күрестер; халықты  қорғаушылардың  қасіреті.   Елбасының 
мемлекеттіліктің  жаңғыруы  және  халықтың  бірігуіндегі 
орны.  Мәңгілік елдің құндылықтары:   
1.  Қазақстанның тәуелсіздігі және Астана  
2.  Ұлттық  бірлік,  бейбітшілік  және  біздің  қоғамдағы 
ынтымақтастық  
3.  Зайырлы қоғам және жоғары руханилық   
4.  Индустрияландыру 
және 
инновация 
негізінде 
экономикалық өрлеу  
5.  Жалпыға бірдей еңбек ету қоғамы  
6.  Тарихтың, мәдениеттің және тілдің ортақтығы  
7.  Ұлттық  қауіпсіздік  және  біздің  еліміздің  жалпы 
дүниежүзілік  және  аймақтық  мәселелерді  шешуге  жаһандық 
қатысуы.  
8.  Қазақстан халқы Ассамблеясы кеңесінің «Тәуелсіздік. 
Келісім.  Болашағы  біртұтас  ұлт»  атты  XXIV  сессиясында 
«Мәңгілік Ел» патриоттық актісінің тарихи маңызы.  
«Болашаққа  бағдар:  рухани  жаңғыру  міндеттері».  ХХI 
ғасырдағы  ұлттық  сананы  жаңғырту  мәселесі:  бәсекеге 
қабылеттілікті  арттыру.  Прагматизм  құндылықтары.  Ұлттық 
бірегейлікті  сақтау.Қазақстанның  эволюциялық  дамуы  және 
сананың ашықтығы.   
Таяу  жылдағы  міндеттер:  латын  әліпбиіне  көшудің 
логикасы. «Жаңа гуманитарлық білім. Қазақ тіліндегі 100 жаңа 
оқулық»  жобасының  мәні.  «Туған  жер»  бағдарламасын  қолға 
халқының 
қалыптастырушы 
энергиясының 
символы. 
 
Республикасының 
өңірлерінде іске 
асыру жобасын 
дайындау.  
 

29 
 
алу. «Қазақстандағы 100 жаңа есім» жобасын жүзеге асырудың 
маңыздылығы. 
Ескерту: 1 академиялық кредит  = 30 академиялық сағат 
Барлығы: 5 академиялық кредит – 150 академиялық сағат 
Әдебиеттер: 
Негізгі: 
1.  Назарбаев Н. Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру. – Астана, 2017  
2.  Қазақстан тарихы. 5 томдық. 1-5-томдар. –Алматы., 1996, 1997, 2000, 2010. 
3.  Қазақстан  (Қазақ  елі)  тарихы.  –  4  кітаптан  тұратын  оқулық.  Тәуелсіз  Қазақстан:  алғышарттары  және 
қалыптасуы. 4 кітап/ Т.Омарбеков, Б.С.Сайлан, А.Ш.Алтаев және т.б.. – Алматы, Қазақ университеті, 2016. – 
264 с.  
4.  Алан Барнард Антропология тарихы мен теориясы [оқулық] / А. Барнард; ауд. Ж. Жұмашова, 2018. - 240 б. 
5.  Шваб К. Төртінші индустриялық революция [монография] / К. Шваб; ауд.: Н. Б. Ақыш, Л. Ә. Бимендиева, К. 
І. Матыжанов, 2018. - 198 б. 
6.  Назарбаев Н.Ә. Тарих толқынында. – Алматы: Атамұра, 1999 
7.  Кан Г.В. История Казахстана: Учебное пособие для вузов. – Алматы, 2005. 
8.  Ұлы Дала тарихы: учебное пособие /Кан Г.В., Тугжанов Е.Л. – Астана: Zhasyl Orda, 2015. – 328 стр.  
9.  Аяған Б.Ғ., Әбжанов Х.М., Махат Д.А. Қазіргі Қазақстан тарихы. – Алматы, 2010.  
10. Артыкбаев Ж.О.; Раздыков С.З. История Казахастана: Учебник. – Астана: Фолиант, 2007. – 344 с. 
 
Қосымша: 
1.  Қазақстан Республикасының Конституциясы. – Алматы, 1995.  
2.  Назарбаев Н.А. Стратегия становления и развития Казахстана как суверенного государства.- Алматы, 1992 
3.  Назарбаев Н.Ә. Тәуелсіздік белестері. – Алматы, 2003. 
4. Назарбаев Н.Ә. Қазақстан жолы. – Астана, 2007. 
5. Назарбаев Н.Ә. Бейбітшілік кіндігі. - Астана, 2002. 
6.  Назарбаев Н.А.  Евразийский Союз. Идеи, практика, перспективы.- М:1997 
7.  Назарбаев Н.Ә. Қазақстан - 2030. Ел  Президентінің  Қазақстан халқына жолдауы. А., 1997. 

