Бағдарламасы 6B09102 Тағамдық қауіпсіздігі Нұр Сұлтан 2022 ​ Оқытушы туралы

қағазы
қызыл
түске
боялады
. 
Қышқыл
қалдықтары
болмаған
жағдайда
- 
бояу
пайда
болмайды
.
Сурет
-3 
Сутегі
қышқылдары
мен
бигуанидиндердің
артық
болуына
негізделген
дезинфекциялық
ерітінділер
компоненттерінің
іздік
мөлшерін
тексеру
.
Сурет
-4. 
Сутегі
асқын
тотығының
мөлшерін
анықтау
ет
ортасындағы
йодид
калий
ерітіндісінің
көмегімен
жүргізіледі
.
Өзіндік
жұмыс
1. 
Құрамында
33% 
сутегі
асқын
тотығы
бар
сұйықтықтан
технологиялық
жабдықты
дезинфекциялау
үшін
3% H2O2 
ерітіндісін
дайындаңыз
.
​
1
атауы
Хим
.
формула
Басқада
атауалары
түрі
Белсенді
затының
концентрация
сы
Негізгі
қасиеттері
Тұрмыста
жəне
дезинфекцияда
қолданылуы
Қауіптілік
классы
Сақталуы
Асқын
тотық
H
2
O
2
Асқын
тотық
Сулы
ерітінділер
,
30% 
сулы
ерітінді
–
пергидрол
.
Гидроперит
таблеткалары
түрінде
.
Стандартты
концентрация
1-6 %, 30, 38,
50, 60, 85, 90
и
98 %. 
Ол
тотықсыздандырғыш
,
ағартқыш
,
дезинфекциялық
,
Тоқыма
жəне
қағаз
өндірісінде
ағартқыш
ретінде
.
Зымыран
отыны
ретінде
,
аналитикалық
химияда
, 
кеуекті
материалдарды
өндіруде
,
дезинфекциялық
жəне
ағартқыштарды
өндіруде
көбік
түзетін
агент
ретінде
қолданылады
.
антисептикалық
əсер
мен
тазартуды
қамтамасыз
ете
отырып
,
сонымен
қатар
жазылу
уақытын
ұзартады
.
Шашты
Терімен
жанасқанда
– 
қауіптілік
класы
4,
шырышты
қабаттарда
– 
қауіптілік
сыныбы
3 .
Тығыз
жабылған
пластик
, 
пластик
,
шыны
ыдыстарда
,
тікелей
күн
сəулесінен
жəне
жылытқыштардан
алыс
сақтаңыз
.

ағарту
жəне
тістерді
ағарту
үшін
.
Тамақ
өнеркəсібінде
өніммен
тікелей
жанасатын
жабдықтың
технологиялық
беттерін
дезинфекциялау
үшін
. 
Сүт
өнімдері
мен
шырындар
,
сутегі
асқын
тотығы
ерітінділері
шығаратын
кəсіпорындарда
.
Таблица
7- 
Асқын
тотыққа
қысқаша
сипаттама
​
1
Зертханалық
-
практикалық
сабақ
№
7
Сабақтың
 
тақырыбы
:
«
Дезинфекция
сапасын
бақылау
»
Сабақтың
 
мақсаты
:
Студенттерге
профилактикалық
токпен
жəне
мəжбүрлі
дезинфекциямен
күресудің
визуалды
, 
химиялық
жəне
бактериологиялық
əдістерін
үйрету
.
Тапсырмалар
:
1.
Дезинфекциялық
шаралардың
сапасы
2.
Сапаны
бактериологиялық
бақылау
3. 
Гидротазалау
сапасын
бактериологиялық
бақылау
4. 
Үй
-
жайларды
дезинфекциялау
сапасын
бақылау
нəтижелерін
бағалау
.
Сабақтың
ұзақтығы
– 2 
сағат
Құрал
-
жабдықтар
мен
реагенттер
Дезинфекциялық
шаралардың
сапасы
визуалды
, 
химиялық
жəне
бактериологиялық
əдістермен
жүргізілетін
бақылаумен
анықталады
..
Сурет
-4 
Ветеринариялық
дезинфекцияның
сапасын
бақылау

