Тірі вакциналарды (БЦЖ, КҚП және ОПВ) енгізуге тұрақты қарсы көрсеткіштер):
тұрақты иммундық жетіспеушілік;
АИВ-инфекциясының клиникалық көріністері;
қатерлі қан аурулары мен қатерлі ісіктер;
жүктілік.
Category 1
Category 2
80
60
40
20
0
80%
40%
Вакцинациямен байланысты патологиялық өзгерістер қатарындағы организмдегі өзгерістер,сәйкес вакцинаның болашақтағы қарсы көрсеткіштері.
Оның пайда болу себептері:
-вакцина тасымалдауы мен сақталу шартының бұзылысы;
-вакцина сапасының сай болмауы;
-енгізу техникасы дұрыс болмауы;
-ағзаның жеке ерекшеліктері.
ЕГУДЕН КЕЙІНГІ АСҚЫНУЛАР
1.Күшті реакциялар:дене қызуының 40С көтерілуі,дірілдер,естен тану
2.Аллергиялық реакциялар:анафилактикалық шок,есекжем,Квинке ісігі.
3.Энцефалит немесе менингит дамуы.
1.Профилактикалық егу картасына форма 063/у
2.Баланың даму тарихына 112/у
3.Баланың медициналық картасына 026/у
4.Егу паспортына
5.Вакцина қозғалыс журналына 064-2/у
ЖҮРГІЗІЛГЕН ЕГУ ТУРАЛЫ МӘЛІМЕТТЕР КЕЛЕСІ ЕСЕПКЕ АЛУ ФОРМАЛАРЫНДА ТІРКЕЛЕДІ:
Вакцинациядан кейінгі асқынуларға күдік туғанда немесе диагноз нақты қойылғанда дәрігер міндеті:
науқасқа жедел медициналық көмек көрсетуге, қажет болса стационарға жатқызуға;
алғашқы анықталған күні мемлекеттік эпидемиологиялық бақылаудың аймақтық мекемесіне жедел хабарландыру жіберу (форма 058/у).
Кейіннен стационарда ол диагноз нақтыланады немесе жоққа шығарылады;
Вакцинациядан кейінгі асқынулар балалар мекемесіне бармайтын балаларға- баланың даму тарихына (форма 112/у), профилактикалық екпе картасына (форма 063/у),
ал балалар мекемесіне баратын балаларға -баланың медициналық картасына (форма 026/у), профилактикалық екпе картасына (форма 063/у) тіркеледі).
4. Тұрақтылық – вакцинаны тасымалдау, сақтау және қолдану кезінде иммуногендік қасиеттерді сақтау.
ВАКЦИНАЛАРҒА КЕЛЕСІ ТАЛАПТАР ҚОЙЫЛАДЫ:
Иммуногенділік – вакцина тұрақты өзіндік иммунитеттің қалыптасуын
ынталандыруы тиіс.
2. Иммунитеттің ұзақтығы – ауруға қарсы тұру сақталатын уақыт.
3. Ареактогендік – ең төменгі сезімталдық тудыру (аллергиялық реакциялардың пайда болуына әкелетін) әсер.
7. Экономикалық тиімділік – вакцина өндірісі құнының төмендігі, жабдықтар мен қолдануға қойылатын минималды талаптар.
6. Стандартталу – оңай дозаланып, халықаралық стандарттарға сай келуі керек.
5. Ассоциациялану – бір вакцинаның құрамында бірнеше антигендерді құрамдастыру және қолдану мүмкіндігі
Қазақстан Республикасында екпелер күнтізбесі бар, оған сәйкес әрбір адам жоспарлы профилактикалық екпелерді Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2020 жылғы 24 қыркүйектегі № 612 қаулысымен белгіленген мерзімде алуға не оларды жеке кесте бойынша алуға құқылы.
№612 қаулыда жоспарлы иммундау жүргізілетін аурулардың тізбесі регламенттелген, олардың барлығы – 11, оларға: вирустық «В» гепатиті, b типті гемофильді инфекция, дифтерия, көкжөтел, қызамық қызылшасы,
пневмококкты инфекция, полиомиелит, сіреспе, туберкулез, эпидемиялық паротит жатады.