30 
 
8.  Назарбаев  Н.Ә.  «Қазақстан  -  2050»  стратегиясы  –  қалыптасқан  мемлекеттің  жаңа  саяси  бағыты».  ҚР 
Президенті-Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. – Егемен Қазақстан, 15 желтоқсан 2012 ж.  
9.  Назарбаев Н.Ә. Қазақстан Республикасының  Тәуелсіздігі – Мәңгілік Елдің Ұлы тарихы. Тәуелсіздік күніне 
орай салтанатты шарада сөйлеген сөзі. - Егемен Қазақстан, 16 желтоқсан 2014 ж.  
10. Назарбаев  Н.Ә.  Қазақстан  жаңа  жаһандық  нақты  ахуалда:  өсім,  реформалар,  даму.  Қазақстан 
Республикасының Президенті-Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2015 жылғы 30 қараша. – 
Егемен Қазақстан, 1 желтоқсан 2015 ж.  
11. Назарбаев Н.А. Критическое десятилетие. Алматы: Атамұра, 2003  
12. Назарбаев Н.А. На пороге ХХІ века. – Алматы: Өнер, 1996  
13. Назарбаев Н.А. Ғасырлар тоғысында. – Алматы, Өнер, 1996. – 272 б. 
14. Назарбаев Н.Ә. Қазақстан жолы. – Астана, 2007. 
15. Назарбаев Н.А. Стратегия независимости. – Алматы, 2003.  
16. Назарбаев Н.А. Без правых и левых. Москва, 1991 
17. «Қазақстан Республикасы президенті Н.назарбаевтың «Ұлытау төріндегі толғаныс» атты Хабар агенттігінде 
берілген сұхбатын талқылау бойынша конференция материалдары. -  1 қазан 2014 жыл. – Алматы, 2014. – 54 б. 
18. Омарбеков Т.  Голодомор в Казахстане (хрестоматия). –  Алматы, 2010. 
19. Омарбеков Т. Қазақстан тарихының өзекті мәселелері. Көмекші оқу құралы.  Алматы: «Өнер», 2003. – 552 
б Абылхожин Ж. Очерки социально-экономической истории Казахстана. XX век. — Алматы, 1998. 
20. Омарбеков Т. Қазақстан қасіреті: Көмекші оқу құралы. – Алматы: Санат, 1997. – 320 б. 
21. Омарбеков  Т.,  Омарбеков  Ш.  Қазақстан  тарихына  және  тарихнамасына  ұлттық  көзқарас.  –Алматы:  Қазақ 
университеті, 2004. – 388 б. 
22.  Кәрібаев  Б.Б.  Қазақ  хандығының  күшеюі  (ХҮ  ғ.соңы  –  ХҮІ  ғ.  алғашқы  ширектері).  –  Алматы:  «Сардар» 
баспа үйі, 2015. – 176 бет. 
23.  Қазақ хандығының құрылуы тарихы. – Алматы: «Сардар» баспа үйі, 2015. – 520 б. 
24.  Кәрібаев  Б.Б.  Тәуелсіздіктің  25  аса  маңызды  оқиғалары.  –  Алматы:  «Сардар»  баспа  үйі,  2016.  –  272  бет.  
Қазақ, орыс, ағылшын тілдерінде. 
25.  Языковая политика в Казахстане (1921-1990 гг.): сборник документов / Сост.: Айбасова М.К.,. Исахан Г.Т. 
– Алматы: «Қазақ университеті», 1997. – 325 с. 

