Флавоноидтардың жинақталуына әсер етуші факторлар
Негізгі факторларға өсімдіктің жасы мен даму сатысы жатады. Жас өсімдіктерде бұлар көп, кәрі өсімдіктерде олардың мөлшері азая түседі. Шанақтану және гүлдеу кезеңінде өсімдіктің гүлінде, жапырағы мен шөбінде флавоноидтардың едәуір жоғары мөлшері байқалады, ал жеміс беру кезеңінде олардың мөлшері төмендейді. Жемісі мен тұқымында толық пісу кезеңінде, тамырында – күзде, жер үсті бөлігі солған кезеңде флавоноидтар мөлшері жоғарылайды. Қоршаған ортаның факторлары (жарық, топырақ, ылғал, теңіз деңгейінің биіктігі және т.б.) да флавоноидтардың жинақталуына едәуір әсер етеді. Оңтүстік және биік таулы аудандарда жарықтың әсерінен және микроэлементтерге бай топырақта флавоноидтар мөлшері жоғарылайды.
Флавоноидтардың биологиялық маңызы
Өсімдік тіршілігіндегі флавоноидтардың биологиялық ролі әлі жеткіліксіз зерттелмеген. Кейбір авторлардың пікірінше флавоноидтар төмендегі келтірілген маңызды процесстерге қатысады:
– өсімдіктегі тотығу-тотықсыздану процесстеріне;
– иммунитеттің пайда болуына;
– өсімдікті ультракүлгін сәулелер мен төмен температураның қолайсыз әсерінен сақтауда.
Болжам бойынша флавоноидтар ультракүлгінді сәулені (330-350 нм) және көрінетін сәуленің белгілі бір бөлігін (520-560 нм) жұту қабілетінің арқасында өсімдік ұлпаларын артық радиациядан сақтай алады. Мұны флавоноидтардың өсімдіктің эпидермальды (жоғары бетке жақын) жасушаларында орналасуымен дәйектейді, әсіресе жоғарғы сатыдағы өсімдіктердің ұрықтану және көбею процесінде. Флавоноидтар өсімдіктердің жемістері мен гүлдеріне әр түрлі түс бере отырып, жәндіктердің назарын аудара отырып өсімдіктердің тозаңдануына белгілі әсер көрсетеді. Кейбір флавоноидтар аскорбин қышқылын тотығудан сақтайды, яғни антиоксиданттар қызметін атқарады. Өзектің экстрактивті заттар құрамына ене отырып флавоноидтар оған ерекше беріктілік береді және оның патогенді саңырауқұлақтардың зақымдауына төзімділігін күшейтеді.
Достарыңызбен бөлісу: |
