4 тақырып. Гидротрансформаторлардың құрылымы мен сипаттамасын оқу.
Сабақ мақсаты: Гидродинамикалық ұқсастық критерилерімен танысу. Құбырдағы сұйық ағысының режимдерімен танысу .
Есептерді шешуге арналған нұсқау.
Гидродинамикалық ұқсастық критерилерін физикалық жағынан қарастырғанда инерция күштерінің сұйық күштерінің ағыстарына қатынасын көрсетеді. Мысалы, Рейнольдса критериі құбырдағы газдар және сұйықтар қозғалысының режимдерін анықтайды – инерцияның үйкеліс күшіне қатынасы.
болғанды , ламинарлы режим. болғанда турбулентті режим.
Бақылау сұрақтары.
1. Екі дене немесе объектінің гидродинамикалық ұқсастығы дегеніміз не? 2. Кинематикалық ұқсастықты қамтамасыз ету шарты қандай? 3. Динамикалықұқсастық дегеніміз не? Динамикалық ұқсастықты қандай шарттарда пайда болады? 4.Гидродинамикалық ұқсастық критерилерін атаңыз және олардың физикалық мәні неде? 5. Эйлер критериін толық динамикалық ұқсастық критериі деп атауға бола ма? 6. Көлденең қима бойынша жанама кернеу қандай заң бойынша өзгереді? 7. Дөңгелек құбырмен ағыстың көлденең қима бойынша жылдамдығы парабола заңы бойынша таралатынын дәлелдеңіз. 8. Сұйықтың ламинарлы ағыс кезіндегі максималды және орташа жылдамдықтарының қатынасы қандай? 9. Ламинарлы режим кезінде үйкеліске кеткен тегеурін шығыны бірінші кезекте орташа жылдамдыққа пропорционал екендігін дәлелдеңіз. 10. Ламинарлық режимдегі гидравликалық кедергі коэффициенті неге тең? 11. Шекаралық ламинарлық қабаттың қалыңдығы қандай факторларға байланысты болады? 12. Никурадзе графигінде көрсетілген аймақтарды атаңыз және қысқаша сипаттаңыз? 13. Әртүрлі диаметрлі екі құбырөткізгіштен бірдей мөлшердегі бірдей сұйық ағады. Сұйық шығыны жайлап жоғарылайды. Қандай құбырөткізгіште ең бірінші турбулентті қозғалыс пайда болады.
14. Есептерді шешіңіз.
1. Диаметрі құбыр бойынша ағатын су ағысының режимін анықтаңыз, қозғалыс жылдамдығы .
2. Орташа критикалық жылдамдықты анықтаңыз , диаметрі құбырөткізгіш бойынша судың қозғалысы ламинарлыдан турбуленттіге ауысады, егер судың температурасы болса.
3. температурадағы қанша су мөлшері , диаметрлі құбырдан, Рейнольдс санының критикалық мәні бойынша ағып өту керек.
4. Сұйықтың қозғалыс режимдерімен танысу лабораториялық шартта шыны құбыр бойынша жүргізіледі. Диаметрі шыны құбыр арқылы температурадағы сұйық ағып өтеді. Судың шығыны белгісі бар цилиндр және секундомер көмегімен анықталады. Есептеу керек, қанша уақыттың ішінде Рейнольдс санының критикалық мәндерінің жоғарғы және төменгі мәніне сәйкес режимде аққан су белгісі бар сиымдылығы цилиндрге толады.
5. температурадағы сұйықтың қозғалыс режимін анықтаңыз ( ). Құбырөткізгіштің ұзындығы , қысымы шығынды қамтамасыз ету керек. Тығыздығы .
Әдебиеттер:
8.2.2. Старк С.Б. Основы гидравлики, насосы и воздуходувные машины. – М.: Государственное научно-техническое издательство литературы по черной и цветной металлургии, 1961. – 461 б. –94 – 112 бет;
8.2.3. Яблонский В.С., Исаев И.А. Сборник задач и упражнений по технической гидромеханике. – М.: Государственное издательство физико-математической литературы, 1963. – 200 б. –57 – 67 бет.
Достарыңызбен бөлісу: |