Пробиркаларда
9 
мл
стерильді
тұз
ерітіндісін
дайындаңыз
; 
Зерттелетін
əрбір
жуу
үлгісі
үшін
стерильді
физиологиялық
физиологиялық
ерітіндісі
бар
6-8 
пробирка
болуы
керек
.
Механикалық
тазалаудан
кейін
бөлменің
беттерінен
гидротазалауды
бастамас
бұрын
бір
сынамаға
біріктірілген
5 
сынама
-
шаю
алынады
. 
Əр
бөлмеден
еденнен
жəне
қоректендіргіштерден
3 
аралас
үлгі
алынады
.
Жууларды
дымқыл
мақта
-
дəке
тампонымен
10 
х
10 
см
өлшемдегі
(
трафарет
көмегімен
) 
бетін
мұқият
жуу
арқылы
қабылдайды
. 
Зерттелетін
объектінің
бетін
жуудың
соңында
сынамалар
алынады
- 
ұқсас
əдіспен
жуулар
. 
Бұл
ретте
жууға
пайдаланылған
суды
себу
жұмыстары
жүргізіледі
. 
Тампондар
10 
мл
стерильді
физиологиялық
ерітіндіде
жуылады
, 
содан
кейін
алынған
суспензияның
1 
мл
стерильді
пипеткамен
9 
мл
стерильді
физиологиялық
ерітіндісі
бар
пробиркаға
жіберіледі
. 
Мұқият
араластырғаннан
кейін
əрбір
сұйылту
үшін
бөлек
стерильді
тұзды
тамшуырды
пайдалана
отырып
, 
сериялық
сұйылтулар
(6-8) 
дайындалады
. 
Қоректік
ортаға
суспензияны
үстірт
немесе
терең
себуге
болады
.
Өсірудің
беткі
əдісімен
стерильді
пипеткамен
соңғы
үш
сұйылтудан
алынған
МПА
бетіне
0,5
мл
суспензия
қолданылады
жəне
біркелкі
бөлінеді
. 
Əрбір
сұйылтудан
екі
тұқым
параллельді
түрде
жасалады
(
жуу
алдында
жəне
кейін
). 
Егуден
кейін
Петри
табақшаларын
қақпақтары
төмен
қаратып
термостатқа
салады
; 
дақылдарды
инкубациялау
37 2 0
С
24 
сағат
бойы
жүргізіледі
.
Терең
өсіру
əдісімен
Петри
табақшасына
əр
сұйылтудан
1 
мл
құйылады
жəне
10-15 
мл
балқытылған
жəне
45 0
С
МПА
дейін
суытылған
құйылады
, 
содан
кейін
агар
мен
егуді
жақсылап
араластырады
. 
Дақылдарды
инкубациялау
жоғарыда
аталған
əдіске
ұқсас
жүргізіледі
.
Нəтижелерді
есепке
алу
. 
Дақылдардың
инкубациялық
кезеңі
аяқталғаннан
кейін
өсірілген
колониялар
Петри
табақшаларын
ашпай
-
ақ
есептеледі
. 
Нəтижелерді
тек
колониялар
саны
300 CFU 
аспайтын
шыныаяқтарда
ескеріңіз
. 
Зерттелетін
объектінің
бетінің
1 
см
2 
ұяшықтарының
саны
формула
бойынша
есептеледі
:
М
= 
а
. 10n V. 100
мұндағы
М
- 
беттің
1 
см
2-
ге
келетін
ұяшықтар
саны
; 
а
- 
берілген
сұйылтуды
себу
кезіндегі
колониялардың
орташа
саны
; 10 – 
сұйылту
коэффициенті
; n – 
сұйылтудың
сериялық
нөмірі
; V – 
егу
үшін
алынған
суспензия
көлемі
мл
; 100 - 
жуу
үлгісі
алынған
беттің
ауданы
.
Жуу
сапасын
бағалау
. 
Егер
ветеринариялық
-
санитариялық
қадағалауға
жататын
объектіні
жуу
нəтижесінде
оның
беттерінің
жалпы
бактериалды
ластануының
85% 
жəне
одан
да
көп
төмендеуіне
қол
жеткізілсе
, 
онда
жүргізілген
жуу
қанағаттанарлық
деп
танылады
.
Егер
бактериялық
ластануды
азайту
85% -
дан
аз
болса
, 
онда
жуу
қанағаттанарлықсыз
деп
саналады
. 
Шланг
саптамасынан
алынған
су
үлгілерінің
бақылау
дақылдарында
жалпы
бактериялық
ластану
1 
мл
судағы
100 
микробтық
денеден
аспауы
керек
.

