Қазақстан республикасы білім және ғылым

Тауардың физикалық қасиеттері мен оның жіктелуі

жүктеу/скачать 169,16 Kb.

бет	38/45
Дата	17.06.2020
өлшемі	169,16 Kb.
	#73738

1 ... 34 35 36 37 38 39 40 41 ... 45

Байланысты:
tasmaganbetov tfefhnfye

2. Тауардың физикалық қасиеттері мен оның жіктелуі

Тауардың жалпы сандық сипаттамасына келесідей негізгі физикалылқ өлшемдер жатқызылады: - салмақ; - ұзындық; - термодинамикалық температура; - мөлшер; - жылу өткізгіштігі; - жылу сыйымдылығы.

Спецификалық сандыдқ сипаттамалар тауар партияларына не бірлік даналарына тән.

Тауардың сандық сипаттамалары физикалық қасиеттер арқылы көрініс табады. Жалпы физикалық қасиеттерге өлшемді-массалық және жылуфизикалық қасиеттер жатқызылады.

Өлшемді – массалық сипаттамаларға:

масса;
-ұзындық; - аудан;
мөлшер(көлемі).

Тауар массасы деген негізгі (кг) не қосымша өлшем бірліктерде (г., т., ц.) сипатталатын, белгілі бір мөлшерде тауар саны.

Тауардың даналары және партиялары абсолюттік масса арқылы өлшенеді. Абсолюттік массаның өлшем бірліктері көбінесе тауардың құндық сипаттамасын көрсету үшін (1 кг бағасы) қолданылады және этикеткілерде, вкладыштарда және ценниктерде көрсетіледі. Тауарларды саны бойынша қабылдау, жөнелту және сату әдетте абсолюттік массаны пайдалану көмегімен жүргізіледі. Сонымен қатар абсолюттік массасы сапаның көрсеткіші ретінде қолданылады. Кейде масса салыстырмалы бірліктерде көрсетіледі. Мысалы, 1 кг немесе 100 гр-да даналардың саны. Бұл жағдайда тауардың бірлік данасының орташа массасы орнатылады. Әдетте осы көрсеткіш ұсақ тауарларды данамен есептеу кезінде қолданылады.

Ұзындық - метрлік өлшем бірлікте сипатталатын негізгі физикалық өлшем. Кейбір тауарлардың сапа көрсеткіші ретінде қолданылады. Мысалы: қиярдың ұзындығы, банан және т.с.с. сонымен қатар мата, ағаштан жасалған құрылыс материалдары, жиһаз, кейбір резинотехникалық өнімдер, электросымдар және т.с.с. саны бойынша қабылдау – тапсыру кезінде негізгі өлшем бірлігі ретінде пайдаланады. Заттың биіктігі немесе ені тауардың ұзындығына жатады. Көптеген тауарлар үшін ені мен биіктік бойынша сандық сипаттамалары да маңызды. Мысалы жиһаз, тұрмыс техникалары , көлік құралдары.

Аудан және көлем ұзындықтың қосалқы өлшем бірліктері боп табылады. Аудан деген ұзындығы мен енінен тұратын қосалқы физикалық өлшем. Бұл көрсеткіш көбінесе құрал – жабдықтарды (алатын аудан), ыдыс (түбінің ауданы) немесе қойма орындары(қажетті аудан) сипаттау үшін қолданылады. Тауар партиялары үшін қосалқы көрсеткіш - жүктелім коэффициенті. Ол 1 шаршы метр орналасқан тауар массасы ретінде есептелінеді. Көлем деген ұзындық, ені немесе биіктіктен тұратын қосалқы физикалық өлшем. Сұйық тауарларды сипаттау үшін ең кен қолданылатын физикалық өлшем.

Тауардың жылуфизикалық қасиеттеріне температура, жылусыйымдылығы және жылуөткізгіштігі жатқызылады.

Температура деген негізгі физикалық өлшем. Тауар данасы мен партиясының жылудинамикалық жағдайын сипаттайды. Тауар температурасы қоршаған ортаның температурасынан тәуелді. Тауар температурасының сақталуына әсер етеді. Әсіресе бұл көрсеткіш тез бұзылатын өнімдер үшін маңызды.

Жылусыйымдылығы деген температураның белгілібір интервалындағы белгілі массадағы объектінің температурасын жоғарлату үшін қажетті жылу мөлшері. Жылусыйымдылығының көрсеткіші ретінде үлестік жылусыйымдылығы пайдалынады. Ол 1 кг өнімнің температурасын 1 градусқа жоғарлату үшін қажетті жылу мөлшері. Өлшем бірлігі:

Дж Дж

немесе ; градус кг*К

Мұндағы: К – Кельвин градусы.

Жылусыйымдылығы (С) келесі формуламен есептелінеді:

Q

жүктеу/скачать 169,16 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 34 35 36 37 38 39 40 41 ... 45