31 
 
26.   Алаш қозғалысы: Құжаттар мен материалдар жинағы: сәуір 1920-1928 жж. /Бас ред.: Қойгелдиев М.Қ.; 
Жауапты құраст.: Грибанова Е. М., Жағыпаров Н. Р. – Алматы: Ел-шежіре, 2007. – 304 б. 
27.  Алаш қозғалысы. Құжаттар мен материалдар жинағы. 1905 – 1917 жж. Т. 1.  – Алматы: 2004-2007.  I-IV Т. 
28.  Аманжолова Д.А. На изломе. Алаш в этнополитической истории Казахстана.-Алматы, Таймас-412с.  
29.   Қазақстан Республикасының Президенті Мұрағатының аса құнды құжаттары: Жинақ. - 1 шығарылымы / 
Жауапты ред.: Шепель В.Н. –  Алматы: АП РК, 2009. – 103 б. 
30.  Әбжанов Х. Қазақстан: тарих, тіл, ұлт. – Астана, 2007. 
31.  Қозыбаев М. «Өркениет және ұлт». – Алматы, 2001. -369 б. 
32.  Қозыбаев М. История и современность. – Алма-Ата, 2003. – 265 б. 
33.   Козыбаев М.К., Алдажуманов П.С. Тоталитарный социализм: реальность и последствия. – Алматы: Фонд 
XXІ века, 1997. – 258 с. 
34.  Койгелдиев М.К. Сталинизм и репрессии в Казахстане 1920-1940-х годов.  Алматы,  2009. 
35.  Атабаев Қ.М. Қазақстан тарихының деректанулық негіздері. – Алматы, 2002. – 172 б.   
36.  Қойгелдиев М.Қ. Алаш қозғалысы. Монография. Екінші кітап. –Алматы: Мектеп, 2017. – 656 б.  
37.  Омарбеков Т., Омарбеков Ш. Қазақстан тарихына және тарихнамасына ұлттық көзқарас. –Алматы: Қазақ 
университеті, 2004. – 388 б. 
38.  Рыскулов Т.Р.  Собрание  сочинений  в 3-х  томах. (Составители  Асылбеков М.Х.,  Балакаева  Л.Т.  и  др.)-
Алматы, Казахстан -336с 
39.  Нұрпейісов К. Алаш һәм Алаш - Орда. – Алматы, 1995. 
40.  Абылхожин  Ж.Б.  Очерки  социально-экономической  истории  Казахстана.  XX  век.  –  Алматы;  ЮАТ.  – 
1997. 
41.  Современный Казахстан: стратегия успеха/ под ред. М.Е.Шайхутдинова . – Алматы, 2008.  
42.  Сайлан Б.С.Кеңестік биліктегі Қазақстанның жастар саясаты: тарихы мен тағылымы (1917-1991 жж.). – 
Алматы: ҚазМемҚызПУ, 2011.  – 433 б. 
43.  Ертысбаев Е.К. Казахстан и Назарбаев: логика перемен. – Асатана: Елорда, 2001.  
44.  Тоқаев Қ.К. Қазақстан Республикасының дипломатиясы. – Алматы, 2002. 
45.  Қазақстан: мемлекеттілік кезеңдері. Конституциялық актілер / Құрастырған Ж.Бәйішев. – Алматы: Жеті 
жарғы, 1997. – 496 б. 

32 
 
46.  Султангалиева Г.С. Западный Казахстан в системе этнокультурных контактов (XVIII – начало XX вв.). – 
Уфа, 2002. 
47.  Мендикулова Г.М. Казахская диаспора: история и современность. –Алматы, 2006. – 343 С. 
48.  Рысбекова    С.  Социальная  модернизация  традиционного  общества  в  Казахстане  (1920-1936  гг.)  //  
Издательство «Арыс», Алматы, 2013. 370 с. 
49.  Тәуелсіз Қазақстан тарихы: Хрестоматия. /Құрастырғандар: Қ.С. Қаражан, К.Е.Абикенова, С.Смағұлов. – 
Алматы: Қазақ университеті, 2013. 260 бет.  
50.  Сайлан Б. Жастар ұйымының жетекшісі – Садықбек Сапарбекұлы // Садықбек Сапарбеков. Құжаттар мен 
материалдар. – Астана: Әдебиет әлемі. – 2013. –251-256  бб. 
51.  Қозыбақова Ф.А.Қазақстандағы кеңестік әкімшіл-әміршіл жүйенің аграрлық саясаты және оның салдары 
(1920-1930 жж.). учебное пособие. – Алматы, 2011  5,4 п.л  
52.  Эпистолярное  наследие  казахской  правящей  элиты.  Сборник  исторических  документов  в  2-х  томах. 
Алматы. 2014. 
53.  Уразбаева    А.М.  «Қырғыз  (қазақ)  облыстық  партия  комитеті  (Қыробком)  құжаттары  Қазақстанда 
тоталитаризмнің  қалыптасуы  тарихының  дерек  көзі  (1920-1925  жж.)».  –  Монография.    –  Алматы:  «Қазақ 
университеті» 2015. – 196б. 
54.  Martin V. Law and Custom in the Steppe: The Kazakhs of the Middle Horde and Russian Colonialism in the 
Nineteenth Century.  Richmond: Curzon Press, 2001. 
55.  Дерек  Джонстон  Философияның  қысқаша  тарихы.  Сократтан  Дерридаға  дейін  [монография]  /  Д. 
Джонстон; ауд.: Г. З. Әбдірасылова, Г. Ж. Нұрышева, 2018. – 212 б.  
56.  Аронсон  Э.  «Көпке  ұмтылған  жалғыз».  Әлеуметтік  психологияға  кіріспе  /  Э.  Аронсон;  ауд.  Д.  Д. 
Дүйсенбеков [және т.б.], 2018. - 407 б. 
57.  Н.  Грегори  Мэнкью,  Марк  П.  Тейлор  Экономикс  [оқулық]  /  Н.  Г.  Мэнкью,  М.  П.  Тейлор;  ауд.  Л.  Ә. 
Бимендиева [және т.б.], 2018. - 833 б.  
58.  Армстронг,  Карен.  Иудаизм,  христиандық  пен  исламдағы  4000  жылдық  ізденіс:    Құдайтану  баяны: 
[монография] / К. Армстронг; ауд. Д. Кенжетай [және т.б.], - 2018. – 421  б.