Сурет
-8 
гидротазарту
сапасын
бактериологиялық
бақылау
Үлгілер
, 
əрқайсысы
бөлек
, 
бір
пробиркада
бірнеше
батыру
жəне
жағынды
сығу
арқылы
жуылады
. 
Тампон
алынып
, 
сұйықтық
3000-3500 
айн
/
мин
жылдамдықпен
20-30
минут
центрифугаланады
. 
Содан
кейін
үстіңгі
зат
ағызылады
, 
пробиркаға
бірдей
мөлшерде
стерильді
су
құйылады
, 
ішіндегісін
араластырады
жəне
қайтадан
центрифугалайды
. 
Жоғарғы
су
төгіліп
, 
центрифугадан
культуралар
жасалады
. 
Егер
жууда
ірі
механикалық
қоспалар
болса
, 
оларды
стерильді
шыны
таяқшамен
пробиркада
ұнтақтайды
, 
содан
кейін
жууды
центрифугалық
пробиркаға
ауыстырады
. Escherichia
таяқшасын
көрсету
үшін
0,3-0,5 
мл
центрифугатты
Гейфец
модификацияланған
ортасы
немесе
CODA 
бар
пробиркаларға
егеді
. 
Дақылдарды
37-38 0
С
температурада
термостатта
12-18 
сағат
ұстайды
. 
Қоректік
ортаның
жасыл
түсінің
олардың
бұлыңғырлығымен
жəне
газдың
пайда
болуымен
сарыға
өзгеруі
ішек
таяқшасының
өсуін
көрсетеді
. 
Басқа
түрлердің
микроорганизмдерінің
өсуі
кезінде
байқалатын
басқа
түс
өзгерістері
(
сарғыш
,
қызғылт
, 
сұрғылт
) 
есепке
алынбайды
. 
Күмəнді
жағдайларда
эндо
агардағы
сұйық
ортадан
растау
культурасын
жасайды
, 
дақылдарды
37-38 °
С
температурада
12-16 
сағат
инкубациялайды
.
Стафилококктарды
көрсету
үшін
0,3-0,5 
мл
центрифугатты
6,5% 
натрий
хлориді
бар
5 
мл
ет
-
пептонды
сорпаға
себеді
. 
Дақылдарды
37-38 0
С
температурада
24-48 
сағат
инкубациялаудан
кейін
8,5% 
тұзды
ет
-
пептонды
агарда
бактериологиялық
ілмекпен
субкультуралар
жасайды
. 
Дəнді
дақылдар
37-38 °
С
температурада
24-48 
сағат
бойы
термостатта
сақталады
. 
Өсірілген
дақылдардан
стафилококктардың
өсуін
растау
үшін
жағындылар
дайындалады
, 
Грам
бойынша
боялады
жəне
микроскопталады
.
Спора
түзетін
аэробтарды
көрсету
үшін
жуулар
өңделеді
(
жуу
, 
батыру
жəне
сығу
арқылы
), 
бірақ
центрифугалау
алдында
оларды
65 ° C 
су
моншасында
30 
минут
қыздыру
керек
, 
содан
кейін
центрифугалау
керек
. 
Əрбір
үлгінің
центрифугасынан
ет
-
пептонды
сорпа
(
МПБ
) 
бар
бір
пробиркаға
жəне
ет
-
пептонды
агары
(
МПА
) 
бар
екі
стаканға
егу
жасалады
. 
Сібір
жарасында
дезинфекция
сапасын
бақылау
үшін
МПА
дифференциалды
диагностикалық
ортамен
алмастырылуы
мүмкін
. 
Дақылдар
37 ° C 
температурада
термостатта
24-48 
сағат
бойы
инкубацияланады
. MPA-
да
өсу
болған
жағдайда
колониялар
есептеледі
жəне
олардың
морфологиясы
микроскоптың
төмен
үлкейтуінде
зерттеледі
.
Сібір
жарасының
қоздырғышын
бөліп
алуға
күдік
туындаған
жағдайда
мұндай
дақылды
анықтау
қолданыстағы
əдістеме
бойынша
жүргізіледі
. 
Дифференциалды
диагностикалық
ортада
өсу
болған
жағдайда
Петри
табақшасының
қақпағына
20±2°
С
температурада
1
минут
ішінде
1-2 
мл
культура
қосады
, 
содан
кейін
сынаманы
визуалды
түрде
немесе
микроскоптың
төмен
үлкейтуімен
жазып
алады
. 
Аммиак
буларының
əсерінен
фосфатаза
белсенділігі
бар
микроорганизмдердің
колониялары
қызғылт
түске
боялады
. 
Сіз
. anthracis
фосфатаза
белсенділігіне
ие
емес
жəне
оның
колониялары
түссіз
болып
қалады
. 
Тығыз
қоректік
орталарда
өсу
немесе
сипаттамалық
колониялар
болмаған
жəне
BCH-
де
өсу
болған
жағдайда
, 
тығыз
қоректік
ортада
BCH-
дан
фракциялық
егу
жүргізіледі
.
Ауылшаруашылық
дақылдарын
қарау
кезінде
санитарлық
-
индикативті
микроорганизмдердің
өсуі
анықталған
сынамалардың
жалпы
саны
, 
споралы
инфекция
кезінде
Bacillus 
туысының
патогенді
емес
спора
түзетін
аэробтардың
колониялары
да
ескеріледі
. 
есептік
жазба
.

