104
ұзындығы 18, 23, 28, 33 және 48 мм болады. Керамикалық және силикатты
кірпіштен, шлакобетоннан, кірпіштен немесе әктастан толтырғышы бар
бетоннан жасалған конструкцияларда тесікті айналмалы әрекет құралы,
қатты қорытпалардан жасалған пластинкалары
бар электрлі бұрғылау
машиналарымен орындауға болады.
Дюбель-шегемен немесе дюбель-бұрандамен бекіту - бекітудің
неғұрлым өнімді әдісі-бөлшек бір операция үшін бекіту. Дюбель арнайы
жақтаулар немесе поршень пистолеттер арқылы бітеледі (Сур.72).
а
— дюбельмен түзету;
б
— дюбельмен бітеу;
в
— бітелген дюбель;
г
— дюбель бастиегін босату; 1 — икемді қалам; 2 — корпус; 3 — алмалы —
салмалы боек; 4 — губка; 5-қысқыш сақина; 6-дюбель; 7-бекітілетін бөлшек
Сурет 72- Дюбель-шегемен бекіту
Дюбельдерді қолмен қаптау келесідей орындалады. Дюбель корпусқа
түзетіп келтіріледі де, губкамен немесе сақинамен қысады, содан кейін
түзетіп белгіленген орынға орнатады және дюбель басынан балғамен
соққылау арқылы құрылыс құрылымына қағылады. Содан кейін қысқыш
сақинаны жылжытады, губкаларды жылжытады және дюбельдің басын
босатады.
Ұнтақты газдардың энергиясын пайдаланатын монтаждық поршеньді
тапаншалар ең өнімді болып табылады. ДГП типті дюбель-шегелер 3,7Х20-
дан 6,8Х100 мм-ге дейін мөлшерде болады. Оларды қағып кіргізуге ПЦ-84
типті тапанша (пистолет) қолданылады. Болат негіздерге ДГН типті дюбель-
шегелер қағылады. Тапаншаның салмағы-3,6 кг, өнімділігі-сағатына 50 атыс.
Дюбель
поршень соққысымен қағылады, ол оқпан бойынша оқпансыз
патронның жарылуы кезінде пайда болатын оқ-дәрі газдарының қысымымен
айдалады (Сур.73).
Тапаншаның жұмысы: ДГП типті
дюбель-шеге немесе ДВН типті
дюбель-винт тапаншаның бағыттамасына қойылады; атылатын патрон
жылжымалы поршені бар оқпанға салынады; құрылыстық негізге
монтждалтын
бұйым қойылып, тапаншаның табанымен негізге кысылады;
шаппалы механизмді басып ату жүргізіледі; оқпанның түтікшесіндегі оқ-дәрі
газдары жылжымалы поршенді екпінмен ұрады; поршень дюбельді соғып
негізге қағады.
105
Атуды орындау үшін арнайы монтаждық патрондар қолданылады.
Монтаждық патрон түтінсіз оқ-дәрі толтырылған қауыздан тұрады. Оның түп
жағында жарылыс құрамы бар капсуль орнатылған. Патрондар екі топқа
бөлінеді: Д (ұзын – 22 мм) тапаншанның ауспалы оқпанға арналған; Қ (қысқа
– 15 мм) тапаншанның № 2 аусыспалы оқпанна арналған. Әрбір тоқта 4
нөмерлі патрондар болады, олардың бастары – жұлдыз шалары зарядтың
шамасына байланысты әр түске боялады: №1 (әлсіз заряд) – ақ түске, № 2
(орта заряд) – сары түске; № 3 (күшті заряд) – көк түске; № 4 (аса күшті
заряд) – қызыл түске.
Металл конструкцияларға бітеу үшін ДГП (шеге) және ДГН (бұранда)
кертпесі бар дюбель қолданылады. Дюбельді құрылыс негізінің материалын,
бекітілген конструкциялардың салмағын және орналасуын ескере отырып
таңдайды.
Монтаждық тапаншамен жұмыс істеуге 18
жастан жас емес арнайы
оқытылған жұмысшылар жіберіледі.
1-тұтқаны; 2-түсіру тұтқаны; 3-қорап; 4-муфта; 5-ұшы; 6-қысу; 7-
бекітілген бөлшек; 8-бітелген дюбель
Сурет73- Монтажды тапаншамен бекіту
Монтаждық тапаншамен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік
техникасының мынадай ережелерін сақтайды: жарамды тапаншамен ғана
жұмыс істейді; жиынтық қорғаныс құралдары — көзілдіріктер, шуға қарсы
құлаққаптар, қолғаптар,
каскалар қолданылады; биіктікте жұмыс істеу
кезінде пистолет белдікке арнайы белдікке бекітіледі.
Операторға осы дюбельді бітеу үшін қажет күштен жоғары патронды
пайдалануға тыйым салынады; алдыңғы дюбельді қалыпты бекітілмеген
жерге екінші рет қағуға; тапаншамен дәл емес дайындалған немесе
деформацияланған конструкцияны қысуға; дюбельдерді сынықтар мен жеңіл
106
тесілетін құрылыс материалдарына (гипсокартон табақтары, пластмасса және
т. б.) көп беретін сыныққа қағуға; зауытта жасалмаған дюбельді қолдануға;
тапаншаны мақсатына сай емес пайдалануға тыйым салынады.; оқталған
тапаншаны қысқа уақыт бойы қалдыруға және оны оқталған күйде
тасымалдауға.
Достарыңызбен бөлісу: