Қазіргі заман есептеу техникасы
Мәліметтердің бүтін санды типтері
жүктеу/скачать 1,74 Mb.
|
Дәріс-3-1 (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Мәліметтердің нақты типтері Атауы Байттық өлшемі Аралығы
- Типтер Логикалық типтерге Boolean, ByteBool, Bool, WordBool және LongBool
- Boolean, ByteBool
- Мысалы: var a, b: boolean;
- Standard
- Run | Run командасын таңдаймыз
- Strtofloat, FloatToStr
- IntToStr
- Label
- PROJECT1.DPR. Бағдарламаның бірінші модулі /unit/, жұмыс басында автоматты түрде шығады. Файл UNIT1.PAS
- UNIT1.DFM
- PROJECT1.OPT
- .RES, .OPT және .DSK
Мәліметтердің бүтін санды типтері
Мәліметтердің нақты типтері
Типтер
Мысалы: Var d,e:char; Типтер Логикалық типтерге Boolean, ByteBool, Bool, WordBool және LongBool жатады. Паскаль тілінде Boolean типі ғана анықталған болса, қалған логикалық типтер Delphi-дің Windows-пен үйлесілімділігін арттыру мақсатында енгізілген. Boolean, ByteBool типтері – 1 байт, Bool, WordBool типтері – 2 байтты, ал LongBool типі – 4 байтты құрайды. Логикалық тип мәндері true (ақиқат) немесе false(жалған) мәндерінің бірін қабылдайды. Мысалы: var a, b: boolean; Типтер Тізбектелген тип берліген типтегі айнымалы қабылдай алатын мәндерді міндетті түрде тізбектеп береді, мысалы: Жаңа типті құру үшін type қызметші сөзі қолданылады: Мысалы: var a,c: (red, blue, green); b: (dog, cat); type <тип_атауы>=<тип_анықтамасы>; type color=(red,blue,green); var a,b: color; Типтер Аралық тип арқылы берілген тип айнымалыларының өзгеру шегін анықтайтын екі тұрақты санды енгізуімізге болады. Олар бүтін немесе символдық болып табылады: Алдында айтылған типтер сияқты мәліметтер типін type қызметші сөзі арқылы алдын ала енгізіп, содан соң мәліметтер типінің айнымалыларын сипаттауымызға болады. Мысалы: var a, b, c: -7 .. 4; x: ‘a’ .. ‘c’; Type x=0..9; var a,b: x; Программа қандай бөліктерден тұрады? { процедуралар мен функциялар } фигуралық жақшаның ішінде орналасқан түсініктемелер программамен өңделмейді Program <программа_аты>; uses <модульдер_тізімі>; label <белгілер_тізімі>; const <тұрақтылар_тізімі>; type <типтерді_сипаттау>; var <айнымалыларды_сипаттау>; begin … {негізгі программа} end. Операторлар Delphi ортасында есептер шығару Есеп 1. Цилиндрдің биіктігі мен негізінің радиусы берілген. Оның көлемі мен ауданын есептеңіз. Жауабы: Орындауға жіберу Run | Run немесе Түсіндірме мәтіндерді шығару үшін Label компоненттерін пайдаланамыз. Курсорды компоненттің үстіне келтіргенде оның аты жазылып шығады. Компоненттер палитрасынан Standard бетін ашып, Label компонентін таңдап, тышқанның сол жақ батырмасын басып тұрып, форма бетіне әкеліп, батырманы босатамыз. Қасиеттер терезесіндегі көп нүктені таңдағанда шыққан терезеге “r=“ деп жазамыз. OK басамыз. Осы әрекеттерді келесі түсіндірме сөзіне пайданып “h=“ деп жазамыз. Сәйкесінше 2 Edit компоненттерін орналастырамыз. Программа орындалғанда Edit компоненттерінде “0” шығып тұру үшін Text қасиетіне “0” жазайық. Және Button компоненттін орналастырамыз. Қасиеттер терезесіндегі Caption қасиетіне “Есепте” сөзін жазсақ форма беті келесідей болады. Жоғарыдағы әрекеттерді қайталап 2 Label, 2 Edit компоненттерін келесідей орналастырамыз. Бұл «Есепте» батырмасының OnClick оқиғасын орындайтын төмендегідей программа мәтінін енгіземіз: procedure TForm1.btn1Click(Sender:TObject); var r,h,v,s:Real; begin r:=strtofloat(Edt1.Text); h:=strtofloat(Edt2.Text); V:=pi*sqr(r)*h; S:=pi*sqr(r); Edt3.Text:=FloatToStr(V); Edt4.Text:=FloatToStr(S); end; Программаны орындау үшін негізгі менюден Run | Run командасын таңдаймыз. негізгі терезеден батырмасын таңдаймыз. Орындалған программа терезесінде қажет мәліметтерді енгізіп, “Есепте” батырмасын басқанда келесі нәтиже аламыз. Мұндағы, Strtofloat, FloatToStr - түрлендіру функциялары. Яғни String to float - жолдықтан нақты санға өту, және керісінше Float To String саннан жолдық типке өту. Сәйкесінше, StrtoInt – жолдық типтен бүтінге, IntToStr - бүтін типтен жолдыққа өту. Программаны орындау үшін негізгі менюден Run | Run командасын орындап қажет мәліметтерді енгізіп, “Есепте” батырмасын басқанда келесі нәтиже аламыз. Осы қарастырылған мысалдың нәтижесін енді Label компоненттеріне шығару үшін форма мен программаға өзгеріс енгізейік: Шыққан нақты типті нәтижені форматтау Осы қарастырылған мысалдың нәтижесін енді Label компоненттеріне нәтижені форматтап шығару үшін форма мен программаға өзгеріс енгізейік: Label5.Caption:=‘Цилиндр көлемі V= '+''+floattostrF(V, ffFixed,3,2); Label6.Caption:=‘Цилиндр ауданы S= '+''+floattostrF(S,ffFixed,3,2); Жобаны сақтау File Save As командасын орындап, “цилиндр” папкасын құрып, жоба файлдарын сол папкаға сақтау қажет. Кез келген жоба алдымен 6 файлмен байланысты болады. Олардың 3-і ортадағы жобаны басқаруға арналған және бағдарламаушы оларды алмастыралмайды. Бұл файлдар: Проектің негізгі файлы, алдыңғы аты PROJECT1.DPR. Бағдарламаның бірінші модулі /unit/, жұмыс басында автоматты түрде шығады. Файл UNIT1.PAS деп аталады, бірақ оған басқа ат қою болады, MAIN.PAS сияқты. Форма терезесінің файлы UNIT1.DFM деп аталады, негізгі форма туралы хабар сақтауы үшін қолданылады. PROJECT1.RES файлы жобаға арналған кішкене иконды сақтайды, автоматты түрде жасалады. PROJECT1.OPT файлы құрулардың сақтауына арналған мәтіндік файл болып келеді, осы жобамен байланыста болады. PROJECT1.DSK файлы жұмыс кеңістіктік күй-жағдайы туралы хабарды сақтайды. Әрине, егер жобаны басқа атпен сақтасақ, онда .RES, .OPT және .DSK кеңейтуі бар файлдарда атың өзгертеді. Бағдарлама компиляциядан өткен кейін келесі кеңейтулері бар файлдардар болып шығады: DCU - компилияцияланған модульдер; EXE - орындаушы файл; DSM - ортада бағдарламаны жіберілуіне арналған қызметші файл. Бақылау сұрақтары: Delphi ортасы дегеніміз не?
жүктеу/скачать 1,74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|