Сурет
- 9 
Дезинфекция
сапасын
бактериологиялық
бақылау
Мал
(
құс
) 
қораларын
, 
қоймаларды
жəне
көлік
құралдарын
дезинфекциялаудың
бактериологиялық
сапасын
бақылау
кезінде
дезинфекцияланған
объектілердің
беттерінде
санитарлық
-
көрсеткіш
микроорганизмдердің
болуы
анықталады
:
ішек
таяқшасы
тобындағы
бактериялар
(Escherichia, Citrobacter, Enterobacter),
стафилококктар
(aureus, epidermatis, saprophiticus),
Bacillus 
тектес
микобактериялар
немесе
спора
түзетін
аэробтар
.
Саусақ
ізі
əдісі
кешендерде
, 
құс
фабрикаларында
жəне
зертханалары
бар
басқа
объектілерде
өнеркəсіптік
мал
шаруашылығы
жағдайында
қолайлы
. 
Зерттеу
жүргізбес
бұрын
слайдтар
алдын
ала
дайындалады
(
өлшемдері
2,5
х
7,5 
см
немесе
1,2
х
7,5 
см
). 
Стакандар
10-15
минут
қайнатылады
. 
жуғыш
ұнтақ
немесе
агенттің
2-5% 
ерітіндісінде
. 
Содан
кейін
сырғытпалардың
беті
бірдей
ұнтақпен
немесе
сумен
аздап
суланған
щеткамен
екі
жағынан
сүртіледі
. 
Осыдан
кейін
стақандар
ағынды
суда
мұқият
жуылады
, 
тазартылған
суда
шайылады
жəне
кептіріледі
.
Сынамаларды
залалсыздандыру
объектісіне
жылжыту
үшін
пластмассадан
жасалған
ванналарды
шыны
слайдқа
немесе
резеңке
тығынмен
жабылған
пробиркаларға
(
өлшемі
1,2
х
7,5 
см
көзілдіріктерге
) 
қан
жағындыларын
бояу
үшін
қолданады
. 
Ванналар
алдын
ала
сабынды
ыстық
ерітіндімен
мұқият
жуылады
, 
содан
кейін
оларды
ағынды
сумен
, 
содан
кейін
70% 
этил
спиртімен
немесе
қайнаған
тазартылған
сумен
шаяды
жəне
2 
сағат
бойы
ультракүлгін
сəулеленуге
ұшырайды
.
Стерильді
қорапта
слайдтарға
балқытылған
қоректік
ортаның
жұқа
қабаты
(Endo 
жəне
8,5% 
тұзды
MPA) 
қолданылады
. 
Қолданылатын
ортаның
мөлшері
0,15 
мл
(4 
тамшы
) - 
тар
шыны
слайдқа
) 
жəне
0,33 
мл
(8 
тамшы
) - 
кеңге
сəйкес
келуі
керек
.
Шыны
слайдқа
жағылған
тығыз
қоректік
ортаның
жұқа
қабаты
бар
таңба
үлгілері
оларды
зерттелетін
объектіге
қоректік
орта
оның
бетімен
жанасатындай
етіп
жағу
арқылы
алынады
. 2 
минуттан
кейін
басып
шығару
үлгілері
бақыланатын
объектіден
бөлініп
, 
олар
тасымалданған
ванналарға
немесе
пробиркаларға
салынады
. 
Қол
жеткізу
қиын
немесе
тік
беттерден
сынама
алу
кезінде
қоректік
орта
қабатының
объектімен
жанасу
уақыты
30
секундқа
дейін
қысқарады
.
Лабораторияға
жеткізілген
саусақ
ізі
үлгілері
бар
ванналар
мен
пробиркалар
37 °
С
температурада
16-18 
сағатқа
термостатқа
орналастырылады
. 
Инкубациядан
кейін
үлгілер
өсу
үшін
жалаңаш
көзбен
зерттеледі
.
Макроколониялар
жəне
қоршаған
ортадағы
өзгерістер
болмаған
жағдайда
үлгілер
қосымша
зерттеулерге
жатпайды
. 
Күмəнді
жағдайларда
, 
макроколониялар
өспей
, 
бірақ
ортаның
түсі
немесе
мөлдірлігі
өзгерген
кезде
, 
баспа
үлгілерін
орта
толығымен
құрғағанша
ауада
кептіреді
, 
жалынға
бекітеді
, 
Муромцев
бойынша
бояйды
жəне
микроскоппен
анықтайды
. 
микроколониялар
.
Өсу
анықталған
іздердің
жалпы
саны
есепке
алынады
.
микроорганизмдер
.
Үй
-
жайларды
дезинфекциялау
сапасын
бақылау
нəтижелерін
бағалау
.
Зерттелетін
сынамалардың
80%-
да
санитарлық
-
индикативті
микроорганизмдердің
өсуі
болмаса
профилактикалық
дезинфекцияның
сапасы
қанағаттанарлық
деп
саналады
.
Зерттелетін
сынамалардың
30% 
санитарлық
-
көрсеткіш
микроорганизмдер
оқшауланғанда
ағымдағы
дезинфекцияның
сапасы
қанағаттанарлық
деп
танылады
.
Ішек
таяқшалары
, 
стафилококктар
, 
саңырауқұлақтар
жəне
микобактериялар
тобындағы
бактерияларды
оқшаулауды
бақылау
кезінде
соңғы
дезинфекцияның
сапасы
барлық
зерттелген
үлгілерде
осы
дақылдарды
оқшаулау
болмаса
, 
қанағаттанарлық
деп
танылады
.
Споралы
инфекциялармен
, 
егер
сіз
өспесеңіз
, 
соңғы
дезинфекцияның
сапасы
қанағаттанарлық
деп
саналады
. 
антрацис
. MPA 
бойынша
тікелей
себу
кезінде
шаюда

