Қарыз алушының жеке сеніміне ғана негізделген несие ... деп аталады

ә) банкілік несие

б) бюджеттік несие

в) ипотекалық несие

г) ломбардтық несие

5. 
   Несие саясаты – бұл:
   

ә) банк туралы, несие дәрежесі туралы жалпы ережелерден тұратын құжат

б) несие қоржынының сапасын бақылау

в) қайтарылмаған ссудаларды өндіру мәселелері

г) коммерциялық банктің рейтинг жүйесі.

5 - ТАРАУ. НЕСИЕ БЕРУДІ ҰЙЫМДАСТЫРУ

Тараудың мақсаты – коммерциялық банктердің несие қызметінің тәжірибесінде бекіген несие беруді ұйым­дас­ты­рудың негізгі ережелерін анықтау. Несие беруді ұйым­дас­тыру мәселелерін қысқа және дәл жүйелеу оның мін­дет­тері болып саналады.
Әдебиеттер: Ә-6; Ә-8; Ә-9; Ә-30.
5.1. Несие операцияларының сипаты
Несие операциялары коммерциялық банктердің ак­тив­­ті қызметінің негізін құрайды, өйткені оны табысты түр­де жүзеге асыру кіріс әкеледі, банктердің сенімділігі мен тұрақтылығын арттыруға әсерін тигізеді, ал олардың ке­дейленуі мен банкроттыққа ұшырауы несие берудегі сәт­сіз­діктерге әкеліп соғады;

Екіншіден, банктер елдің экономикасын дамытуға ба­ғытталған инвестицияларға несие беру үшін меншікті және тартылған ресурстарды шоғырландыруға шақырылған;

Үшіншіден, бұл қызметті табысты жүзеге асырған кезде оның барлық қатысушыларына – несие ұйымдарына, қарыз алушыларға және тұтастай түрде қоғамға пайда әкеледі.

Несие операциялары – бұл несие берушінің қарыз алушыға ақылы, жеделдік, қайтарушылық, қамтамасыз етушілік жағдайларында ақша қаражаттарының белгілі бір сомасын беру бойынша қатынасы.

Қайтарушылық түрінде қарыз алушының несие беру­ші­ге келісімде көрсетілген негізгі қарыз сомасын міндетті түрде төлеуі түсіндіріледі. Бұл ерекшелік несиені тауар-ақша қатынастарының басқа экономикалық категория­ла­ры­нан өзгешелеп тұрады. Қайтарушылық – несиенің негізгі белгісі болып саналады.

Банк несиесінің ақылы болуы несие беру кезінде банктің көрсететін қызметінің өтелетін сипатына негізделеді. Банк ссуда бергені үшін, негізінен, сыйақы түрінде белгілі бір ақы алады. Оның мөлшерін несие шарты бойынша тараптар белгілейді.

Несие берушіден жедел несие беру жағдайында алынған қаржыларды қайтарудың алдын ала көрсетілген мерзімдері түсіндіріледі. Яғни жеделдік – оны бұзу белгілі бір санкциялар қолдануға әкелетін несиені қайтарудың уақытша айқындығы. Несие беру мерзімі ссудалық қаржылардың қарыз алушының иелігінде болуының шекті мерзімі болып саналады.

Банк несиесін берудің жоғарыда атап өткен қағида­ларына (жағдайларына) тағы несиенің қайтарушылығын қамтамасыз етуді қосуға болады.

Қамтамасыз ету – бұл кепілге беру, банк кепілдері, сақ­тандыру және заңдылықтармен, сондай-ақ әріптестер ара­сындағы шартпенен қаралған өзге де тәсілдердің кө­ме­гімен жүзеге асырылуы мүмкін банк несиесін қайтарудың тәсілі.

Банк несиелері келесі белгілер бойынша жіктеледі:

мақсатты белгіленуі бойынша (тұтыну, сауда, ауыл­ша­руашылық, инвестициялық және т.б.);

қайтару мерзімдері бойынша (қысқа мерзімді, орта мерзімді және ұзақ мерзімді);

қамтамасыз етушілік дәрежесі бойынша (қамтамасыз етіл­ген және қамтамасыз етілмеген);

пайыздық ставкалар түрлері бойынша (пайыздық ставкасы белгіленген және пайыздық ставкасы өзгеріп отыратын несиелер).