Қанша уақыттан кейін организм иммунизацияның әсерінен инфекцияға қарсы тұра алады?
Бұл иммунизацияда препараттың қандай түрі және қандай мақсатта қолданылғанына байланысты. Егер вакцина қолданылған болса, инфекцияға қарсы иммунитет екі аптадан кейін пайда болады және көп жылдар бойы сақталады.
Егер сарысу қолданылған болса, препарат құрамында дайын антиденелер болғандықтан иммунитет бірден пайда болады.
Алайда нәтиже келесі 6 апта ішінде ғана сақталады.
Осы кезең аяқталғаннан кейін иммундық жүйе патологиялық микрофлораға қарсы тұру қабілетін жоғалтады.
Қазіргі уақытта Ұлттық профилактикалық екпе күнтізбесі шеңберінде 12 жұқпалы ауруға қарсы иммунизация жүргізіледі:
В вирустық гепатиті; туберкулез; көкжөтел; дифтерия; сіреспе; полиомиелит; b типті гемофильді инфекция (ХИБ-инфекция); қызылша; эпидемиялық паротит; қызамық; пневмококкты инфекция; тұмау.
Егуді алғаннан кейін егілген адамдар ИКҚК туындаған жағдайда шаралар қабылдау үшін 30 минут бойы медициналық ұйымда медицина қызметкерінің бақылауында болады.
Кейіннен медицина қызметкері белсенділігі жойылған вакцинаны енгізгеннен кейін алғашқы 3 күнде және тірі вакцинаны енгізгеннен кейін 5-6 және 10-11 күнінде үйде бақылауды қамтамасыз етеді.
Егілген адамға шақыртылған медицина қызметкері осы шақыртуға тез арада қызмет көрсетеді, кезек күттірмейтін медициналық көмек көрсетеді және көрсетілімдер болған жағдайда оны емдеуге жатқызады. ИКҚКА-ға күдіктену кезінде медицина қызметкері халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның аумақтық бөлімшесіне жедел хабарлама жібереді.
1) орталық жүйке жүйесінің жіті аурулары (менингит, энцефалит, менингоэнцефалит) – вакцинациялау сауыққан күннен бір жылға дейінгі мерзімге қалдырылады;
2) жіті гломерулонефрит – вакцинациялау сауыққан соң 6 айға дейін кейінге қалдырылады; нефротиялық синдром – вакцинациялау кортикостероидтермен емделу аяқталғанға дейін кейінге қалдырылады;
3) температураға байланыссыз ауырлығы орта және ауыр дәрежедегі жіті инфекциялық және инфекциялық емес аурулар - вакцинациялау сауыққаннан кейін 2-4 аптадан соң рұқсат етіледі;
4) әртүрлі патология кезінде стероидтерді, сондай-ақ иммундық-супрессивті қасиеттерге ие басқа да препараттарды қолдану;
5) біртіндеп ұлғаятын созылмалы аурулармен ауыратын науқастар вакцинациялауға жатқызылмайды; асқынатын созылмалы аурулармен ауыратын науқастар ремиссия кезеңінде егіледі.
ЖАЛПЫ ВАКЦИНАЛАРДЫҢ БАРЛЫҚ ТҮРЛЕРІНЕ УАҚЫТША ҚАРСЫ КӨРСЕТІЛІМДЕР:
Халыққа профилактикалық егулерді жүргізу толықтығын, халықты есепке алуды және жоспарлауды үйлестіру мен бақылау облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарына жүктелген:
1) балаларға, жасөспірімдерге және ересектерге профилактикалық егулер жүргізетін медициналық ұйымдар, басқа да мемлекеттік органдардың ұйымдары (бөлімшелері) профилактикалық егулер жүргізуді ұйымдастырады және Кодекстің 144-бабының 6-тармағына сәйкес халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актіге сәйкес профилактикалық егулермен қамту туралы есептерді ай сайын тапсырады.
ҚОРЫТЫНДЫ