Бессалалы сасықшөп
Пустырник пятилопастный
Leonurus quinquelobatus Gilib.
Тауқалақайлар тұқымдасы
Lamiaceae
Биіктігі 150 см-ге дейін өсетін көпжылдық шөптесін өсімдік. Сабағы төртқырлы, тармақталған, іші қуыс. Жапырағы қарама-қарсы орналасқан, сағақты, төменгі жапырақтары домалақ-жұмыртқа тәрізді, жапырағының ортасына дейін ұзын, ірі тістері бар бөліктерге салаланып бөлінген. Барлық жапырақтары торбиып – жұмсақ түкті болып келген. Рессейдің барлық дерлік Еуропалық бөлігінде, Кауказда, Сібірде кездеседі. Үй маңында, бос жерлерде, тұзды жерлер мен тың жерлерде өседі.
Дәрілік шикізаты. Шөбі. Сабақ жоғарғы ұштарынан, жапырақтарынан және гүлдерінен тұрады. Иісі әлсіз, дәмі өте ащы.
Химиялық құрамы. Сапониндер, урсол қышқылы, стахидрин 1,5%, флавоноидтар 3,5%, соның ішінде рутин, гиперозид, фенолкарбон (хлороген, розмарин, кофеин, гидроксикоричті) қышқылдары, алкалоидтар 0,19%, илік заттар 1,4-6,1%, органикалық қышқылдар 2-4,3%, жүрек гликозидтері, иридоидтар: аюгол, галиридозид және аюгозид.
Емдік қасиеті. Сасықшөптің препараттары айқын седативті гипотензивті және кардиотоникалық әсер көрсетеді. Әсер ету сипатына қарай шүйгіншөптің препараттарына жақын.
Қолданылуы. Сасықшөптің тұнбасын (15:200) нервтің жоғары қозуларында, жүрек-қан тамырларының, асқазан неврозында, гипертониялық аурулардың алғашқы сатыларында қолданады. Қан айналымын реттейді, жүрек бұлшық еттерінің ауруында, жүрек неврозында және стенокардияның жеңіл формаларында қолданады, сонымен бірге несеп айдайтын әсерге ие. Ас қасықтан күніне 3 рет ішуге ұсынады.
Сасықшөптің тұндырмасы 70% спиртте 1:5 қатынасында дайындалады. Тұнбаны қолданған көрсеткіштерде 30-50 тамшыдан күніне 3-4 рет ішеді.
Сасықшөптің сұйық экстрактысын сол көрсеткіштер бойынша 15-20 тамшыдан күніне 3-4 рет қолданады.
Бессалалы сасықшөп
Сасықшөптің препараттарын гипотония мен асқазан ойық жарасы (язва) ауруында қолдануға болмайды.
Тибет халық медицинасында сасықшөпті жүрек-қан тамырлар жүйесінің жұмысын реттеп және оны емдеу үшін қолданады. Оны “жүректің қағуында”, антиаритмиялық дәрмек ретінде пайдаланады.
Достарыңызбен бөлісу: |
