Кәсіпорын жұмысының ырғақтылығын талдау
Кәсіпорын қызметін зерттеуде үлкен мәнге өндіріс ырғақтылығы мен
өнімді өткізуді талдау ие.
Ырғақтылық - жоспарда қарастырылған график бойынша көлемі мен
түрлерде өнімнің тең мөлшерде шығарылуы.
Ырғақты жұмыс өнімнің уақытылы шығарылуы мен өткізілуінің негізгі
шарты болып табылады.
Бір қалыпсыз жұмыс экономикалық көрсеткіштерді нашарлатады:
өнімнің сапасы төмендейді; аяқталмаған өндіріс көлемі мен қоймадағы
дайын өнімнің жоспардан тыс қалдықтары ұлғаяды, осылардың әсерінен
капитал айналымдылығы төмендейді, келісімдер бойынша жабдықтаулар
орындалмайды, кәсіпорын уақытылы өнімді жөнелтпегені үшін айыппұл
төлейді, түсім уақытылы түспейді, еңбекақы қоры артық жұмсалады, себебі
айдың басында жұмысшыларға жұмыстың тоқтап тұрғаны үшін бір , ал
соңында уақыттан тыс жыс жұмыстарына бір төлейді. Бұлардың барлығы
өнімнің өзіндік құнының артуына, таза табыс сомасының төмендеуіне,
ксіпорынның қаржылық жағдайының нашарлауына әкеп соғады.
Ырғақтылық бойынша жоспардың орындалуының бағасы үшін
пайдаланылатын кең тараған көрсеткіштерніің бірі - ырғақтылық
коэффициенті. Ол әрбір жылдағы өнімнің шығарылуының нақты үлес
салмағының (бірақ жоспарланған деңгейінен аспайтын) сомасымен
анықталады. Бұл мәнді 34 кестенің берілгендері арқылы есептейміз:
34-кесте
Тоқсан бойынша өнімді шығару ырғақтылығы
Тоқсан
Өнімді шығару,
мың тенге
Өнімнің үлес
салмағы, %
Жоспардың
орындалуы,
коэф-т
Ырғақтылық
б/ша жоспардың
орындалуында-
ғы өнім үлесі
жоспар
нақты
жос-
пар
нақ-
ты
1
1502
1326,0
25
23,0
-11,72
23
2
1502
1558,0
25
27,0
+3,73
25
3
1502
1273,2
25
22,1
-15,23
22,1
4
1502
1611,2
25
27,9
+7,3
25
1
жылда
6009
5768,3
100
100
-4,0
95
К
ырғақ
= 23+25+22,1+25 = 95
Вариация коэффициенті (К
В
) тәуліктегі (ай, тоқсан) жоспарлы
тапсырмадан орташа квадраттық ауытқудың өнімнің орташа тәуліктік
137
(орташа айлық, орташа тоқсандық) жоспарлы шығарылуына қатынгасымен
анықталады:
пл
В
х
п
х
х
К
/
)
(
2
( 12 )
Мұндағы,
2
)
(
х
х
- орташа квадраттық тапсырмадан ауытқу;
n - кезең саны;
х
жоспар
- өнімнің орташа квадраттық жоспарлы шығын
091
.
0
25
9
,
4
25
4
/
)
25
9
.
27
(
)
25
1
.
22
(
25
27
25
23
2
2
2
2
В
К
Бұл мән тоқсан бойынша жөнделген немесе өткізілген өнімнің
графиктен 9,1%-ке ауыткығанын білдіреді.
Енді өнімді жөнелту мен өткізу ырғақтылығына талдау жасайық.
35-кесте
Тоқсан бойынша өнімді өткізу ырғақтылығы
Тоқсан
Өнімді шығару,
мың тенге
Өнімнің үлес
салмағы, %
Жоспардың
орындалуы,
коэф-т
Ырғақтылық б/ша
жоспардың
орындалуындағы
өнім үлесі
жоспар нақты жоспар нақты
1
1519
1311
25
22,6
-13,7
22,6
2
1519
1583
25
27,7
+4,2
2,5
3
1519
1263
25
21,8
-16,9
21,8
4
1519
1631
25
28,2
+7,4
25
1
жылда
6075,6
5789,3
100
100
-4,7
94,4
К
ырғақ
= 22,6+25+21,8+25 94,4
К
В
=
096
.
0
25
75
.
5
25
4
/
)
25
2
.
28
(
)
25
8
.
21
(
25
7
.
27
25
6
.
22
2
2
2
2
Бұл мән тоқсан бойынша жөнелтіген немесе өткізілген өнімнің
графиктен 9,6%-ке ауыткығанын білдіреді.
Достарыңызбен бөлісу: |