Уракова Л.С.
Астана/Қазақстан
ТҮРІК АЙТЫСЫНЫҢ «ПЕРФОРМАНС ТЕОРИЯСЫ» АТТЫ ТӘСІЛ БОЙЫНША ЗЕРТТЕЛУІ
Айтыс әдеби түр ретінде өз ішіндегі әлеуметтік-мәдени контекстің шарттарын халықтың талғамын және ақындардан не күтетіндігін байқату жағынан үлкен маңызға ие. Басқаша айтсақ әрбір мәтін сияқты айтыстарда да өз ішіндегі әлеуметтік-мәдени контекстің іздері бар. Мұнымен бірге айтыс тарих және әдебиет тарихы жағынан да маңызды негіз көздері болып саналады. Дегенмен аталған барлық ерекшеліктерді алға қою үшін халық ауыз әдебиеті зерттеулерінде жақын бір уақытқа дейін жиі қолданылып келген «мәтін орталықты зерттеу» моделдерінен бастау алу жеткіліксіз. Халық ауыз әдебиетін зерттеу моделдеріндегі бұл кемшіліктер «Перформанс (жетістік) теориясы» атты зерттеу моделінің пайда болуына негіз болды.
Бұл баяндамада түрік халқының айтысы осы тәсіл бойынша зерттеледі.
Кунгаа М.Б.
Кызыл/Тува
Достарыңызбен бөлісу: |