Bacillus 
тұқымдасының
патогенді
емес
спора
түзетін
аэробтарының
үш
колониясынан
артық
емес
өсуіне
жол
беріледі
.
Жуғыш
зат
компоненттерінің
қалдық
мөлшерін
тексеріңіз
.
Жабдықтың
жуғыш
жəне
дезинфекциялық
құралдарының
қалдықтарынан
шаю
кезінде
қалдық
сілтілі
немесе
қышқылдық
сапасын
бақылау
, 
ерітіндіден
түгендеу
жуудан
кейін
тікелей
цехта
жүргізіледі
.
Жабдықтың
беттерінде
қалдық
сілтіліктің
болуы
немесе
болмауы
индикаторлық
лакмус
қағазы
арқылы
тексеріледі
. 
Жуғаннан
кейін
индикаторлық
лакмус
қағазының
жолағы
жағылады
жəне
өңделген
жабдықтың
ылғалды
бетіне
мықтап
басылады
.
присутствие
на
поверхности
кислоты
присутствие
остаточной
кислотности
в
смывной
воде
Жаттығу
:
1. 
Нұсқаулық
құжаттардағы
профилактикалық
дезинфекциялау
тəртібін
оқып
білу
.
2. 
Дезинфекцияның
блок
-
схемасын
құрастырыңыз
:
- 
сою
цехы
;

- 
шұжық
цехы
;
(
объектіні
, 
құрал
-
жабдықты
дайындау
, 
залалсыздандырудың
концентрациясы
мен
шығыны
; 
экспозиция
жəне
т
.
б
.).
3. 
Дезинфекция
сапасының
блок
-
схемасын
жасаңыз
(
объектінің
дайындығы
,
дезинфекция
режимі
, 
сынама
алу
, 
зертханалық
зерттеу
, 
нəтижелерді
бағалау
):
- 
майлы
;
- 
теріні
емдеу
.
Бақылау
сұрақтары
:
1. 
Дезинфекцияны
визуалды
бақылау
;
2. 
Химиялық
дезинфекциялық
бақылау
;
3. 
Йод
-
крахмалды
бақылау
əдісі
;
4. 
Бактериологиялық
бақылау
үшін
сынама
алу
;
5. 
Гейфец
ортасының
көмегімен
ішек
таяқшасын
анықтауға
арналған
жағындыларды
зерттеу
əдісі
;
6. 
Бактериология
бақылау
сапасын
багалау
.
Зертханалық
-
практикалық
сабақ
№
8

жүктеу/скачать 9,26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: