Ќазтђтынуодаѓы Ќараѓанды экономикалыќ универститеті

Банктік маркетинг «банк өнімдерін» көбейтуге ба­ғыт­тал­ған (банк операциялары, қызметтер) қызметтердің нақты түрлерін жүзеге асыру арқылы өз қызметін жүр­гі­зе­ді. Оған мыналар жатады:

• 
  Маркетингтік зерттеулерді жүргізу, ақпараттарды жинау, талдау.
  
• 
  Банк өнімін жасау. Банктің өз қызметінің сату­шы­сы болуы.
  
• 
  Көрсетілетін қызметтер мен операцияларға баға белгілеу.
  
• 
  Банк өнімдерін таратуды ұйымдастыру.
  

1. 
   Үкіметтік мекемелер.
   
2. 
   Корпорациялар.
   
3. 
   Банк-корреспонденттер.
   
4. 
   Депозиттер мен несие бойынша беру бағыттары тұл­ғалардың санаттары, ірі немесе ұсақ кәсіпо­рын­дар.
   
5. 
   Траст-қызмет бағыттары бойынша банк кли­ент­тері болып саналатын заңды және жеке тұлға.
   
6. 
   Заңды және жеке тұлғалар, меншік иелері немесе қозғалмайтын мүлікпен операция жасаушылар.
   

Банк қызметкері – қаржылық мәселелер бойынша сарапшы және оны клиенттер сезінуі қажет. Ең соңында, сенімді нығайтуға өзіндік әсерін тигізеді.

Банктердің бәсекелестігі жағдайында баға белгілеу саясаты маңызды рөл атқарады. Ол келесідей алты кезең­нен тұрады:

1. 
   Баға белгілеу міндеттерін қою.
   
2. 
   Сұранысты анықтау.
   
3. 
   Шығындарды бағалау.
   
4. 
   Бағаларды және бәсекелестердің банк өнімдерін талдау.
   
5. 
   Баға белгілеу әдісін талдау.
   
6. 
   Түпкілікті бағаны белгілеу.
   

Солардың бірін банк таңдап алатын баға белгілеу әдіс­­­тері келесідей болуы мүмкін: «пайда қосылған орта шы­­ғындар», шығынсыздықты талдау және мақсатты пай­да­ны қамтамасыз ету. Түпкілікті баға оны клиент­тер­дің, банк қызметкерлері мен бәсекелестердің неғұрлым толық өзіне қолайлы қабылдауын ескере отырып дәстүрлі түрде белгіленеді.

Нарыққа кешенді зерттеу жүргізіп, клиенттердің қа­жет­тіліктері мен талап-тілектері анықталғаннан кейін ба­рып банк шығындары мен көрсетілетін банк қызметтерінің болуы мүмкін бағасы анықталады.

Банк өнімдерін тарату маркетинг қызметінің қоры­тын­ды түрі болып саналады.

Банктік маркетингте соның көмегімен маркетинг мақ­сатына жетудің табыстары ашылып көрсетілетін дәстүрлі тәсілдер өмір сүреді. Бұл – клиенттермен қарым-қатынас жасау, қызмет тиімділігі, клиенттердің басымдыққа жетуі үшін өз акционерлерін дивидендтермен қамтамасыз етуі болып саналады.

Банктік маркетингте маркетинг қағидаларына жауап бе­ретін, төмендегідей маңызды ерекше нақыл сөздерді сақ­тай білу көзделеді:

1. 
   «Тұтынушынікі әрқашанда дұрыс».
   
2. 
   «Барлығы тұтынушы үшін».
   

Бірыңғайлау (типологизация) - әлеуметтік сипаттама­ла­рына, демографиялық және әлеуметтік-экономикалық фак­торларға сәйкес тұтынушыларды жеке ыңғайда қарас­ты­ру және топтастыру процесі.

Нарықтық сегменттеу – банк үшін неғұрлым бола­ша­ғы зор болып саналатын нарық тұтынушыларын нақты топ­тарға бөлу процесі. Банк қызметінің сипаты, клиенттердің географиялық, демографиялық, психомәдени, мінез-құлық белгілері, негізінен, сегменттеу белгілері болып қатысады.

Банк қызметтерінің сипаты бойынша олар несие, опе­ра­циялық, инвестициялық, делдалдық және басқа да сег­мент­терге бөлінеді.

Клиентуралық белгі нарықты заңды және жеке тұлға­лар­ға, корпорацияларға, банк-корреспонденттерге, мемле­кет­тік органдарға бөледі.

Аумақтық құрылымдар, экономикалық аудандар, әкім­шілік бірліктер геграфиялық сегменттеу объектілері бо­лып саналады. Демографиялық сегменттеу халықты жас мөлшері, кірістері бойынша әлеуметтік-кәсіби тұрғыдан бөлуге негізделеді.

Психомәдени сегменттеу – бұл жеке тұлғалардың банктердің көрсететін қызметіне қатынасы.

Мінез-құлықтық сегменттеу банктің әрбір клиентінің бос уақытын зерттеуге негізделеді.

Ал нарықты сегменттеу мен анықтау банк­тің өзіне қа­жет. Белгілі бір қызмет түрлерінен алынатын тиімділіктер клиенттердің белгілі бір топтары үшін ғана пай­далы болып табылады. Ал басқа бір топтар үшін мұн­дай қызмет түрлері қымбат немесе дәл сол сәтте пайдасыз болуы мүмкін. Аталмыш қызмет түрлері қызықтыратын клиенттердің топтары мақсатты нарықты құрады.

Жоғарыдағылармен қатар, маркетингтік зерттеу­лер­дің өзге де белгілі тәсілдерінің өмір сүретінін атап өту көзделеді. Оған активті және пассивті маркетинг жатады.

Активті маркетингке келесілер кіреді:

1. Тікелей (жарнамалық). Жер-жерлерде клиенттер ара­сынан қаржыларды басқару жүйесін құру. Тікелей мар­кетингтің мақсаты – клиентті тез әрекет етуге мәжбүрлеу.

2. Байланыс құралдарын (пошта, теледидар) пай­да­лану. Телемаркетинг – бұл жеке адамдардың компьютер­ле­рін қолдануға негізделген банктік қызмет көрсетуді үйде жалғастыру.

3. Халықтың кең ауқымды топтары арасында сұрау жүр­гізу.

4. Әлеуетті клиентпен жеке қарым-қатынас орнату.

5. Фокус-топ құру. «Фокус топ» бұл клиенттермен жеке байланыстарға негізделген, маркетинг әдістерін логи­ка­лық жалғастыру. Мақсаты – клиенттердің жағдайын анық­тау.

Пассивті маркетинг – бұл банктің қызметі мен жағ­дайы туралы материалдардың баспасөз беттерінде жария­ла­нуы.

Банктер өз қызметтерінде активті, сол сияқты пас­сив­ті маркетингті пайдаланулары тиіс. Сонымен бірге, тәжі­ри­бе көрсетіп отырғанындай, негізінен, активті маркетингке басымдық беріледі.

Банктік маркетинг толығымен банктің көрсететін қызметтерін дамытуға бағытталған және бұл жеткілікті кең ауқымды өзара байланысты түсінік болып саналады.

Банктердің клиенттерге көрсететін қызметтерін қыз­мет түрлеріне бөліп топтастыруға болады.